ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2013-2014

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

1 Το Πολιτιστικό Πρόγραμμα με τίτλο « Η ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ» υλοποιήθηκε κατά το τρέχον σχολικό έτος 2013-2104 με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών κας Ζάχου Μάρθας και κου Περράκη Ιωάννη καθώς και 58 μαθητών της Β΄ και Γ΄ τάξης του σχολείου μας. 

Στόχος του Προγράμματος ήταν η μελέτη του πολεοδομικού ιστού και των κυριότερων μνημείων της βυζαντινής και οθωμανικής Κωνσταντινούπολης. 

2,3 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε δύο μεγάλες ομάδες για τη μελέτη της βυζαντινής και της οθωμανικής τοπογραφίας αντίστοιχα.4 Μετά από βιβλιογραφική και διαδικτυακή έρευνα και μελέτη, αναζήτηση και χρήση οπτικοακουστικού υλικού και αφού χωρίστηκαν σε μικρότερες ομάδες, [οι μαθητές] συνέγραψαν πρωτότυπα κείμενα με στόχο την ανάδειξη των τοπογραφικών στοιχείων της Κωνσταντινούπολης. Ακόμα ασχολήθηκαν με τη συγκριτική μελέτη του ιστορικού παρελθόντος της Πόλης σε σχέση  με το παρόν μέσα από φωτογραφικό υλικό. 

Όλη αυτή η προσπάθεια επισφραγίστηκε από ένα τετραήμερο εκπαιδευτικό ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, κοινό για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και στα δύο μέρη του Προγράμματος ( 10- 14 Απριλίου 2014 ).

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από τις « ΙΣΤΟΡΙΕΣ» που έγραψαν οι μαθητές

5 ΙΣΤΟΡΙΑ 1η «ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ FORUM TOY ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.  Ο ΚΙΟΝΑΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ…»

Η  Ζωή, μια Ελληνίδα αρχαιολόγος, κάνει ένα διδακτορικό στη βυζαντινή τοπογραφία και πρέπει να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη για να μελετήσει τα μνημεία της και κυρίως τον κίονα του Κωνσταντίνου. Είναι η πρώτη φορά που επισκέπτεται την ιστορική Πόλη και η ανυπομονησία της είναι μεγάλη. Αφού φθάσει στην τουρκική πια μεγαλούπολη η αρχαιολόγος πηγαίνει στην περίφημη πλατεία (φόρουμ) του Κωνσταντίνου της βυζαντινής Μέσης Οδού, κοντά στα σημερινά λουτρά Τσεμπερλίτας, όπου βρίσκεται ο κίονας. Τον περιεργάζεται και τον θαυμάζει  βγάζοντας  αμέτρητες φωτογραφίες. Στο νου της έρχονται όσα έχει διαβάσει γι’αυτό το ιστορικό μνημείο και συγκινείται βαθιά που επιτέλους βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής απ’αυτό. Από την αναπόληση την βγάζουν ξαφνικά οι φωνές ενός τουρίστα:

-Φύγετε όλοι η κολόνα θα πέσει! Έπρεπε να την είχαν ήδη κατεδαφίσει!

Η Ζωή ,όπως και οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι, απομακρύνεται απ’τον κίονα ο οποίος έχει γείρει προς τα δεξιά! Δε μπορεί να πιστέψει ότι ο ιστορικός κίονας που μετρούσε πάνω από 1500 χρόνια ζωής σε λίγα δευτερόλεπτα θα χανόταν! Τότε ακούγεται μια φωνή:

-Μη φοβάστε! Απλά γύρισα λίγο προς τα δεξιά για να δω πώς βγήκα στις φωτογραφίες της κοπελίτσας ! Κάποιες είναι πολύ πετυχημένες!

Ήταν ο κίονας, ο οποίος έσπευσε να καθησυχάσει τους «θαυμαστές» του. Δε σταμάτησε όμως εκεί, άρχισε να διηγείται την ιστορία του.....

