Τετάρτη 31 Δεκεμβρίου 2014

Mevlana Celaleddin Rumi



ΠΗΓΗ: Turcology.gr

ΑΪΒΑΛΙ, Soloúp

Συγραφέας: Soloúp
Το πρώτο μεγάλο graphic novel του Έλληνα κομίστα κυκλοφόρησε.
Όποιος έχει πατήσει το πόδι του στη Λέσβο, έχει εντυπωσιαστεί από την εγγύτητα της απέναντι, ασιατικής ακτής. Χαζοπίνοντας  το ποτό σου στο λιμανάκι της Σκάλας Συκαμινιάς, φαντάζεσαι πως με δυο απλωτές, βγήκες αντίκρυ.
Ο Soloúp, γελοιογράφος και δημιουργός κόμικς για τον εγχώριο Τύπο, βρέθηκε κατ’ επανάληψη στη Λέσβο –αν όχι γι’ άλλο λόγο, χάρη των σπουδών του στο τμήμα Πολιτισμικής Επικοινωνίας και Τεχνολογίας του πανεπιστημίου Αιγαίου. Το στενό μπουγάζι που χωρίζει τη Μυτιλήνη από το Αϊβαλί το πέρασε κι αυτός και, όπως όλοι όσοι έκαναν το ίδιο ταξίδι με τα βαποράκια της γραμμής, απόρησε: Πώς χώρεσαν τόσοι ποταμοί δακρύων σε τόσο λίγη θάλασσα; Πότε πρόφτασαν να ξετυλιχτούν τόσες ανθρώπινες τραγωδίες σε μια απόσταση που το βλέμμα την κάνει σε κλάσματα δευτερολέπτου;
Τις ιστορίες τεσσάρων από τους χιλιάδες που η μοίρα τούς παρέσυρε ανεπιστρεπτί στο διάβα των μεγάλων ιστορικών γεγονότων που συντάραξαν την περιοχή, της Μικρασιατικής καταστροφής και της συνθήκης της Λοζάνης, επέλεξε να διηγηθεί ο κομίστας. Στόχος του να διαφυλάξει τη μνήμη ανθρώπων και γεγονότων, και με τον τρόπο του να συνεισφέρει στο «δέντρο» της γνώσης.
Οι τέσσερις ήρωες του «Αϊβαλί», τρεις Έλληνες κι ένας Τούρκος, ο Φώτης Κόντογλου, ο Ηλίας Βενέζης, η Αγάπη Βενέζη-Μολυβιάτη και ο Αχμέτ Γιορουλμάζ, όλοι τους με καταγωγή από τη μικρασιατική πόλη, ζωντανεύουν με την πένα του Soloúp και αφηγούνται ο καθένας τη δική του δραματική ιστορία. Μια ιστορία με πολλές αρχές και χωρίς ορατό τέλος.
Εκδόσεις: Κέδρος
Ο συγγραφέας
Ο Soloúp έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Αθήνα) και είναι διδάκτωρ του τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας κι Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Μυτιλήνη). Με γελοιογραφίες, κόμικς, comic strips (αλλά και με εικονογραφήσεις, γελοιογραφικά φωτομοντάζ και άρθρα σχετικά με τα σκίτσα) έχει εργαστεί σε αρκετές εφημερίδες και περιοδικά όπως Το Ποντίκι, Το Βήμα της Κυριακής, Goal news, Βαβέλ, Γαλέρα, Ως3, Σχεδία, και αλλού.
Εκτός από τις εκδόσεις Κέδρος, έχει ακόμα συνεργαστεί με τους εκδοτικούς οίκους Πατάκη, Futura, Μεταίχμιο, ΚΨΜ, Στρατής, Τόπος, και άλλους, όπως και με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο . Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει 13 άλμπουμ με γελοιογραφίες και κόμικς, ενώ το 2012 κυκλοφόρησε η διατριβή του Τα Ελληνικά Comics, η πληρέστερη μέχρι σήμερα έρευνα για την ιστορία και την εξέλιξη των ελληνικών εικονογραφηγημάτων.
Το Αϊβαλί είναι το πρώτο του μεγάλο graphic novel.
ΠΗΓΗ: TURKISH GREEK NEWS

