Στη συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Ο Καφές και η Δημοκρατία» ο Αζίζ Νεσίν σατιρίζει την πολιτική κατάσταση της χώρας του και στον πρόλογό του προς τους Έλληνες αναγνώστες μιλά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη φιλία μεταξύ των λαών.
Ο ΑΖΙΖ ΝΕΣΙΝ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ
Αγαπητοί Έλληνες Αναγνώστες μου,
Θέλησα να γράψω έναν πρόλογο στο βιβλίο μου που για πρώτη φορά κυκλοφορεί στα ελληνικά. Αυτό το ζήτησα για τον εξής λόγο: Επιθυμώ τα διηγήματά μου, που ένα μέρος απ` αυτά μεταφράστηκε στα ελληνικά να συντείνουν στο να ζήσουν συμφιλιωμένοι οι δύο λαοί μας. Και αντί να αναζητάμε φιλίες με μακρινότερους και άγνωστους σ` εμάς λαούς, είναι προτιμότερο να προηγηθούμε εμείς οι κοντινοί γείτονες σε μιαν ειρηνική και με πνεύμα αδερφικής συνύπαρξης ζωή.
Προσέξτε ιδιαίτερα αυτό το σημείο: Τα αίτια της εχθρότητας ανάμεσα στους Έλληνες και Τούρκους δεν προήλθαν από μας, από τους λαούς μας. Οδηγηθήκαμε σ` αυτούς τους πολέμους κάτω από την πίεση ξένων και έξω από τα συμφέροντα των δύο λαών επιρροών. Ξέρουμε ότι τα σημερινά βιβλία της ιστορίας κρύβουν την αλήθεια. Όμως η ιστορική αλήθεια δεν μπορεί να μένει για πάντα κλειδομανταλωμένη.
Σήμερα είμαι πενήντα χρονών. Υπάρχει λόγος που αναφέρω την ηλικία μου. Τα παιδικά μου χρόνια πέρασαν στις πιο στενόχωρες περιόδους των ελληνοτουρκικών συγκρούσεων. Τότε που ήμουνα εφτά-οχτώ χρονών παιδί, ήταν ντροπή μας να φοράμε ένα πουκάμισο ή μια φανέλα με το γαλάζιο- άσπρο χρώμα της ελληνικής σημαίας. Ξέρω πολύ καλά ότι την εποχή εκείνη και τα Ελληνόπουλα της ηλικίας μου των εφτά-οχτώ χρονών , τα έπιανε η ίδια αλλεργία στο να φορέσουν κάτι με το κόκκινο και άσπρο χρώμα της τουρκικής σημαίας.
Γιατί τα παιδικά μας χρόνια πέρασαν μ` αυτή την εχθρότητα στο γαλάζιο -άσπρο χρώμα και στο κόκκινο-άσπρο; Αν βαθύνουμε τη σκέψη μας πάνω σ` αυτά τα ερωτήματα μπορούμε να βρούμε τα αίτια των συγκρούσεων που τόσο ύπουλα μας επέβαλαν από το εξωτερικό άνθρωποι ξένοι σ` εμάς.
Ομολογώ ότι σήμερα ντρέπομαι για την εχθρότητα των παιδικών μου χρόνων προς τα χρώματα της ελληνικής σημαίας. Ξέρω όμως ότι σήμερα πολλοί Έλληνες διανοούμενοι ντρέπονται κι αυτοί για παρόμοια αισθήματα της παιδικής τους ηλικίας προς τα χρώματα της σημαίας τους. Αυτή η αμοιβαία γνώση των πραγμάτων πρέπει να μας αφυπνίσει, να μας κάνει να καταλάβουμε ότι δε γεννήθηκε καμιά εχθρότητα ανάμεσα στους λαούς μας από δική τους πρωτοβουλία.
Όταν ήμουνα παιδί καθόμασταν στη Χάλκη. Εκεί υπήρχαν και πυκνοκατοικημένοι μαχαλάδες Ρωμιών. Εμείς τα Τουρκάκια, ακόμα κι από εκείνη την ηλικία, οπλιζόμασταν με ραβδιά, λοστούς και πέτρες, κάναμε επιδρομή στους ελληνικούς μαχαλάδες και χτυπούσαμε τα Ρωμιόπουλα. Νομίζω πως και τα Ελληνόπουλα έπαιζαν το ίδιο πολεμικό παιχνίδι.