 «Α,και δε μου άρεσε καθόλου αυτό που άκουσα! Μάλλον δε ξέρετε την ιστορία μου γι’ αυτό πιστεύετε ότι έπρεπε να  έχω κατεδαφιστεί! 6  Εγώ «γεννήθηκα» το 330, είμαι δηλαδή 1684 ετών και είμαι κατασκευασμένος από τον πορφυρίτη της Ηλιουπόλεως της Αιγύπτου. Στην κορυφή μου υπήρχε ένα γιγάντιο κιονόκρανο, και επάνω του το επίχρυσο άγαλμα του Κωνσταντίνου κρατώντας ένα σταυρό στο αριστερό χέρι και ένα δόρυ στο δεξί, σαν τον Απόλλωνα. Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος μετέφερε την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απ’ τη Ρώμη στο Βυζάντιο, δημιούργησε πολλά νέα κτίσματα. Ένα από αυτά ήμουν εγώ! Κάποτε με την κορμοστασιά των 35 μέτρων μου, δέσποζα στο εξωτερικό φόρουμ του Κωνσταντίνου ,όμως σήμερα βρίσκομαι κοντά στον τάφο του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄. Αποτελώ το μόνο κατάλοιπο του Forum. Τώρα έχω γεράσει και απ’όλα αυτά που έχουν δει τα μάτια μου και έχω υποστεί έχω γίνει κοντός και άσχημος.  Μοιάζω με μια βάση από λιθοδομή.7 Στα νιάτα μου στήριζα μια ψηλόλιγνη κολόνα από έξι τύμπανα πορφυρίτη που χωρίζονταν με μεταλλικούς δακτυλίους και στην κορυφή μου υπήρχαν δέκα πέτρινοι σπόνδυλοι με ένα κομμάτι μάρμαρο από πάνω. Για να μην αναφερθώ στο ότι κάποτε στήριζα το άγαλμα του Κωνσταντίνου και το κιονόκρανο που δυστυχώς κατέπεσαν κατά την διάρκεια μιας καταιγίδας το 1106, σκοτώνοντας πολλούς άτυχους περαστικούς. Φαντάζομαι ξέρετε την παράδοση ότι η Κωνσταντινούπολη χτίστηκε πάνω σε επτά λόφους. Εγώ ήμουν στο ψηλότερο σημείο του δεύτερου λόφου. Από εκεί έβλεπα τα πάντα. Όλα τα ιστορικά γεγονότα της Πόλης διαδραματίστηκαν, σχεδόν, μπροστά στα μάτια μου αφού ακόμα και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες προσεύχονταν μπροστά μου, όταν επέστρεφαν θριαμβευτικά από τις νικηφόρες εκστρατείες και εδώ ανακοινώνονταν στο πλήθος τα αποτελέσματα των μαχών. Το 416 οι δέκα πέτρινοι σπόνδυλοί μου ενισχύθηκαν με μεταλλικούς δακτυλίους που τους ανανέωσε ο σουλτάνος Μουσταφά Γ’ και έτσι από τότε είμαι γνωστός στα τούρκικα ως Τσεμπερλίτας,  δηλαδή η στήλη των δακτυλίων. Μετά την πρόσφατη ανακαίνισή μου, διακρίνεται καλύτερα το χρώμα των επτά διαζωμάτων από πορφυρίτη πάνω στο βάθρο. Επίσης, φανταστικά κειμήλια έχουν βρεθεί στη βάση μου , η οποία έχει ενισχυθεί με πέτρα! 

8 Λογικά θα έχετε ακούσει για την περίφημη στάση του Νίκα. Εγώ δεν έχω απλά ακούσει,την έζησα από πρώτο χέρι. Ήταν Γενάρης του 532, όταν άκουσα φωνές απ’ τον Ιππόδρομο. Αρχικά σκέφθηκα ότι θα ήταν οι Πράσινοι και οι Βένετοι με τα συνθήματά τους, (σε κάθε αγώνα στον Ιππόδρομο γίνονταν φασαρίες απ’τους φανατισμένους οπαδούς) όμως αργότερα κατάλαβα πως κάτι σοβαρότερο συνέβαινε. Ειδικά, όταν είδα τρομαγμένο κόσμο να έρχεται απ’τη Μέση Οδό πανικοβλήθηκα. Φώναζαν ότι ο λαμπρότατος αυτοκράτορας Ιουστινιανός μετά τις τόσες ευεργεσίες για την πόλη, κατέπνιξε στο αίμα μια εξέγερση των οπαδών του Ιπποδρόμου. Σκοτώθηκαν χιλιάδες άνθρωποι! Δεν πίστευα στα αυτιά μου! Όμως ήταν γεγονός. Με την προτροπή της γυναίκας του, της Θεοδώρας, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός δεν εγκατέλειψε την Πόλη, άλλα έμεινε αποφασισμένος να καταπνίξει την εξέγερση. Βέβαια κάθε αυτοκράτορας ,και κάθε άνθρωπος δηλαδή, έχει θετικά και αρνητικά. Έτσι και ο Ιουστινιανός παρά τα γεγονότα του 532 αποδείχθηκε ένας απ’τους πιο χαρισματικούς αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης. Λίγο καιρό αργότερα έδωσε εντολή να χτιστεί ένα απ’τα σπουδαιότερα αρχιτεκτονικά οικοδομήματα όλων των εποχών, η Αγία Σοφία. Άκουγα και συνεχίζω ακόμα και σήμερα να ακούω τον κόσμο που περνάει από μπροστά μου, διασχίζοντας τη Μέση οδό, να μιλάει για τον εκπληκτικό αυτό ναό και να είναι εκστασιασμένος από τη μεγαλοπρέπειά του, όμως ποτέ δεν κατάφερα να τον δω γιατί βρίσκεται πιο μακριά, κοντά στον Ιππόδρομο και εγώ είμαι κολλημένος εδώ !

 … Μπορώ να σας πω και μια άλλη ιστορία. Για μια μέρα που ένιωσα περήφανος για αυτό που ήμουν. Όχι μόνο που ήμουν ο πιο εντυπωσιακός κίονας της Πόλης ,αλλά και επειδή ήμουν Βυζαντινός....

Ήταν μια ηλιόλουστη μέρα, δε θυμάμαι πόσα ακριβώς χρόνια έχουν περάσει από τότε, πάνω από 1000 , νομίζω. Όλοι οι άνθρωποι γύρω μου έκαναν τις καθημερινές δουλειές τους και πηγαινοέρχονταν βιαστικοί . Κάποια στιγμή άκουσα κάποιον που ερχόταν απ’το βάθος της Μέσης οδού να φωνάζει: 

-«Κάνετε όλοι στην άκρη! Έρχονται οι απεσταλμένοι του ηγεμόνα  Βλαδίμηρου απ’τη μακρινή ηγεμονία του Κιέβου ! » 

Λίγο αργότερα είδα το συνοδό των απεσταλμένων. Ένας από αυτούς που πουλούσαν την πραμάτεια τους τον ρώτησε:

-«Κωνσταντή! Έλα να μας πεις τα νέα. Τι έγινε;

-«Όλα τέλεια! Έμειναν έκθαμβοι και οι τέσσερεις απεσταλμένοι του ηγεμόνα του Κιέβου. 9 Αφού ένας απ’αυτούς, που μιλάει τη γλώσσα μας είπε, αφού παρακολούθησαν τη λειτουργία στη Μεγάλη Εκκλησία: «Δεν ξέραμε εάν βρισκόμαστε στη γη ή στον ουρανό. Δεν ξέρουμε πώς να το περιγράψουμε με λόγια. Οι άλλες θρησκείες δεν είχαν τίποτα το ιδιαίτερο όμως ο χριστιανισμός είναι κάτι μοναδικό». Σίγουρα θα μεταφέρουν τα καλύτερα! Τους ξεναγήσαμε 10 και στον Ιππόδρομο,11 στον κίονα του Ιουστινιανού και στη Βασιλική Κινστέρνα. Τώρα γευματίζουν στο παλάτι. Απ’ότι είδα ο αυτοκράτορας ήταν πολύ χαρούμενος»

Τέλος η Ζωή ,που ήταν ακόμα μαγεμένη απ’τις διηγήσεις του κίονα, ρώτησε:

-Πες μας και για την είσοδο των Οθωμανών στην Πόλη! Αν και είναι πολύ στενόχωρο γεγονός, με αυτό ολοκληρώνεται όλη την ιστορία της Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης.

Ο κίονας συμφώνησε και άρχισε να διηγείται όσα θυμόταν από τις τελευταίες μέρες της βυζαντινής Πόλης...

      «Όλα ξεκίνησαν μια ανοιξιάτικη ηλιόλουστη μέρα, όμως παντού απλωνόταν ένας φόβος! Τον έβλεπες στα μάτια των ανθρώπων που περνούσαν, τον μύριζες στον αέρα. Ξαφνικά,  ένα πλήθος  άρχισε να τρέχει πανικόβλητο. Δεν ήταν ξεκάθαρο τι είχε συμβεί, απλά και μόνο από την έκφραση των προσώπων  ήταν ολοφάνερο ότι κάτι σοβαρό επρόκειτο να ακολουθήσει. Πολύ σύντομα ακούστηκε μια κραυγή, η οποία μου έλυσε την απορία. Ένας περαστικός φώναξε τρομαγμένος ότι οι Οθωμανοί έκαναν την τελική εισβολή και ο βυζαντινός στρατός δε μπόρεσε να τους αντιμετωπίσει .Ο Μωάμεθ με το σφοδρό βομβαρδισμό που έκανε στα Θεοδοσιανά τείχη προκάλεσε ρήγματα και η είσοδος του Οθωμανικού στρατού ήταν πια πολύ εύκολη. ‘’Εάλω η πόλις’ ,φώναζε ο κόσμος. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας, πολέμησε γενναία όμως διέθετε ελάχιστες δυνάμεις, ενώ αντίθετα οι Οθωμανοί είχαν υπεροχή σε στρατιώτες αλλά και σε όπλα. Σφαγές και λεηλασίες φόβιζαν τους πολίτες που έκαναν ό,τι μπορούσαν, ώστε να ξεφύγουν. Στα πρόσωπά τους μπορούσες να διακρίνεις το φόβο, καθώς και την απελπισία τους, αφού είχαν μείνει αβοήθητοι από τα άλλα χριστιανικά κράτη σε ένα άνισο και δύσκολο αγώνα που όμως εκείνοι δεν τον εγκατέλειψαν  αγωνιζόμενοι ηρωικά. 

12 ΙΣΤΟΡΙΑ 2η « Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»

Φεβρουάριος 635, Μια ξενάγηση…

    Βρισκόμαστε έξω από την Πύλη του Χαρισίου και τα τεράστια τείχη που έχτισε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος, τα οποία εδώ και δύο αιώνες προστατεύουν την Πόλη από τους εχθρούς της. Τα τείχη αυτά έχουν μήκος γύρω στα 5.500 μέτρα. Είναι χτισμένα με ένα πολυσύνθετο τρόπο ως μια διπλή οχυρωματική γραμμή και έτσι οι εχθροί συναντούν πρώτα μια αμυντική τάφρο και ύστερα το έξω τείχος, ενώ, εάν περάσουν το πρώτο, συναντούν το μεγαλύτερο έσω.13 Η τάφρος έχει βάθος 10 μέτρα και πλάτος 21 μέτρα . Κατά μήκος του χερσαίου τείχους υπάρχουν 10 πύλες, εναλλάξ μια πολιτική και μια στρατιωτική, ενώ υπάρχει και μια επίσημη για την είσοδο του αυτοκράτορα. Αυτή η πύλη είναι η Χρυσή Πύλη, η πιο περίλαμπρη από όλες.

 Αφού λοιπόν μπήκαμε στην Πόλη μέσω της Πύλης του Χαρισίου βρισκόμαστε στην Μέση οδό. Μετά από αρκετή ώρα περπατήματος και αφού περάσαμε από τα τείχη του Κωνσταντίνου, για τα οποία θα σας μιλήσω κάποια άλλη φορά, φτάνουμε 14 στους Αγίους Αποστόλους το ναό που εδώ και  χρόνια είναι το μαυσωλείο τον αυτοκρατόρων . Είναι σταυροειδής βασιλική, με πέντε τρούλους: ένας σε κάθε βραχίονα του σταυρού και ένας στο κέντρο, στο σημείο τομής των βραχιόνων. Συνεχίζοντας το δρόμο μας 15  φτάνουμε στον Αγωγό του Ουάλη του οποίου οι κατασκευή ξεκίνησε επί αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και περατώθηκε επί αυτοκράτορα Ουάλη , μέρος της  μεγάλης υδραγωγικής εγκαταστάσης για την τροφοδοσία της  πόλης με νερό.  