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΜΜΕ

Türk–Yunan Medyası Buluşuyor


“Türk Yunan Medya Buluşması” projesi, Türk ve Yunan medya kuruluşları arasında karşılıklı anlayış ve işbirliği temelinde ekonomik, politik, kültürel konularda medya aracılığı ile sürdürülebilir bir diyalog geliştirmeyi hedeflemektedir. 
Bu amacı gerçekleştirmek için; Türkiye ve Yunanistan’da çalışan medya kuruluşlarının, gazetecilerin, akademisyen ve STK’ların, iki ülke arasında ekonomik faaliyetler yürüten firmaların ve iş örgütlerinin doğrudan katılımıyla çeşitli faaliyetler yürütülecektir.
Toplamda 15 ay sürecek proje içeriğinde Türkçe, İngilizce ve Yunanca dillerinde 3 sayı dergi, web üzerinden bir radyo ve Şubat 2015’de akademisyenler, gazeteciler ve Türk - Yunan medyası temsilcilerinin katılımıyla bir panel gerçekleşecektir. “Türk-Yunan Dostluğuna Medyanın Etkisi” konulu panelde her iki ülkenin gazetecileri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri görüş ve önerilerini dile getireceklerdir. Panelin ardından
“Turkey Symphony Orchestra” tarafından Anadolu türkülerinin senfonikleştirildiği ücretsiz bir dostluk konseri gerçekleştirilecektir.
Medya Platformu Projenin yaygınlaştırılması için bir “Web Sayfası” kurulacaktır. Web sayfasında proje bilgilerine ek olarak Türkiye ve Yunanistan haberlerine, iki ülke arasında kurulan işbirliklerine, ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda karşılıklı yürütülen faaliyetlere; Türk-Yunan gazeteciler, iş adamları, STK temsilcileri, akademisyenler ile yapılan röportajlara yer verilecektir.
Site üzerinde ayrıca Türkiye'de çalışan Yunan gazeteciler, Yunanistan’da çalışan Türk gazeteciler ile diğer AB ülkelerinde AB konuları üzerine çalışan Türk ve Yunan gazetecilerin yer alacağı bir “Medya Platformu” oluşturulacaktır. Platform üyeleri proje süresince belirli zamanlarda bir araya gelerek iki ülke arasındaki ilişkilerin konu alınacağı görüşmeler gerçekleştirecektir.
Web sayfası üzerinden Türkçe-İngilizce-Yunanca olarak yayın yapacak olan bir “İnternet Radyosu” da hayata geçirilecektir. Yayın akışı içerisinde AB ilişkileri, Türkiye - Yunanistan ilişkileri, ekonomi, siyaset, kültür, turizm, müzik gibi çeşitli alanlarda programlar yer alacaktır.
Proje süresince 3 sayı olarak çıkarılacak “ Turkey – Greece Magazine” isimli bir dergi yayınlanacaktır. Dergide Türk ve Yunan gazetecilerin haber ve yazıları; iki ülke ilişkileri üzerine çalışan akademisyenlerin makaleleri; ortak ekonomik, kültürel, sosyal faaliyetler yürüten şirketlerin ve STK’ların çalışmalarına yer verilecektir.
Avrupa Birliği Sivil Toplum Diyaloğu Hibe kapsamında desteklenen “Türk Yunan Medya Buluşması” projesi Türkiye’den Aral Group, Yunanistan’dan A4 Art Design ile ortak yürütülmektedir.
ΠΗΓΗ: TURKISH GREEK NEWS

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

"ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ" ΧΕΪΡΤ ΜΑΚ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από το βιβλίο του ΧΕΪΡΤ ΜΑΚ 

" ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ"





… Η γέφυρα διασκελίζει έναν στενό κόλπο – εκβολή ενός ποταμού κατά τους προϊστορικούς χρόνους- που χωρίζει τις δύο παλαιότερες γειτονιές και ταυτόχρονα και τα δύο πνεύματα μέσα σε τούτη την πόλη: η νότια πλευρά είναι συντηρητική και στραμμένη προς ανατολάς, η βόρεια πλευρά , με τις αιωνόβιες πρεσβείες της και τα παλάτια των εμπόρων , είναι διαποτισμένη από τη νοοτροπία της Δύσης και την ελαφρότητα της σύγχρονης ζωής. Ένας δημοφιλής χρονογράφος της πόλης συνέκρινε κάποτε τις μάζες των σπιτιών των δύο τμημάτων της πόλης με «τα απλωμένα φτερά ενός πουλιού με ισχνό κορμί» Αυτή η εικόνα συνεχίζει να είναι σωστή. Η γέφυρα είναι αυτό το μικρό κορμί ανάμεσα σ` εκείνα τα δύο τεράστια φτερά. «Η γέφυρα είναι μικρή , μια στάλα , ισχνή , αλλά αν την αφαιρέσεις , τότε θα αποσπαστούν εκείνα τα τεράστια φτερά στις δύο πλευρές , τότε δεν θα μπορέσουν πια να κινηθούν ούτε να πετάξουν πια στον ουρανό!»


