Δύο ποιήματα της καθηγήτριας Αyşe Lahur Kirtunç της οποίας η οικογένεια έφτασε στην Τουρκία από την Κρήτη το 1923.

MIA PΩΜΙΟΠΟΥΛΑ ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΙ ΤΗΝ ΛΥΡΑ Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Στη Ρόδο Μπρός στα κάστρα Επιβλητική όπως τα κάστρα Ακίνητη όπως τα κάστρα. Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Τζιν παντελόνι, μαύρο φανελάκι, Με τα μακριά ξανθά μαλλιά της ν’ανεμίζουν Τα λεπτά της δάχτυλα πάνω στις νότες. Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Τραγουδάει τραγούδια ερωτικά ,ίσως Κι΄όμως στα μάτια της Στα χείλη της Στη στάση της δεν διακρίνεται ο έρωτας. Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Είναι πολύ μακριά μας Πολύ κοντά μας Η ίδια είναι δώ Το μυαλό της μακριά Πολύ μακριά. Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Με τις γεμάτες μελωδίες νότες στα δάχτυλά της Τα χείλη της όμως είναι στεγνά. Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Τραγουδάει τραγούδια πονεμένα Σαν την πατρίδα μου Μια Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Ασυγκράτητη σαν τον χείμαρρο Άμπου γαλή Απέριττη,αγνή, κρυστάλλινη, γεμάτη ενθουσιασμό Η Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Είναι θλιμμένη έτοιμη να σπάσει. Η Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα, Είναι πάνω στη σκηνή Η πανσέληνος στον ουρανό, Η θλίψη μέσ’στις νότες, Η θλίψη στην ψυχή των ανθρώπων, Ζούμε μια νύχτα θλιμμένη. Η Ρωμιοπούλα που παίζει την λύρα Γεμίζει με θλίψη την θλίψη μας απόψε. 28 Σεπτέμβρη 2007 / Metin Erten/ΡΟΔΟΣ KABAK KEMANE ÇALAN RUM KIZI Kabak kemane çalan Rum kızı Rodos’ta surların önünde surlar kadar heybetli surlar kadar durgun Kabak kemane çalan Rum kızı kot, siyah tişört uzun sarı saçlar rüzgarda ince parmaklar notalarda Kabak kemane çalan Rum kızı aşk şarkıları söylüyor muhtemelen gözlerinde dudaklarında duruşunda aşk yok Kabak kemane çalan Rum kızı çok uzak bize çok yakın kendi burada beyni uzaklarda çok uzaklarda Kabak kemane çalan Rum kızı duygulu ezgiler parmaklarında ama duygu yok dudaklarında Kabak kemane çalan Rum kızı yanık türküler söylüyor ülkem gibi Kabak kemane çalan Rum kızı yüzü gülmüyor ülkem gibi Kabak kemane çalan Rum kızı Abu ğali gibi gürül gürül yalın, temiz, duru ve çoşkulu Kabak kemane çalan Rum kızı mahzun ve kırılmaya hazır Kabak kemane çalan Rum kızı sahnede gökte dolunay ezgilerde hüzün insanlarda hüzün hüzünlü bir gecedeyiz Kabak kemane çalan Rum kızı hüznümüze hüzün katmakta bu 28 Eylül 2007 / Rodos Ç A Ğ I R D I N G E L D İ M G İ R İ T Türbelerden kemikleri kazdılar da alıp gittiler küçücük limanından Resmo’nun tahta sandıklarda kırmızı yün battaniyeler ve birkaç gün yetecek kadar su / peksimetler ve sabun kalıbı birkaç tane ve kemikler. limanda sırtlarını döndüler taşlara ve Resmo’nun kalesine ve duvarlara kadınlar birkaç saksı ful / birkaç saksı selluka koymak istedi sandığa izin vermedi kocaları soktu koynuna bir avuç yasemin Sakize Hanumi / Saadet Hanumi / göğsünde karardı yaseminler ama kasıklarında yeşil gözlü Musa Kazım’lar, Mehmet Ali’ler götürdüler Kordelyo’ya ve tahta sandıklarda zeytin fidanları geride kaldı ataları / anaları / turunç ağaçlarına emanet ettiler onları. Girit, ah Girit! senden esen rüzgarla büyüdüm senin müziğini örtündüm geceleri simsiyah elbiseli kadınlarla uyudum yediğim her tabak radikayla