 16 Επιτέλους όμως φτάσαμε στην Αγία Σοφία το πιο λαμπρό χτίσμα της Πόλης και το κέντρο βάρους της περιήγησής μας. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε επί βασιλείας του Ιουστινιανού  από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Πριν από την Αγία Σοφία   είχαν χτιστεί παλαιότερα στο ίδιο σημείο δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί,  που απέχουν μεταξύ τους ο ένας από τον άλλο 30 μ., στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με διάμετρο 31 μέτρα.17  Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του. Γενικά ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα  κτισμένο με κατεύθυνση ΝΑ. Περιβάλλεται από δύο αυλές την βόρεια, στην οποία βρισκόμαστε και την δυτική καλούμενη και αίθριο.  Εσωτερικά, όπως βλέπετε, ο ναός διαιρείται από δύο κιονοστοιχίες σε τρία κλίτη. Ολόκληρος  κατακλύζεται από το φως, ενώ όλη κατασκευή δίνει πραγματικά την εντύπωση μιας αρμονίας φωτός και αρχιτεκτονικής.

18 ΙΣΤΟΡΙΑ 3η «ΟΙ ΘΡΙΑΜΒΟΙ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ»

Ο γιος του Ηράκλειου, Κωνσταντίνος, γύρω στα 16, περιμένει με ανυπομονησία τον ερχομό του πατέρα του στην πρωτεύουσα. Αυτός με τον Πατριάρχη Σέργιο, τον κλήρο, και το λαό θα τον υποδεχτούν στη Χρυσή Πύλη τη θριαμβική είσοδο του μεσαιωνικού Βυζαντίου που βρίσκεται στο «Κάστρο με τους Επτά Πύργους» στο νότιο τμήμα των Θεοδοσιανών τειχών. Από εκεί μαζί με τον αυτοκράτορα , νικητή των Περσών που ανέκτησε τον Τίμιο Σταυρό, θα περπατήσουν 19 στη Μέση Οδό μέχρι τον Ιππόδρομο όπου θα τον δοξάσει όλος ο κόσμος της πρωτεύουσας. 

Για να φτάσουν στη Χρυσή Πύλη διασχίζουν τη θάλασσα του Μαρμαρά και φτάνουν στο λιμάνι του Θεοδοσίου. Ο πατριάρχης Σέργιος πληροφορεί το νεαρό Κωνσταντίνο: 20

«Αυτή είναι η επίσημη Πύλη για την είσοδο του αυτοκράτορα, η πιο περίλαμπρη από όλες. Από εδώ μπαίνουν στην πόλη οι αυτοκρατορικές πομπές κατά την ανακήρυξη των νέων αυτοκρατόρων ή όταν γιορτάζουμε κάποια επιτυχημένη εκστρατεία, όπως τώρα!! Όπως βλέπεις είναι διακοσμημένη με γλυπτά, ένα άγαλμα της Νίκης, τέσσερις χάλκινους ελέφαντες και μια εικόνα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β΄. Θαύμασε τα τρία τόξα από τα οποία αποτελείται, αλλά και το μεγαλύτερο στο κέντρο που πλαισιώνεται από δύο μικρότερες επίχρυσες πύλες με ελεγχόμενη κίνηση μέσα και έξω από την πόλη…!

21 ΙΣΤΟΡΙΑ 4η «Η ΜΟΝΗ ΣΤΟΥΔΙΟΥ. ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ»