…Το 1878 ο Ιταλός συγγραφέας Εντμόντο ντε Αμίτσις περπατούσε στη γέφυρα – την προκάτοχο της σημερινής – με το βλέμμα του στραμμένο μόνο προς τα κάτω, στο τότε ακόμη σανιδένιο οδόστρωμα της γέφυρας και σε « όλα τα υποδήματα του κόσμου» που περπατούσαν σ` αυτό « από εκείνα του Αδάμ ως τα τελευταία παρισινά μποτίνια: τα κίτρινα πασούμια των Τούρκων , τα κόκκινα των Αρμενίων , τα μπλε των Ελλήνων, τα μαύρα των Ισραηλιτών. Σαντάλια, μπότες από το Τουρκεστάν , αλβανικές γκέτες, χαμηλά παπούτσια, πολύχρωμα gambass ( είδος μπότας ) των καβαλάρηδων από τη Μικρά Ασία , χρυσοκέντητες παντόφλες, ισπανικές alpargatas ( είδος εσπαντρίγιας ), υποδήματα από ατλάζι, από σκοινί, από ράκη, από ξύλο, τόσο στριμωγμένα το ένα κοντά στο άλλο που, ενώ κοιτάζετε το ένα, εκατοντάδες σας ξεφεύγουν».
…  «Υπάρχουν μέρη» , όπως γράφει ο Ρώσος ποιητής Γιόζεφ Μπρόντσκι « όπου η ιστορία είναι αναπόφευκτη, σαν σύγκρουση στον αυτοκινητόδρομο – μέρη όπου η γεωγραφία προκαλεί την ιστορία. Όπως η Ισταμπούλ ή αλλιώς Κωνσταντινούπολη ή αλλιώς Βυζάντιο» Θα μπορούσες να προσθέσεις και Ισλαμπόλ. Και Οίκος της Μακαριότητας , Υψηλή Πύλη, Πόλη του Χαλιφάτου, Πύλη της Ευτυχίας, Οφθαλμός του Κόσμου, Καταφύγιο του Σύμπαντος. Οι Έλληνες μιλούσαν απλώς για «την πόλη»: δεν υπήρχε άλλη.

… Στην ουσία η παλιά Ισλαμπόλ παρέμενε ένα άθροισμα χωριών. Η καθημερινή ζωή εκτυλισσόταν ως επί το πλείστον εντός της γειτονιάς, μέσα στο σταθερό τρίγωνο σπίτι, αγορά και τζαμί ( η εκκλησία στις χριστιανικές γειτονιές ή συναγωγή στις εβραϊκές ). Κάθε γειτονιά είχε ένα τόσο ξεχωριστό χαρακτήρα – ισλαμικό , αρμενικό, εβραϊκό, ελληνικό, δυτικό – που οι ξένοι επισκέπτες είχαν την αίσθηση ότι πήγαιναν από τον έναν πολιτισμό στον άλλο, όταν μπαινόβγαιναν από τις πύλες των συνοικιών. 





Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

"Η εκκλησία της Αγίας Σοφίας"


Ο κος Κωστής Χατζηφωτεινός μπροστά στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας στον μικρασιατικό Γέροντα, σημερινό Didim της Τουρκίας.






