Παρασκευή 31 Ιουλίου 2015

Λεωφόρος Ιστικλάλ / Istiklal Caddesi





Μια περιγραφή της λεωφόρου Ιστικλάλ στην Κωνσταντινούπολη ( απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Αχμέτ Ουμίτ « Έγκλημα στο Πέραν» εκδόσεις Πατάκη )


... Ο εξώστης ήταν το ομορφότερο μέρος της ταβέρνας Φεραγέ. Όλη η λεωφόρος Ιστικλάλ ήταν κάτω από τα πόδια μας. Οι άνθρωποι που έρχονταν από κάθε γωνιά της πόλης, της χώρας, του κόσμου, περνούσαν μέσα από τα φώτα που εξέπεμπαν οι βιτρίνες των καταστημάτων… Κάθε βράδυ ανεξαιρέτως χωρίς να λιγοστεύουν ποτέ, περπατούσαν στην πιθανότατα πολυπληθέστερη λεωφόρο του κόσμου. Άνθρωποι κάθε φυλής, χρώματος, πολιτισμού, άντρες, γυναίκες πιασμένοι χέρι χέρι, τις περισσότερες φορές μεθυσμένοι, σπανίως νηφάλιοι, ως επί το πλείστον καλοντυμένοι, καμιά φορά ατημέλητοι, σχεδόν γυμνοί, καμιά φορά μες στα τσαντόρ, πότε πότε αφηρημένοι, συχνά εύθυμοι, σπανίως θυμωμένοι, καμιά φορά τραγουδώντας τον ύμνο της ποδοσφαιρικής τους ομάδας, όμως πιο συχνά διαμαρτυρόμενοι κατά της κυβέρνησης, καμιά φορά γεμάτοι ελπίδα, άλλη φορά απογοητευμένοι, άλλοτε να φιλιούνται, άλλοτε να χειροδικούν, δηλαδή ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς να κάνει η ανθρωπότητα, όλα περνούσαν από μπροστά μας. Ακόμη κι αν καθόταν κάποιος κάθε βράδυ στον εξώστη, ακόμη κι αν κάθε βράδυ παρακολουθούσε τον κόσμο , σίγουρα δε θα έπληττε. Γι` αυτό είχα επιλέξει εκείνο το μέρος. Για να δει η Ευγενία εκείνο το πολύχρωμο ανθρώπινο ποτάμι...

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015

"ΊΜΒΡΟΣ, Το νησί της θλίψης" , Ντενίζ Καβουκτσούογλου

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από το ΒΙΒΛΙΟ

…  - Συνεπώς για να αξιολογήσουμε το σήμερα θα πρέπει να ξέρουμε καλά την ιστορία. Ούτε Έλληνες ούτε Τούρκοι. Και οι άνθρωποι δυσκολεύονται να το αποδεχτούν αυτό.
-         Έχεις δίκιο . Το βασικό πρόβλημα των περισσότερων στην Τουρκία είναι αυτό! Χειραγωγούνται γιατί δεν ξέρουν σωστά την ιστορία.
-         Και στις δύο χώρες κυριαρχεί ο φόβος και οι άνθρωποι δεν μπορούν να λυτρωθούν από τα τραύματα του παρελθόντος. Είναι εύλογο βέβαια, αλλά αποτελεί πλέον πρόβλημα για τις δύο κοινωνίες.
-         Οι άνθρωποι δεν σκέφτονται σαν ανεξάρτητα άτομα· μιλούν εξ ονόματος της Ελλάδας ή της Τουρκίας. Αντί να κάνουν τον κόπο να ερευνήσουν, να διαβάσουν, να αμφισβητήσουν και να διαμορφώσουν δικές τους απόψεις, ασπάζονται τον λόγο του κράτους που διδάχθηκαν.