Οι τρεις μοναχοί από το Μυστρά Πορφύριος, Ισίδωρος και Αντώνιος αποβιβάστηκαν την άνοιξη του 740 μ.Χ στο λιμάνι του Θεοδοσίου. Όνειρό τους ήταν να επισκεφτούν τη Βασιλεύουσα και επιθυμούσαν κυρίως να γνωρίσουν το έργο των καλλιγράφων της Μονής Στουδίου. Ο πρωτοκαλλιγράφος Αρσένιος τους υποδέχτηκε εγκάρδια και κίνησαν για το μοναστήρι. Το πλήθος των εμπόρων μαρτυρούσε τη μεγάλη εμπορική κίνηση και τον πλούτο της πόλης. Προσκύνησαν στην εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού και συνέχισαν την πορεία τους προς την αγορά του Αρκαδίου.22 Εκεί εντυπωσιάστηκαν από τον Κίονα του Αρκαδίου ιδιαίτερα από τη διακόσμηση του κορμού, χαμηλό ανάγλυφο σε σπειροειδή διάταξη που απεικόνιζε αυτοκρατορικούς θριάμβους επί των βαρβάρων αλλά και την εσωτερική κλίμακα που οδηγούσε στην κορυφή. Συνέχισαν την πορεία τους προς την εκκλησία του Αγίου Μωκίου. Ο μοναχός Πορφύριος θυμόταν ότι ο Άγιος αυτός αποτελούσε προστάτη του Βυζαντίου και ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος ανέγειρε προς τιμήν του μεγαλοπρεπή ναό. Αντίκρυ από το ιερό υπήρχε μια μεγάλη ανοιχτή κινστέρνα που έφερε το όνομα του Αγίου. Ο μοναχός Αντώνιος θέλησε να την επισκεφτούν. Τους καλωσόρισαν έξι μαρμάρινες κολόνες που πλαισίωναν την είσοδο της δεξαμενής. Ήταν η μεγαλύτερη ανοιχτή κινστέρνα της Κωνσταντινούπολης με μεγάλο βάθος και παχιά τοιχώματα.  Οι μοναχοί εντυπωσιάστηκαν  για άλλη μια φορά από το θαύμα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής…23 Τέλος ο μοναχός Αρσένιος τους ξενάγησε στον προαύλειο χώρο της Μονής Στουδίου. Προχώρησαν στο μεσαίο κλίτος του Ιερού Ναού του Ιωάννη του Προδρόμου. Θαύμασαν την πανέμορφη πύλη που αποτελείτο από τέσσερις κίονες κορινθιακού ρυθμού που υποστήριζαν έναν περίτεχνο θριγγό με ανάγλυφο επιστύλιο , γείσο και στεφάνη. Ο μοναχός Αντώνιος εξεπλάγη από το πέτρωμα των κιόνων των  δύο στοών που διαχώριζαν το κεντρικό κλίτος από το ιερό : είχαν κατασκευαστεί έχοντας μια πρασινωπή παραλλαγή του πετρώματος σερπεντίνη…Ο μοναχός Ισίδωρος διέκρινε στο βάθος μια μονή ημικυκλική κόγχη όπου υπήρχε το σύθρονο , ενώ η Αγία Τράπεζα βρισκόταν μπροστά από τις σειρές των καθισμάτων…

 24 ΙΣΤΟΡΙΑ 5η : «ΣΤΑ ΠΑΛΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑΣ»

 Ως Ρώσος πρεσβευτής είμαι υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ρωσία και στο Βυζάντιο.

 Ένα πρωινό του 1193μ.Χ στην Πόλη με συνάντησε ένας απεσταλμένος του αυτοκράτορα ο οποίος θα με πήγαινε στο νέο παλάτι, των Βλαχερνών, με την πανοραμική θέα!

 Αφού ξεκουραστήκαμε λίγο , ξεκινήσαμε. Στο δρόμο άρχισα να αναπολώ στιγμές από το προηγούμενο ταξίδι μου στο Βυζάντιο. Τότε είχα επισκεφτεί το Μέγα Παλάτιον, το οποίο ήτανε  το πιο ωραίο και το πιο γνωστό , πριν φτιαχτεί αυτό των Βλαχερνών και μεταφερθεί εκεί ο αυτοκράτορας. Τι να πρωτομνημονεύσει κανείς; Τη Χάλκη, τη 25 Μαγναύρα, 26 τη Δάφνη, 27 το Ιερόν Παλάτιον ή 28 το Παλάτι του Βουκολέοντος;

Θυμήθηκα την στιγμή που είδα την μεγάλη 29 Χαλκή Πύλη μπροστά στα μάτια μου. Πάνω της είχε ένα χρυσό ψηφιδωτό με την εικόνα του Χριστού.  Είχα προσέξει πως η πόρτα ήτανε μπρούτζινη και μεγάλη. Εκτός από το ψηφιδωτό του Χριστού είχε και άλλα που ήτανε και εκείνα εξίσου περίτεχνα.  Από  μία μεγάλη εσωτερική αυλή  μέσω μιας   στοάς είχα φτάσει στο ανάκτορο της Δάφνης.  Όλοι οι χώροι ενώνονταν μεταξύ τους με στοές. Όπως και το ανάκτορο της Μαγναύρας ενωνόταν με αυτό της Δάφνης. Πόσο με είχε εντυπωσιάσει  ο αυτοκρατορικός θρόνος που υπήρχε πάνω σε μία εξέδρα… είχε πάνω του τοποθετημένα χρυσά πουλιά που έκαναν το βλέμμα σου να στραφεί αμέσως εκεί

30 Φτάσαμε στο παλάτι των Βλαχερνών!! Τι κομψό που είναι και σε ποια καταπληκτική θέση έχει κτιστεί!! Από τη μια μεριά ο Κεράτιος, από την άλλη τα χερσαία τείχη…

Στο εσωτερικό δεσπόζει μια τεράστια εσωτερική αυλή, μεγαλύτερη από αυτή  του Ιερού Παλατίου… Η διακόσμησή του λεπτοδουλεμένη. Κυριαρχεί το χρυσαφί και τα μαρμάρινα στρωμένα με μαεστρία από τους τεχνίτες δάπεδα!!! Εκπληκτικό!!

31 ΙΣΤΟΡΙΑ 6η: «Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ»

Από το ημερολόγιο εκστρατείας του Φραγκίσκου Γοδοφρέδου.