Ο ίδιος σχολιάζει σχετικά:

"Αυτή δεν είναι μια οποιαδήποτε εκκλησία. Βρίσκεται στην Τουρκία! Στον Μικρασιατικό Γέροντα (Δίδυμα) πιο συγκεκριμένα, το χωριό του πατέρα μου που επισκέφθηκα πρόσφατα. Και έχει κι ένα ανάγλυφο σταυρό πάνω από την πόρτα της! Όταν πρωτοπήγα ήταν μια αποθήκη σε μαύρο χάλι. Ο πρώην δήμαρχος, όμως, που είναι "πρόσφυγας" κι εκείνος εκεί, και ξέρει πώς νιώθουμε όταν πηγαίνουμε εκεί, αποφάσισε να την φτιάξει και να την κάνει σημείο αναφοράς των προηγούμενων κατοίκων του χωριού. Των Ελλήνων που διώχθηκαν από εκεί, δηλαδή. Και το έκανε χωρίς επίσημες δηλώσεις και μεγάλα λόγια. "Το έκανα για εσάς, που ερχόσαστε κάθε τόσο εδώ. Για να σας ευχαριστήσω και να σας τιμήσω" μας είπε στο τραπέζι που μας έκανε. Τον ευχαρίστησα, φυσικά, κι εγώ και η παρέα μου. Εκείνον πρώτον τιμά η συγκεκριμένη πράξη". 

"ΣΠΙΤΙ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ"




Ο συγγραφέας Κωστής Χατζηφωτεινός δείχνοντας τα σημάδια από το παλιό ασβέστωμα στο σπίτι του πατέρα του στον μικρασιατικό Γέροντα, σημερινό Didim .
Ο ίδιος σημειώνει σχετικά: 

" Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού του πατέρα μου είναι φίλος μου σήμερα, που με παίρνει στο τηλέφωνο και μου παραπονιέται πως τον ξέχασα, αν καθυστερήσω να πάω και να μείνω στο σπίτι του πατέρα μου, όπως το λέει κι αυτός. Μια πανέμορφη πανσιόν που τη λένε Μέδουσα είναι αυτό το σπίτι τώρα. Με μια δίγλωσση πινακίδα που πληροφορεί τους επισκέπτες του πως βρίσκονται στο σπίτι της Ελληνοτουρκικής Φιλίας, με ένα μικρό μουσείο ενθυμημάτων σε ένα του δωμάτιο, στην κεντρικότερη θέση του οποίου βρίσκεται η φωτογραφία της οικογένειάς μου, και με ένα μεγάλο και καλοφροντισμένο κήπο ολόγυρα, στον οποίο διοργανώνουμε εξαιρετικές μουσικές και λογοτεχνικές βραδιές όποτε πάω. Την πανσιόν αυτή την έχει επισκεφθεί και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και έδωσε τις ευχές του στον ιδιοκτήτη του γι’ αυτά που κάνει για την ειρηνική συνύπαρξη και την αγάπη των ανθρώπων."


Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2014

ΕΚΔΗΛΩΣΗ με τον κο Κ.ΧΑΤΖΗΦΩΤΕΙΝΟ στο 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ





ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ του 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

Τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014 στη Βιβλιοθήκη του σχολείου μας , του 1ου Γυμνασίου Χαλανδρίου, ο κος Κωστής Χατζηφωτεινός, συγγραφέας μεταξύ άλλων και του αγαπημένου μας «Νισάφι πια», μίλησε στους μαθητές της Γ τάξης για το ρατσισμό , τα στερεότυπα, τη διαφορετικότητα και τη στάση μας προς τον «άλλον». Τα παιδιά ευαισθητοποιήθηκαν  και ακολούθησε ένας γόνιμος διάλογος. Ήταν ένα όμορφο και εποικοδομητικό πρωινό. 
Ακολουθεί η ομιλία του συγγραφέα, που έδωσε και το έναυσμα για τη συζήτηση, καθώς και φωτογραφίες από την εκδήλωση.