… Στη στήλη μου στην εφημερίδα Cumhuriyet έγραψα πολλές φορές ότι δεν είναι εφικτό να χαράξει κανείς μια γραμμή ανάμεσα στον εθνικισμό και τον ρατσισμό, διότι είναι έννοιες που συγκοινωνούν. Πρέπει να απαλλαγούμε από αυτές για να απελευθερωθούμε. Και πρέπει να ξεκινήσουμε με την κάθαρση των σχολικών βιβλίων από τον ρατσισμό, τον εθνικισμό και την εχθρότητα απέναντι στα άλλα έθνη. Μου φαίνεται αδύνατο να προσφέρουμε την κοινωνική συμβίωση στη βάση  ισοτιμίας στους Αρμένιους, Ρωμιούς, Άραβες, Κούρδους, Ρομά και Βόσνιους συμπολίτες μας, που έχουν κι αυτοί δικαιώματα στην επικράτεια όπου ζούμε όλοι μαζί, αν συνεχίσουμε να λειτουργούμε με γνώμονα τη γλώσσα μας, τη θρησκεία μας και τις φυλετικές μας ρίζες, ή αν συνεχίσουμε να θεωρούμε τη δική μας εθνική υπόσταση ανώτερη από τη δική τους…

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ στο κείμενο του Μπασκίν Οράν , διδάσκοντα στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της Σχολής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, με τίτλο « Η βιτρίνα της Ίμβρου και της Τενέδου»
«Όλα μα όλα όσα λέει η Έκθεση είναι δυστυχώς αλήθεια. Μάλιστα, τα όσα προτείνει για ητ δημιουργία μιας θελκτικής «βιτρίνας» είναι μεγάλο δώρο. Αυτά τα νησιά μπορούν να γίνουν η εισαγωγή στην ελληνοτουρκική φιλία, παράδειγμα για όλη την υφήλιο. Και να καθησυχαστούν οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης.
Όμως ο εισηγητής δεν γνωρίζει την Τουρκία. Δεν ξέρει ότι προσβαλλόμαστε λόγω εθνικισμού. Κάνει σωστά τη δουλειά σε λάθος χρόνο. Διότι κανείς δεν είναι διατεθειμένος να τον ακούσει.
Τώρα έχει σειρά η αμοιβαία έκθεση του Μισέλ Υνώ, με θέμα τα προβλήματα των μειονοτήτων στο ελληνοτουρκικό πλαίσιο. Ένόσω την  περιμένουμε, ας σημειώσουμε κι αυτό: σε τέτοια ζητήματα αμοιβαίων μειονοτήτων , η λύτρωση της μίας μειονότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λύτρωση της άλλης. Αν οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης δεν ενώσουν τις δυνάμεις τους με τους Ρωμιούς της Τουρκίας οι δύο μειονότητες δε θα ησυχάσουν.
Ούτε οι δύο χώρες.»







Παρασκευή 10 Ιουλίου 2015

«ΜΙΚΡΑΣΙΑ ,αγκαλιά και ξενιτιά», Κωστής Κεφαλάκης


Η Μικρά Ασία απορφανίστηκε από τους Έλληνές της. Μα οι αρχαιότητες, οι μνήμες, η Ιστορία μένουν εκεί. Όλα αυτά ντύνονται στο κρύο πέρασμα του χρόνου με την ελληνική ζώσα λαλιά, τη φωνή της Κρήτης, των παιδιών της! Συνδετικός κρίκος στερεός μπορεί να αποβούν οι αλαργεμένοι Κρητικοί στο συναπάντημα των πληγωμένων λαών. Τόσο αίμα έχυσαν, τόσα χρήματα ξόδεψαν Έλληνες και Τούρκοι. Τόσο πολύ τους κορόιδεψαν οι στρατοκράτες. Νισάφι πια! Η φωτεινή μέρα της ειρηνοφιλίας, της συναδέλφωσης λαών και πολιτισμών χαράζει. Κρητικοί της Μικρασίας σας χαιρετούμε!!!