Ύστερα απ` αυτό το εφιαλτικό παιδικό παιχνίδι, πέρασαν πάνω από σαράντα χρόνια. Πριν από ένα μήνα, ήρθαν σπίτι μούσκεμα στον ιδρώτα τα δυο μου αγόρια, το ένα οχτώ και το άλλο εννιά χρονών. Τους ρώτησα την αιτία. «Τσακωθήκαμε με τα Ρωμιόπουλα» μου είπαν.
Θυμήθηκα την παιδική μου ηλικία, των εφτά και των οχτώ χρόνων και κύλησαν δάκρυα από τα μάτια μου. Την αφυπνισμένη έχθρητα των παιδικών μας χρόνων, παρόλο που πέρασαν σαράντα χρόνια από τότε , δεν μπορέσαμε να τη σβήσουμε από τα παιδιά μας.
Τα ιστορικά γεγονότα μπορούν να κάμουν τους σημερινούς ανθρώπους και φίλους και εχθρούς. Εμείς όμως πρέπει σήμερα να ξεχωρίσουμε από την ιστορία τα γεγονότα που θα οδηγήσουν τους λαούς μας στη φιλία. Έχει ειπωθεί πολλές φορές πως είναι ανάγκη οι δύο λαοί των γειτονικών χωρών να ζήσουν ειρηνικά και αδελφικά. Εγώ όμως δε στηρίζω τις ελπίδες μου στους πολιτικούς. Αυτοί που θα δυναμώσουν τους δεσμούς φιλίας ανάμεσα στους λαούς μας είναι πρώτ` απ` όλα οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες.
Γίνονται εχθροί οι άνθρωποι, όταν δε γνωρίζονται μεταξύ τους. Και για να γίνουν φίλοι πρέπει να αλληλοδανειστούν. Δεν είναι οι λόγοι των πολιτικών που θα συντελέσουν στη γνωριμία των λαών μας, αλλά τα έργα των πνευματικών ανθρώπων.
Τρέφω μεγάλη εκτίμηση στον ελληνικό λαό για τα ηρωικά κατορθώματά του στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και στα μετέπειτα χρόνια.
....................................................................................................................................................................
Ο ελληνικός λαός έχυσε ηρωικά το αίμα του στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετέπειτα για την υπεράσπιση του τόπου του και τη διαφύλαξη της εθνικής ανεξαρτησίας του γράφοντας σελίδες δόξας. Αυτόν τον ηρωισμό τον καταλαβαίνουν οι Τούρκοι καλύτερα από κάθε άλλο λαό σ` όλη την υφήλιο που πρώτοι αγωνίστηκαν ενάντια στον ιμπεριαλισμό, στην περίοδο του απελευθερωτικού τους πολέμου.
Οι πολιτικές καταστάσεις αλλάζουν συχνά, οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, οι λαοί όμως μένουν παντοτινοί και αθάνατοι. Και η ιστορία δουλεύει για την ευτυχία των σημερινών ανθρώπων.
Τα διηγήματά μου αυτά που γράφτηκαν για να γελάσουν οι αναγνώστες μου, και γελώντας να σκεφτούν βαθύτερα, μπορεί να εδραιώσουν δεσμούς φιλίας ανάμεσα στον τούρκικο και στον ελληνικό λαό. Κι αν αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αλληλογνωριμία των λαών μας, θα` ναι για μένα, αληθινά , μια μεγάλη ευτυχία.
Επιθυμώ το βιβλίο μου αυτό , που πρώτη φορά τυπώνεται στα ελληνικά, να μοιάσει σαν ένα κλαδί δάφνη, που κάθε του φύλλο θα` ναι γελαστό και που θ` απλώνεται από τη Μικρασία ως την Ελλάδα. Πιστεύω ότι η σκέψη μου θα βρει ανταπόκριση στην πλειοψηφία των προοδευτικών διανοούμενων Ελλήνων.
Ο τούρκικος λαός χαιρετάει τον ελληνικό λαό , τους πρωτοπόρους διανοούμενους της Ελλάδας!
ΑΖΙΖ ΝΕΣΙΝ