  Είμαι ευτυχής, θέλω πριν ξεκινήσω να πω, που επισκέπτομαι για δεύτερη φορά το σχολείο που χτίστηκε χάρη στη δωρεά της Σεβαστής Καλλισπέρη, και οφείλω γι’ αυτό να ευχαριστήσω τους καθηγητές σας για την πρόσκλησή τους. 
   Η χώρα μας, όπως σας είναι γνωστό, έχει μια μακραίωνη ιστορία που την κοσμούν πολλά και θαυμαστά κεφάλαια, με κορυφαία σίγουρα εκείνα που αναφέρονται στη λαμπρή περίοδο της αρχαίας Ελλάδας, με τον ασύγκριτο πολιτισμό, την εκπληκτική άνθιση των Γραμμάτων και των Τεχνών και την πρόοδο όλων των επιστημών. Ζηλευτές πνευματικές κατακτήσεις που προκαλούν και σήμερα τον παγκόσμιο θαυμασμό και την δική μας υπερηφάνεια, που θα την έχετε κι εσείς, φαντάζομαι, και θα έχετε ακούσει, σίγουρα, πολλούς γύρω σας να υπερηφανεύονται για τους αρχαίους μας προγόνους. Η υπερηφάνεια αυτή είναι σημαντικός παράγοντας προόδου όταν μας οδηγεί στο να θέλουμε να τους μοιάσουμε και να δημιουργήσουμε κι εμείς ανάλογο πολιτισμό στις μέρες μας. Μπορεί όμως και να μας εκθέσει, όταν είναι μια κούφια προγονολατρία χωρίς αντίκρισμα σ’ αυτό που είμαστε εμείς σήμερα. Και το συναντούμε συχνά αυτό, δυστυχώς. Ένα σχετικό ποίημα λέει:

                               Των αρχαίων, αλλά μόνο των σοφών,
                    κατ’ ευθείαν απόγονοι οι σύγχρονοι Έλληνες
            νοιώθουμε υπερήφανοι που όλοι στον κόσμο για κείνους μιλούν.
                    Και τι που δεν τους διαβάσαμε ακόμη;
                    Ως φυσικοί κληρονόμοι, σε μας καταλήγει
                    (κι ας είμαστε λίγοι)
                    ο παγκόσμιος θαυμασμός!


   Έτσι νομίζουν, πράγματι, αυτοί προς τους οποίους κάνει την κριτική του ο ποιητής. Και δεν είναι λίγοι, δυστυχώς. Η υπερηφάνεια σ’ αυτή την περίπτωση δεν είναι παρά “ένα πουκάμισο αδειανό” που λέει και ο Σεφέρης.
   Οι αρχαίοι μας πρόγονοι πίστευαν στο Δωδεκάθεο, βέβαια, αλλά ήθελα, παρόλα αυτά, να σταθώ σε ένα από τα προσωνύμια του Δία. Το Ξένιος. Ξένιος Ζευς. Εκείνος που προστάτευε τους ξένους, δηλαδή. Ανάλογα ήταν και τα αισθήματα των πιστών. Ο ξένος που κατέφευγε σ’ ένα τόπο, με ειρηνικούς σκοπούς, φυσικά, ήταν ιερό πρόσωπο που έπρεπε να το βοηθήσουν και να του συμπαρασταθούν.
   Στην πόλη Καμάρα της Ανατολικής Κρήτης, την περίοδο του λαμπρού επίσης Μινωικού πολιτισμού, ζούσε ένα ζευγάρι απλών ανθρώπων, ο Απελλάς και η Ρόδα. Από το ρόδο, το τριαντάφυλλο, δηλαδή, το όνομα της γυναίκας. Η ύπαρξή τους έγινε γνωστή σ’ εμάς από το επίγραμμα που βρέθηκε πάνω στην επιτύμβια στήλη του τάφου τους. Ακούστε το σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση, για να μην σας δυσκολέψω με τα αρχαία ελληνικά:

                              Ο Απελλάς του Πάτρωνος
                             και η Ρόδα, η σύζυγός του,
                             κάτω απ’ αυτήν εδώ τη γη κοιμούνται.
                                          Καλή μαζί τους στάθηκε η ζωή
                                          κι υπήρξαν καταδεχτικοί
                                          μ’ όλους τους συμπολίτες
                                          κι αγαπητοί από τους ξένους.
                                          Χαίρε Καμάρα πόλη μας
                                          παντοτινά να ευημερείς
                                          για να χαιρόμαστε κι εμείς,
                                        αν χαίρονται και οι πεθαμένοι… 