12 Απριλίου 1204, Κωνσταντινούπολη

Η υπομονή μας εξαντλήθηκε. Ο Δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος μάς έδωσε διαταγή να επιτεθούμε. Σκαρφαλώσαμε στα παραθαλάσσια τείχη  του Βοσπόρου. Πολεμήσαμε μέχρι που καταλάβαμε δυο πύργους και ανοίξαμε τρεις πύλες. Αρχίσαμε να εισχωρούμε μέσα στην Πόλη χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση. Αυτή τη φορά δεν είχαμε έλεος. Μπήκαμε μέσα στην Αγία Σοφία και δεν αφήσαμε τίποτα που να είχε αξία.  Επιχρυσωμένες εικόνες, χρυσά σκεύη  αλλά και πολύτιμα αντικείμενα, τα πήραμε όλα. Όσες εκκλησίες συναντήσαμε ρημάχτηκαν…  Αμέσως μετά την Αγία Σοφία ακολούθησε 32 η Αγία Ειρήνη. Συνεχίσαμε να προχωράμε προς το εσωτερικό της Πόλης. Ο αυτοκράτορας και οι ευγενείς εγκατέλειψαν την Πόλη απ` τα χερσαία τείχη. Μπαίναμε σε σπίτια , παίρναμε τα πάντα. 33 Παντού γύρω μου έβλεπα καπνό, ουρλιαχτά , λεηλασίες. Ακολουθήσαμε όλη την οδό των θριάμβων μέχρι την Χρυσή Πύλη , καταστρέφοντας  τα πάντα στο πέρασμα μας. Προσπερνώντας όλους τους κίονες τον αυτοκρατόρων,  κατευθυνθήκαμε προς τη Μονή Στουδίου  34 και τα παραθαλάσσια τείχη της Προποντίδας. Οι Ρωμαίοι τρέχουν για τις ζωές τους παίρνοντας ό,τι πολύτιμο είχαν. Σαν άγρια λιοντάρια τρέχαμε στους δρόμους της πόλης…

 Κατευθυνόμενοι προς τις Βλαχέρνες και το αυτοκρατορικό παλάτι, συναντήσαμε ισχυρή αντίσταση. Οι αντίπαλοι στρατιώτες ήταν αποφασισμένοι να πεθάνουν πάρα να μας αφήσουν να κατακτήσουμε την πρωτεύουσα τους. Βαριά οπλισμένοι αυτοκρατορικοί στρατιώτες σχημάτισαν τοίχο μπροστά απ'την είσοδο του παλατιού.  Μπήκαμε σε αυτό και αρχίσαμε να παίρνουμε τα πάντα: κειμήλια, ασημικά και χάλκινα σκεύη που σε αφθονία βρήκαμε. Ύστερα από 2 ημερών λεηλασία  η Βασιλεύουσα βρισκόταν στην κατοχή μας.

16 Οκτωβρίου 1204, Κωνσταντινούπολη

Ο επικεφαλής της σταυροφορίας Ερρίκος Δάνδολος έγινε αρχηγός της Λατινικής Αυτοκρατορίας που δημιουργήσαμε. Η σταυροφορία μας τερματίστηκε και μας μοιράστηκαν τα λάφυρα. Μας επιτράπηκε να κατοικήσουμε όσοι θέλαμε στις άδειες πλέον οικίες της Πόλης. Εγώ εγκαταστάθηκα μόνιμα σε ένα μεγάλο σπίτι στο εσωτερικό, δίπλα στο λιμάνι του Βοσπόρου με θέα στην Αγία Σοφία…

35 ΙΣΤΟΡΙΑ 7η : «ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑ ΓΕΝΟΒΕΖΙΚΑ ΤΕΙΧΗ»

«Παππού, θα μας πεις μια ιστορία για να κοιμηθούμε ; » , λένε η Ιφέτ και ο Κισμέτ στον παππού τους Μεχμέτ που τους έβαζε ένα βράδυ για ύπνο.

Ο παππούς Μεχμέτ έκλεισε τα μάτια του κι άρχισε τη διήγηση…

«Κατ` αρχάς, αγαπημένα μου εγγονάκια, θα σας μιλήσω για τη Γέφυρα του Γαλατά. Μια μέρα εκεί που περιπλανιόμουν στην Κωνσταντινούπολη θαυμάζοντας την ομορφιά αυτής της υπέροχης πόλης, έφτασα στη Γέφυρα και πραγματικά έμεινα άφωνος! Κάθισα να ξαποστάσω και καθώς το βλέμμα μου περιπλανιόταν στο εντυπωσιακό αυτό δημιούργημα αναρωτιόμουν για το μήκος του». 

Ξαφνικά μια φωνή μου απαντάει: «Έχω μήκος 490μ και πλάτος 42μ» 

Κοίταξα γύρω μου προσπαθώντας να καταλάβω από πού προερχόταν η φωνή και διαπίστωσα ότι ήταν η Γέφυρα η οποία άρχισε να μου περιγράφει τον εαυτό της.

