«ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ» έλεγε το πρόγραμμα της επομένης. Ένα θαυμάσιο ξύλινο σκαρί μάς πήρε από την παραλία του Ντιντίμ, τα Καρακούγια των δικών μας. Ανέβηκα στο κατάστρωμα να δω καλύτερα τη γύρω περιοχή και τη θάλασσα της αρχαίας Τειχιόεσσας, που σύστηνε για τα νόστιμα μπαρμπούνια της ο Αρχέστρατος. Ήταν κι ένας άγνωστος εκεί, στάθηκα δίπλα του.

«Σας αρέσει εδώ;» με ξάφνιασε με τα ελληνικά του, γιατί τον νόμιζα Τούρκο, αφού δεν ήταν ένας από μας...

«Ναι, πολύ», απάντησα. «Εσείς όμως... Έλληνας είστε;»

Γέλασε.

«Όχι. Τούρκος. Χασάν Τούντας», μου συστήθηκε.

«Το επίθετό σας πάντως είναι και ελληνικό. Το ξέρετε;»

«Ποιος ξέρει... Με τέτοιο ανακάτεμα που έχει γίνει στη Μεσόγειο, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα...»

«Και είστε απ’ εδώ; Από τον Γέροντα; Συγγνώμη, το Ντιντίμ ήθελα να πω...»

«Δεν πειράζει. Ναι, από δω είμαι».

«Κι εγώ από δω είμαι!»

«Ναι, ξέρω. Είμαστε συμπολίτες. Ήμουν στην εκδήλωση στον Απόλλωνα προχθές βράδυ και σας άκουσα. Τα λόγια σας μιλήσανε στην καρδιά μου. Πολύ καλά τα είπατε».

«Ευχαριστώ. Πέστε μου όμως, πώς ξέρετε τα ελληνικά;»

«Έχω κρητική καταγωγή. Ο παππούς μου, Καραχασανάκης στο επίθετο, ήταν από τη Σητεία».

«Α... Κι εμένα ο παππούς μου ήταν Σητειακός. Ο άλλος μου παππούς. Από τη μεριά της μητέρας μου».

«Δυο φορές συμπολίτες δηλαδή!»

Δώσαμε τα χέρια.

«Ανταλλάξαμε τις πατρίδες μας δηλαδή εμείς οι δυο!» σχολίασε.

«Μας ενώνει αυτό ή μας χωρίζει άραγε;» τον προκάλεσα.

«Μας ενώνει βέβαια», μου απάντησε δίχως να σκεφτεί. «Κι επειδή δεν έγιναν ομαλά οι μετακινήσεις αυτές, αλλά με αίμα και πολλά δάκρυα, έχουμε υποχρέωση απέναντι στις ψυχές που βασανίστηκαν να είμαστε αγαπημένοι σήμερα».

Ξαφνιάστηκα. Άλλα συμπεράσματα μας οδηγούν να βγάζουμε οι εθνικές μας παιδείες...

«Υποχρέωση;» ρώτησα έκπληκτος.

«Ναι. Είναι η τιμωρία μας, αν θέλετε, για τα εγκλήματα που έκαναν ο ένας σε βάρος του άλλου οι πρόγονοί μας. Προσβάλαμε τον Άνθρωπο, τον παρασύραμε σε βάρβαρες πράξεις. Δεν πρέπει να πληρώσουμε γι’ αυτό; Αιώνια πρέπει να καταδικαστούμε σε αγάπη!»

Κοίταξα καλύτερα τον... ουρανοκατέβατο συνομιλητή μου.

«Διαφωνείτε;» με ρώτησε.

«Μακάρι να υπήρχε αυτό το δικαστήριο και να’χει και εκτελεστική εξουσία...» είπα.

Κωστής Χατζηφωτεινός, Νισάφι πια! Μικρασιάτες – Κρητικοί - Τουρκοκρητικοί – Ελληνοκύπριοι – Τουρκοκύπριοι. Ένα αλλιώτικο ελληνοτουρκικό ημερολόγιο, Διηνεκές, Αθήνα 2004, 64-65.