   Αυτά είχαν πει να γράψουν στον τάφο τους ο Απελλάς και η Ρόδα. Και ποιες ήταν οι αρετές τους, που τις είχαν σε μεγάλη υπόληψη, και ήθελαν μ’ αυτές να τους θυμούνται οι συμπατριώτες τους; Το ότι «υπήρξαν καταδεχτικοί με όλους τους συμπολίτες τους και αγαπητοί από τους ξένους.»
   Τις αξίες αυτές μας τις διδάσκει και ο χριστιανισμός με εκείνα τα αξεπέραστα «Αγαπάτε αλλήλους» και «Αγαπάτε τους εχθρούς ημών» του Χριστού, που είναι όμως άπιαστο όνειρο ακόμη. Η παγκόσμια ιστορία είναι γεμάτη από ανθρωποκτόνους πολέμους, που συνεχίζονται και σήμερα, δυστυχώς.
   Αλλά και εμείς έχουμε μελανές σελίδες στην ιστορία μας, που εγώ τουλάχιστον, που είμαι οπαδός της ρήσης του Διονυσίου Σολωμού που λέει πως «το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές» δεν συνηθίζω να κρύβω. Εννοώ τις διχόνοιες, τους εμφυλίους πολέμους και τις δικτατορίες που έχει περάσει η πολύπαθη χώρα μας. Με ιδιαίτερη προσοχή και χωρίς πάθος οφείλουμε να στεκόμαστε σ’ αυτά τα γεγονότα και να τα μελετούμε με τη μεγαλύτερη σοβαρότητα και αντικειμενικότητα με σκοπό να διδαχθούμε από τα λάθη των προηγούμενων και να μην τα αφήσουμε να συμβούν και επί των ημερών μας, και επί των δικών σας ημερών. Αυτό σημαίνει αγαπώ την πατρίδα μου και θέλω το καλό της. Αγαπώ την πατρίδα μου, όμως, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση μισώ την πατρίδα του άλλου.
   Εδώ θέλω να σας διηγηθώ την προσωπική μου ιστορία. Έχω μικρασιατική καταγωγή. Ο παππούς μου, ένας ήσυχος νοικοκύρης που κοίταζε τη δουλειά του και δεν πείραξε κανέναν ποτέ του, αναγκάστηκε ξαφνικά να πάρει την οικογένειά του, να εγκαταλείψει άρον άρον τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε, και να βγει στον απάνθρωπο δρόμο της προσφυγιάς αφήνοντας πίσω το σπίτι του με όλα του τα υπάρχοντα και την αγροτική του περιουσία. Στη Μικρασιατική Καταστροφή, όπως ονομάστηκαν αργότερα τα δραματικά γεγονότα του 1922, έγινε αυτό. Δώδεκα χρονών ήταν ο πατέρας μου τότε. Περιπλανήθηκαν από νησί σε νησί στις Κυκλάδες προσπαθώντας να βρουν ένα φιλόξενο τόπο να μείνουν, αλλά δεν ήταν εύκολο και για την Ελλάδα τότε, που δέχθηκε ένα τεράστιο κύμα ενάμιση εκατομμυρίου προσφύγων από την Μικρά Ασία, πέθανε και η γιαγιά μου στην Ίο, κάνοντας ακόμη πιο τραγική την κατάσταση του παππού μου, που έπρεπε να φροντίσει μόνος τα έξι παιδιά του και να τους βρει τροφή και στέγη, τα κατάφερε κάποτε, όμως, για να μην σας λέω πολλά, και ξαναρίζωσε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης, όπου και γεννήθηκα εγώ.
   Μεγάλωσα με τις ιστορίες της χαμένης μας πατρίδας, που ήταν για μένα κάτι σαν τον χαμένο παράδεισο των ανθρώπων, έκανα την δική μου οικογένεια στη συνέχεια, και κάποια στιγμή αποφάσισα να επισκεφθώ τη Μικρά Ασία για να γνωρίσω τα θρυλικά για μένα μέρη στα οποία ζούσαν και μεγαλουργούσαν οι πρόγονοί μου. Με επιφυλάξεις και δισταγμούς, πρέπει να ομολογήσω, αφού οι άνθρωποι που θα συναντούσα εκεί ήταν αυτοί που μας νίκησαν στον πόλεμο, οι εχθροί μας, δηλαδή, στα χέρια των οποίων βρισκόταν, εκτός των άλλων, και το σπίτι του πατέρα μου. Οι εμπειρίες μου ήταν τέτοιες όμως, που με έκαναν να επανεξετάσω πολλά πράγματα από τότε. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού του πατέρα μου είναι φίλος μου σήμερα, που με παίρνει στο τηλέφωνο και μου παραπονιέται πως τον ξέχασα, αν καθυστερήσω να πάω και να μείνω στο σπίτι του πατέρα μου, όπως το λέει κι αυτός. Μια πανέμορφη πανσιόν που τη λένε Μέδουσα είναι αυτό το σπίτι τώρα. Με μια δίγλωσση πινακίδα που πληροφορεί τους επισκέπτες του πως βρίσκονται στο σπίτι της Ελληνοτουρκικής Φιλίας, με ένα μικρό μουσείο ενθυμημάτων σε ένα του δωμάτιο, στην κεντρικότερη θέση του οποίου βρίσκεται η φωτογραφία της οικογένειάς μου, και με ένα μεγάλο και καλοφροντισμένο κήπο ολόγυρα, στον οποίο διοργανώνουμε εξαιρετικές μουσικές και λογοτεχνικές βραδιές όποτε πάω. Την πανσιόν αυτή την έχει επισκεφθεί και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και έδωσε τις ευχές του στον ιδιοκτήτη του γι’ αυτά που κάνει για την ειρηνική συνύπαρξη και την αγάπη των ανθρώπων.