36 « Η ιστορία μου αρχίζει από πολύ παλιά, από την εποχή του Ιουστινιανού. Εγώ είμαι η πιο σύγχρονη από τις προηγούμενες τέσσερις που βρίσκονταν στη θέση μου. Διασκελίζω το στενό κόλπο που βλέπεις ο οποίος χωρίζει τις δυο παλιότερες γειτονιές της Κωνσταντινούπολης. Παρατήρησε τα σπίτια των δύο αυτών τμημάτων της πόλης, μοιάζουν με απλωμένα φτερά ενός μικρού πουλιού με ισχνό κορμί κι εγώ είμαι αυτό το μικρό κορμί ανάμεσα σ` εκείνα τα δύο τεράστια φτερά. Εκτός από τις γειτονιές διαχωρίζω και τα δύο πνεύματα μέσα σε τούτη την πόλη. Η νότια πλευρά: η ανατολίτικη και συντηρητική. Η βόρεια πλευρά με τις αιωνόβιες πρεσβείες και τα παλάτια των εμπόρων, διαποτισμένη από τη νοοτροπία της Δύσης και την ελαφρότητα της σύγχρονης ζωής. Όμως δε θα μπορούσα να μη σου συστήσω τον καλύτερό μου φίλο 37…Είναι ένα αξιοθαύμαστο, μεσαιωνικό , πέτρινο κτίσμα σε σχήμα κυλίνδρου που θεωρείται σήμα κατατεθέν ολόκληρου του Γαλατά : ο περίφημος πύργος του Χριστού, όπως τον αποκαλούσαν οι Γενοβέζοι που κατοικούσαν στο Γαλατά από τον 12ο αιώνα. Αφού απέσπασαν το δικαίωμα να παραμείνουν σ` αυτή την περιοχή από τον τότε αυτοκράτορα Μιχαήλ τον Η΄ τον Παλαιολόγο, περιέβαλαν την περιοχή με τείχη και επειδή ο Γαλατάς αναδείχθηκε σε κεντρικό λιμάνι μεταφοράς εμπορευμάτων σύντομα επέκτειναν την οχύρωση.  Το 1349 έχτισαν τον περίφημο  πύργο το βορειότερο παρατηρητήριο και πιο σημαντικό αμυντικό κτίσμα της οχύρωσης .  Μόνο στην πολιορκία από  τον Μωάμεθ μου τα χάλασε λίγο, γιατί έμεινε αμέτοχος ως προς την άμυνα της πόλης… Αλλά μπορεί να έπεσε «θύμα» των πολιτικών συσχετισμών μιας και η Δύση έμεινε απαθής στην πολιορκία της πόλης μας από τους Οθωμανούς!!!»

38 ΙΣΤΟΡΙΑ 8η : «ΣΤΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠ ΚΑΠΙ»

 Ο Αζάντ , Αρμένιος έμπορος προσκεκλημένος του Μεγάλου Βεζίρη, πέρασε την επόμενη μέρα προετοιμαζόμενος για την επίσκεψή του στο ανάκτορο του Τοπ Καπί. Αγόρασε  και ένα επίσημο ένδυμα για να είναι πιο ευπαρουσίαστος.

 Καθώς ανέβαινε προς το ανάκτορο ακολουθώντας τον μεγάλο δρόμο δεν μπόρεσε παρά να παρατηρήσει πόσο υπέροχο φαινόταν το Μπλε Τζαμί εκείνο το όμορφο πρωινό. Δεν μπόρεσε επίσης παρά να προσέξει  πως μερικοί από τους φρουρούς και από τους περαστικούς τον κοιτούσαν με περιέργεια .Όταν έφτασε στη μεγάλη πύλη είδε το υπηρέτη να τον περιμένει υπομονετικά. Εκείνος τον χαιρέτησε και του έγνεψε να τον ακολουθήσει καθώς  περνούσε την Αυτοκρατορική Πύλη. Αρχικά ο Αζάντ  περνώντας από την Πύλη 39 πρόσεξε μια ωραία κρήνη την οποία ο υπηρέτης του υπέδειξε ως Κρήνη του Αχμέτ του Γ. ΄

Τον οδήγησε σε μια αυλή την οποία ονόμασε  Αυλή των Γενιτσάρων. Προχωρώντας πάνω σε ένα πλακόστρωτο μονοπάτι, έφτασαν στην Μεσαία Πύλη. Περνώντας από αυτή ο Αζάντ σάστισε. Ο χώρος, που απλωνόταν μπροστά του ήταν τεράστιος και πανέμορφος. Ο υπηρέτης τον πληροφόρησε 40 ότι αυτή η Αυλή λεγόταν Ντιβάν και ότι εκεί γίνονταν οι συσκέψεις του αυτοκρατορικού συμβουλίου. Μετά την αίθουσα του Θησαυροφυλακίου πέρασαν μπροστά από μία διακοσμημένη Πύλη την οποία ο Αζάντ αναγνώρισε 41 ως την Πύλη του Χαρεμιού. Κατευθύνθηκαν προς τρεις  Πύλες  και πέρασαν από τη μεσαία. Ο υπηρέτης του είπε ότι οι άλλες  δύο οδηγούσαν προς τις κουζίνες, ενώ αυτή που περνούσαν τότε κατέληγς στη συλλογή του παλατιού που περιελάμβανε τις Κινέζικες Πορσελάνες. Έπειτα προχώρησαν προς την βόρεια άκρη της αυλής όπου βρισκόταν η Μπαμπ-ους-Σααντέτ η οποία οδηγούσε στα ενδότερα του παλατιού. Στη συνέχεια βρέθηκαν σε μία τεράστια αίθουσα στο κέντρο της οποίας υπήρχε ένας μεγαλόπρεπος θρόνος. Διασχίζοντάς την ο Αζάντ δεν μπόρεσε παρά να μείνει έκπληκτος από την τόση πολλή λεπτομέρεια της διακόσμησης του δωματίου. Βγαίνοντας ρώτησε τον υπηρέτη:

-Πού είναι η Εξοχότητα του;