 Ο συγγραφέας Κωστής Χατζηφωτεινός γράφει σχετικά :


«Από τη βιβλιοθήκη ΜΑΝΩΛΗ ΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΗ παρουσιάστηκε χθες στην Ελούντα το βιβλίο του δασκάλου Κωστή Κεφαλάκη: "ΜΙΚΡΑΣΙΑ αγκαλιά & ξενιτιά". Η εκδήλωση μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω και να εκτιμήσω το συγγραφέα του, για την εξαιρετική του δουλειά και για την προσωπική του υπέρβαση που τον έκανε να βλέπει από ψηλά και χωρίς εθνικά γυαλιά τις συγκλονιστικές ιστορίες των Τουρκοκρητικών και των Μικρασιατών που περιγράφει. Στο κεφάλαιο ΜΙΛΗΤΟΣ - ΔΙΔΥΜΑ - ΠΡΙΗΝΗ είδα με έκπληξη μια μεγάλη αναφορά στο βιβλίο μου "Νισάφι πια", στο μικρασιάτικο σπίτι του πατέρα μου καθώς και στον Τουρκοκρητικό φίλο μου Μπιλάλ που γνώρισε επίσης και ο Κωστής Κεφαλάκης. Στο 516 σελίδων βιβλίο του υπάρχουν πολλές έγχρωμες φωτογραφίες των τόπων και των ανθρώπων, που γνώρισε στα πολλά ταξίδια του στην Τουρκία, και ένα χρήσιμο γλωσσάρι.»

( https://www.facebook.com/k.hatzifotinos )

"Ίμβρος , το νησί της θλίψης", Ντενίζ Καβουκτσούογλου








Απόσπασμα  της συνέντευξης του Τζενγκίζ Ουρφαλίογλου
 ( σελ. 202- 203 )

Ο συγγραφέας:

« Κύριε Τζενγκίζ, η κοινή ιδιαιτερότητά σας με τον Γιουσούφ είναι ότι κατάγεστε από την Αντιόχεια. Έστω και σε διαφορετικές χρονικές εποχές, ζήσατε σε μια κοινωνία που απαρτιζόταν από ανθρώπους με διαφορετικές θρησκείες, δόγματα και εθνότητες, σε μια πολυπολιτισμική πόλη. Άραβες, Αρμένιοι, Συροχαλδαίοι, Τούρκοι ,σουνίτες, αλεβίτες, ορθόδοξοι, γρηγοριανοί, καθολικοί ήταν οι γείτονες και οι φίλοι σας. Σίγουρα αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο στη δημιουργία σχέσεων φιλίας με τους Ρωμιούς στο Γλυκύ. Κι εγώ γεννήθηκα στο Τσιχανγκίρ στην Πόλη και πέρασα τα νιάτα μου στο Μόδι. Είχα πολλούς Ρωμιούς, Εβραίους, Αρμένιους  φίλους. Το ίδιο ισχύει και για μένα. Και για τους δυο μας, πρωτεύουσα σημασία έχει ο «καλός άνθρωπος». Το να είσαι «καλός άνθρωπος» είναι ιδιότητα ανεξάρτητη από τα θρησκευτικά πιστεύω και τις εθνοτικές καταγωγές.»

Τζενγκίζ Ουρφαλίογλου:

« Έχετε δίκιο. Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στη λεωφόρο Σαράι της Αντιόχειας. Είχαμε πολλούς Αρμένιους φίλους, ορθόδοξους, καθολικούς και Εβραίους γείτονες. Δεν ξέραμε καν ποιος ήταν τι. Ο άνθρωπος ήταν άνθρωπος. Οι Εβραίοι το Σάββατο δεν άπλωναν χέρι στη φωτιά. Με φώναζαν και πήγαινα να τους ζεστάνω το φαγητό. Με τους φίλους πηγαίναμε στην εκκλησία, ακούγαμε τη λειτουργία. Εκεί λένε τον παπά Αμπούνα στα αραβικά, δηλαδή «πατέρα». Κι εγώ έτσι τον αποκαλούσα. Όπως είπατε, είχαμε διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο. Ήμασταν πάντα ανοικτοί στις διαφορετικές θρησκείες και διαφορετικές γλώσσες. »


Κυριακή 5 Ιουλίου 2015

" ΙΜΒΡΟΣ , Το νησί της θλίψης" , Ντενζ Καβουκτσούογλου

«Μοναδικό τους φταίξιμο το ότι ήταν Ρωμιοί».