   Στον Μικρασιατικό Γέροντα, όπως έλεγαν οι δικοί μου το χωριό τους, ή στο Didim, όπως λένε τη σημερινή πόλη των 26.000 κατοίκων οι Τούρκοι, ονομασία που προέρχεται από την ελληνική λέξη δίδυμα, λόγω του εντυπωσιακού μνημείου του Διδυμαίου Απόλλωνα που δεσπόζει στην περιοχή, εγώ είμαι επίτιμος δημότης σήμερα, έπειτα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης. Και δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός πως είμαι επίτιμος δημότης εκεί απ’ όπου έφυγε κυνηγημένος ο πατέρας μου. Χρειάζεται όμως να ανοίξουν περισσότερο τα μυαλά των ανθρώπων για να συμβαίνουν αυτά. Ο ίδιος δήμαρχος ανακαίνισε και την μικρή εκκλησία της αγίας Σοφίας, που ήταν έτοιμη να καταρρεύσει. Πρόσφυγας κι εκείνος στο Ντιντίμ, ξέρει πως νιώθουμε οι Έλληνες όταν πηγαίνουμε εκεί, και αποφάσισε να την φτιάξει, για να μας ευχαριστήσει και να μας τιμήσει, όπως μου είπε.
   Για όλα αυτά τα σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν από τότε στη ζωή μου, μου διεύρυναν τους ορίζοντές της και μου την έκαναν πλουσιότερη, έγραψα αργότερα το βιβλίο ΝΙΣΑΦΙ ΠΙΑ που αφιέρωσα στην ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων. Δεν είναι της ώρας όμως να πω περισσότερα γι’ αυτό, τα πρόσωπα που περιγράφω και τον θετικό τους ρόλο στη διαμόρφωση των σημερινών μου απόψεων. Με μια αρνητική εμπειρία θα τελειώσω, αντίθετα. Ένα περιστατικό που συνέβη σ’ εμένα και σε ένα Τουρκοκρητικό φίλο που με συνόδευε σε ένα ταξίδι μου στη Σμύρνη.
   Τουρκοκρητικούς λέμε τους μουσουλμάνους Κρητικούς που έφυγαν αναγκαστικά από την Κρήτη και εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία ύστερα από τη συμφωνία ανταλλαγής των πληθυσμών που εφαρμόστηκε μετά το 1922. «Μιλούν θαυμάσια ελληνικά κι έχουν μεγάλη νοσταλγία για το νησί τους» όπως γράφει στο ημερολόγιό του και ο Γιώργος Σεφέρης. Το ίδιο και ο δεύτερης γενιάς Τουρκοκρητικός φίλος μου με τον οποίο πήγα στη Σμύρνη για ένα μαγαζί παραδοσιακών μουσικών οργάνων που ενδιαφερόμουν εγώ. Χαθήκαμε όμως μέσα στα στενά της πολύβουης πόλης και δεν μπορούσαμε να το βρούμε μέχρι που συνάντησε κάποιον γνωστό του ο φίλος μου, ο οποίος και προθυμοποιήθηκε όχι μόνο να μας δείξει πώς να πάμε, αλλά και να μας πάει ο ίδιος στο μαγαζί που ψάχναμε. Είχε, όμως, την ατυχή, όπως αποδείχθηκε, έμπνευση να με συστήσει στο δρόμο στον γνωστό του ο φίλος μου, και άλλαξαν δραματικά τα πράγματα και η φιλική διάθεση του συνοδού μας. Αρνήθηκε το χέρι που του είχα απλώσει, και έφυγε φανερά ενοχλημένος λέγοντας διάφορα, ίσως και βρισιές, που δεν καταλάβαινα. Θιγμένος ο φίλος μου από την αγενή συμπεριφορά του γνωστού του, τον πήρε από πίσω και τον σταμάτησε πιο πέρα ζητώντας να του εξηγήσει τη στάση του. Φανερά στενοχωρημένος επέστρεψε σε μένα. Από ένα χωριό που είχαν κάψει οι Έλληνες στρατιώτες, του είπε πως ήταν, πως δεν είχαν σεβαστεί ούτε τους άμαχους γέρους του χωριού και τους σκότωσαν όλους, ανάμεσα στους οποίους και την ανήμπορη γιαγιά του, που ήταν η καλύτερη γυναίκα του κόσμου…
   Αυτός ήταν ο λόγος που αρνήθηκε να μου δώσει το χέρι του και να με εξυπηρετήσει, όταν άκουσε πως είμαι Έλληνας.
   Μ’ αυτό το περιστατικό επέλεξα να τελειώσω και να ζητήσω την γνώμη σας για το δίκιο ή το άδικο, το δικαιολογημένο ή το αδικαιολόγητο αυτής της συμπεριφοράς. 





Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014

"Η ΣΤΑΜΠΟΥΛ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ", Οϊζκέρ Γιασίν

" Η Σταμπούλ ανάμεσα στα χρώματα"

Η μέρα γεννιέται στην Πόλη μέσα σ`ένα ασημένιο φως
Ψηλά πάνω στους θόλους της κατάλευκες λάμπες
αναβοσβήνουν
Όπως ένα χρυσαφένιο άστρο ανοιγοκλείνει το μάτι του
Μέσα στο παρδαλό σκοτάδι.
Καθώς η ντουντούκα του πρώτου βαποριού φωνάζει
"καλημέρα"
Η Πόλη βγάζει ένα ένα τα διάφανα φορέματά της σα ναζιάρικο 
κορίτσι
Τέλος μένει μ` ένα γαλάζιο, που δε μοιάζει με τα γαλάζια
που ξέρουμε
Ένα γαλάζιο που τραγουδάει ένα λαϊκό τραγούδι
και χαμογελάει.
Ξαφνικά, απ` την Ανατολή
Ένα κόκκινο φως αγκαλιάζει τον ορίζοντα
Κάτω από μια πλούσια βροχή
Η Σταμπούλ λούζεται στο άσπρο φως
Φωτίζονται οι γαλάζιοι λόφοι της
Έχουμε τώρα την πόλη με όλα της τα χρώματα
Ο ουρανός γαλάζιος κι η θάλασσα γαλάζια
Ένα γαλάζιο που δεν μοιάζει με τα γαλάζια που ξέρουμε
Ένα γαλάζιο που δεν το βρίσκεις ούτε στην Κίνα ούτε στην Υεμένη
Η Σταμπούλ μέσα στα γαλάζια της
Ένα γαλάζιο που τραγουδάει ένα λαϊκό τραγούδι και χαμογελάει
Κι ένα χέρι μαγικό
Που αρπάζει το γλυκό πράσινο απ` τις πορσελάνες
Και το σκορπίζει στα φύλλα
Λογιώ λογιώ χρώματα βρίσκεις στην Σταμπούλ
Θέλεις μαύρο;Στις καπνοδόχους των βαποριών
Θέλεις άσπρο;Στα περιστέρια, στους γλάρους
Θέλεις πορτοκαλί;θέλεις κίτρινο, θέλεις μολυβένιο
Θέλεις βιολετί, θέλεις λουλακί,θέλεις μενεξεδένιο απαλό;
Ό,τι κι αν γυρέψεις θα το βρεις σίγουρα σ` αυτόν τον τόπο
Έτσι περνούν εκεί οι τέσσερις εποχές
Μια πανδαισία χρωμάτων μέσα στον πάτο των νερών
Κάθε τύπου ιστιοφόρο ανοίγεται στον ορίζοντα
Ταράζεται και στέκεται η Σταμπούλ
Σαν ένα πολύχρωμο παρδαλό καράβι.

Οϊζκέρ Γιασίν 

"Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη"
Εκδόσεις : ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