seni düşündüm, Girit! Dilim dilime girdi küçükken / “mesto diavlo” diye sövdüm sokak arkadaşlarıma güldüler bana diye üzüldüm. Çağırdın geldim, Girit! geri getiremedim türbeden giden kemikleri bakarım Resmo’nun eski evlerine acaba hangisi, hangisi diye. vazgeçtim evi barkı aramaktan o arabadan inip herkese sarılan çizmeli Giritliyi görünce, umurunda değildi trafiği tıkamak adamın ruhu / işte o aradığım evi taşıyordu üstelik dedeme çok benziyordu. Çağırdın, çağırdın da geldim, Girit! dar sokaklarında pis tezgahlardan Stelyo Amcamın boğma rakısından içtim cömertti gözleri / bakmadım maşrapanın kirine değil mi ki sokaktan geçen birine peynir / badem / rakı sunuyordu Stelyo Amca, unutmalı kemikleri / onarmalı eskileri hem Sofia’nın bu rüzgar hem benim kızları kızlarıma benzer / oğlanları oğluma Akdenizliyim ben, Egeliyim. yıllarca çağırdın da işte geldim, Girit! bulamadım evimi / yok oldu giden kemikler / ama ninemin koynunda giden yaseminleri geri getirdim! Ayşe Lahur Kırtunç 23 Ekim 2004 / Resmo / Rethymnon ΜΕ ΚΑΛΕΣΕΣ ΚΑΙ ΗΡΘΑ ΚΡΗΤΗ ! Σκάψανε τα μαυσωλεία και πήρανε τα κόκκαλα και φύγανε απ’το μικρό λιμάνι του Ρέθυμνου. Κόκκινες μάλλινες κουβέρτες και νερό για λίγες μέρες – παξιμάδια και μερικά καλούπια σαπούνι, και κόκαλα. Στο λιμάνι, γύρισαν τη ράχη τους στις πέτρες και στου Ρέθυμνου το κάστρο και στους τοίχους. Οι γυναίκες θέλησαν να βάλουν στο σεντούκι δυο τρείς γλάστρες σελλούκες, δεν το επέτρεψαν οι άντρες τους Έχωσε στον κόρφο της μια χούφτα γιασεμιά η Σακιζέ χανουμί, η Σααντέτ χανουμί. Μαυρίσανε στον κόρφο τους τα γιασεμιά Όμως μετέφεραν στο Κορδελιό φυτεμένους στην κοιλιά τους τους πρασινομάτες Μουσά Κιαζίμ, τους Μεχμέτ Αλί και μερικά δενδρύλλια ελιάς μέσα σε ξύλινα κιβώτια. Μείνανε πίσω οι πρόγονοι, οι μάνες τους εκείνους τους εμπιστεύθηκαν στις νεραντζιές. Κρήτη ! Αχ Κρήτη ! Μεγάλωσα με τους αέρηδες που φτάνανε από σένα, σκεπάστηκα με τη μουσική σου τις νύχτες. Κοιμήθηκα με γυναίκες μαυροφορεμένες. Με κάθε πιάτο ραδίκια που έτρωγα, εσένα θυμόμουνα, Κρήτη ! Μπέρδεψα τη γλώσσα μου στα παιδικά μου χρόνια, έβρισα τους φίλους μου του δρόμου αμολώντας ένα `` ας τον διάολο !`` Στενοχωρέθηκα όταν γελάσανε. Με κάλεσες κι’έφτασα Κρήτη ! Δεν μπόρεσα να επιστρέψω τα κόκαλα που μεταφέρθηκαν απ’τα μαυσωλεία. Ψάχνω τα παληά σπίτια του Ρεθύμνου, ποιο νάναι άραγε ; ποιο νάναι άραγε το σπίτι μου ; Παράτησα το ψάξιμο του σπιτιού μου σαν είδα εκείνον τον Κρητικό με τις μπότες ν’αγκαλιάζεται μ’όλους γύρω του. Ούτε που τον ένοιαζε αν παρεμπόδιζε την κυκλοφορία. η ψυχή του κουβαλούσε μέσα της το σπίτι που έψαχνα, κι’έμοιαζε πολύ του παππού μου ! Με κάλεσες, με κάλεσες κι’ήρτα Κρήτη ! Στα στενοσόκακά σου, πάνω απ’τους βρώμικους πάγκους ήπια συκόρακο του θείου Στέλιου, ήταν πολύ πρόθυμο το βλέμμα του δεν έδωσα σημασία στη βρωμιά του μαστραπά, αφού πρόσφερε την ώρα εκείνη τυρί, αμύγδαλα, ρακί, σ’έναν περαστικό ο θείος Στέλιος . Πρέπει να ξεχάσουμε τα κόκαλα ν’ανακαινίσουμε τα παλιά. Αυτός ο άνεμος είναι της Σοφίας, είναι και δικός μου. Οι κόρες της μοιάζουν με τις κόρες μου, τα αγόρια της με τον γυιό μου. Είμαι Μεσόγεια εγώ, Αιγεοπελαγίτισα. Για χρόνια πολλά με καλούσες. Και να ! που ήρτα Κρήτη ! Δεν μπόρεσα να βρώ το σπίτι μου χάθηκαν τα κόκαλα που φύγανε Όμως τα γιασεμιά που είχαν ταξιδέψει στον κόρφο της γιαγιάς μου τα έφερα πίσω ! Αϊσέ Λαχούρ Κιρτούντς 23 Οκτωβρίου 2004, Ρέθυμνο