Αυτό είναι το συμπέρασμα του Τούρκου συγγραφέα Ντενίζ Καβουκτσούογλου για τους κατοίκους της Ίμβρου, που τα μέτρα του κράτους με αφορμή το Κυπριακό, έκαναν το βίο τους αβίωτο και αναγκάσθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη, να εγκαταλείψουν το νησί τους, να εγκαταλείψουν τα πάντα, τη γη, τα ζώα τους, το σπίτι τους, τα έπιπλα και τα ρούχα τους για να αναζητήσουν αλλού την "επόμενη μέρα".
Πρόκειται για ένα πόνημα που εξωτερικεύει το δράμα, απεικονίζει τον πόνο, αποκτά δε πρόσθετη σημασία, όταν, όπως το συγκεκριμένο, φέρει την υπογραφή Τούρκου συγγραφέα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

Παρασκευή 3 Ιουλίου 2015

"Ζεϊμπέκικο" Μπεχτσέτ Αϊσάν

 Ένα ποίημα φιλίας του Μπεχτσέτ Αϊσάν

 [ από το βιβλίο "Ίμβρος : Το νησί της θλίψης " του Ντενίζ Καβουκτσούογλου ]

Μέτρα τ' αστέρια τούτο εδώ είναι 
ο έρωτας που στήνεται στο απόσπασμα
εκείνο εκεί, ο θάνατος εσταυρωμένος.

Και πιο πέρα, το αμίλητο
ετεροθαλές αστέρι της σιωπής.

Ξέπνοο το αστέρι της εχθρότητας
που αναβοσβήνει

της έχθρας που θα σβήσει κάποτε
των μυδραλιοβόλων
των οδοφραγμάτων

των στρατοπέδων κράτησης
και των συρματοπλεγμάτων, λαμπερό αστέρι.

Σου φωνάζω, άκουσέ με,
κατάλαβέ με.

Με τον τρελό αγέρα
που φυσά από το ναυάγιο
ήρθα στο πλευρό σου
με τον τρελό αγέρα.

Στη βροχή
σβηστήκαν, δεν διαβάζονται πια τα ονόματα

τα σπασμένα μάρμαρα, τα πρασινισμένα 
σαρίκια, οι σταυροί
δεν ξέρω που βρίσκονται
οι χαμένες ταφόπλακες

κάτω από τα χιόνια.

Σαν φτάνει το πρωτοκαλόκαιρο
αρχίζει η εξορία των νεκρών μας
δίπλα - δίπλα
στα ίδια χώματα.

Σηκώνονται
 για ποντιακό χορό και συρτάκι.

Απ` την Κρήτη φωνάζει ο παππούς μου
απ` τη Φότσα ο δικός σου
σαν έρθει το καλοκαίρι.
Στα σπίτια απ` την ίδια πέτρα
στις ίδιες άμαξες με τ` άλογα
χαιρετούσαν με τον ίδιο τρόπο
τα ίδια λουλούδια
με το τραγούδι των ίδιων ποταμών.

Τάκη Πέτρουλα, μέτρα τ` αστέρια
κι αν λείπει, πρόσθεσε κι εσύ κανένα

εγώ είμαι φίλος σου.

Μπεχτσέτ Αϊσάν
μέτρα τ` αστέρια
κι αν λείπει,
πρόσθεσε κι εσύ κανένα
εγώ είμαι φίλος σου.

Των χλωμών αστεριών που τρεμοσβήνουν.

Χρόνια αργότερα, πάλι προς το ξημέρωμα
πάλι ένα θρόισμα των φύλλων

σαν πήγε κατά τις τρεις η ώρα
μ` έβαλε να γράψω αυτό το ποίημα.

Σαν πήγε κατά τις τρεις η ώρα
είχα δυο καρδιές μαζί.

Ή το ναυαγισμένο καράβι ή το φάρο.

( Σεπτέμβριος του 1985, Ιούλιος του 1986 )