-Αυτή την στιγμή η Εξοχότητά του συνεδριάζει  με τους εκπρόσωπους των Γενιτσάρων

Συνεχίζοντας οι δυο τους κατευθύνθηκαν προς την βορειοδυτική πλευρά της αυλής και το περίπτερο του Ιερού Μανδύα , τη Συλλογή Ιερών Κειμηλίων όπου ο Αζάντ είχε την μοναδική ευκαιρία να προσκυνήσει τον Μανδύα του Προφήτη. Εν συνεχεία προχώρησαν στην Τέταρτη Αυλή όπου ο Αζάντ παρατήρησε ότι ήταν ως επί το πλείστον πεζούλες πάνω στις οποίες βρίσκονταν Περίπτερα .Στη μέση του κήπου υπήρχε ένα κτίσμα το οποίο ο υπηρέτης του εξήγησε ότι ονομαζόταν Μπασλαλά Κουλεσί ή αλλιώς  Πύργος του Αρχιδιδασκάλου . Επίσης προς τα δυτικά υπήρχε ένα άλλο περίπτερο το Σοφά Κιόσκι. Ύστερα ανέβηκαν από μια σειρά σκαλοπατιών σε μια μαρμαροστρωμένη ταράτσα όπου υπήρχε μια μαρμάρινη δεξαμενή με σιντριβάνι στη μέση.  Στο κιγκλίδωμα της αυλής προεξείχε ένα χαριτωμένο μπαλκονάκι σκεπασμένο με ένα θολωτό υπόστεγο από επιχρυσωμένο μπρούντζο. Αμέσως μετά συνέχισαν την ξενάγηση στα διαμερίσματα του μαύρου αρχι-ευνούχου, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για το χαρέμι και ταυτόχρονα επόπτευε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση των γιων του Σουλτάνου. Πίσω από τα διαμερίσματα αυτά βρισκόταν το Κουμλέ Καπισί που ήταν η κύρια πύλη που οδηγούσε κυρίως στο χαρέμι. Έπειτα περνώντας από το δωμάτιο του φύλακα ακολούθησαν ένα στενόμακρο διάδρομο που κατέληγε στην ανοιχτή Αυλή των Καριγελέρ.

Ακολούθησε το γεύμα με το Σουλτάνο…..

42 ΙΣΤΟΡΙΑ 9η : « Η ΡΩΞΕΛΑΝΗ ΣΤΟ ΛΟΥΤΡΟ ΤΗΣ»

Από το ημερολόγιο της Ρωξελάνης …

25 Απριλίου 1506

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Σήμερα ήταν μια πολύ ξεχωριστή ημέρα. Ο πολυαγαπημένος μου σύζυγος , Σουλεϊμάν, ο Χαν μου, ο παντοδύναμος σουλτάνος της οθωμανικής αυτοκρατορίας έχτισε ένα Χαμάμ για χάρη μου και μου το πρόσφερε ως δώρο στα γενέθλιά μου…

… Με οδήγησε εκεί με μια άμαξα. 43  Όταν κατεβήκαμε, με κοίταξε στα μάτια, μου ευχήθηκε «Χρόνια Πολλά» και μπήκαμε στο λουτρό…

Κυριολεκτικά τα έχασα…Στην είσοδο, στα ευρύχωρα αποδυτήρια,  ο χώρος υποδοχής είχε στολιστεί με  πανέμορφες τουλίπες 44 ,τις αγαπημένες μου laleli .  Στη μέση ήταν τοποθετημένο ένα μαρμάρινο σιντριβάνι με ένα κρυστάλλινο άγαλμα. Το δάπεδο ήταν φτιαγμένο από μαρμάρινα ψηφιδωτά, ενώ από την κορυφή κρεμόταν ένας εντυπωσιακός πολυέλαιος. Το επόμενο δωμάτιο ήταν  η χλιαρή αίθουσα με τη μέτρια θέρμανση. Στο τέλος , φυσικά «το θερμό», η πολύ ζεστή αίθουσα με τις περίτεχνες γούρνες του τρεχούμενου νερού και το μεγάλο μαρμάρινο πάγκο για τις εντριβές. Η πολυτέλεια και η ομορφιά του χώρου αύξησαν την αδημονία μου να ξαναβρεθώ σύντομα σ` αυτόν…

45 ΙΣΤΟΡΙΑ 10η : « ΤΟ ΜΠΛΕ ΤΖΑΜΙ ΣΕ ΔΙΑΛΟΓΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»

Κωνσταντινούπολη 1848. Ο έμπορος Αχμέτ με τη γυναίκα του Ντενίζ και τα παιδιά τους κατευθύνονται προς το Sultan Ahmet ,για να προσευχηθούν. Έξω από το τέμενος συναντά το φίλο του Ιωάννη τον οποίο είχε γνωρίσει σε ένα από τα ταξίδια του στην Αθήνα και αναλαμβάνει να τον ξεναγήσει στο μνημείο.

ΑΧΜΕΤ: Αγαπητέ μου, Ιωάννη το Sultan Ahmet θεωρείται το πιο μεγαλόπρεπο εξωτερικά τζαμί της Κωνσταντινούπολης με τον κομψό καταρράκτη από θόλους και ημιθόλια και τους έξι ψηλόλιγνους μιναρέδες του που προκάλεσαν αντιδράσεις, γιατί  τόσοι μόνο στο τζαμί της Μέκκας υπήρχαν!

ΙΩΑΝΝΗΣ: Ναι, έχω διαβάσει σχετικά. Και μάλιστα ότι το πρόβλημα λύθηκε , όταν ο συνονόματός σου σουλτάνος που με εντολή του κτίστηκε, χρηματοδότησε την οικοδόμηση ενός έβδομου μιναρέ στη Μέκκα.

Α. Αλήθεια, έτσι είναι! Εξάλλου ο Μεχμέτ Αγά , μαθητής του διάσημου αρχιτέκτονα Σινάν πέτυχε ένα θρίαμβο αρμονίας, συμμετρίας και κομψότητας. Όπως βλέπεις, η αυλή του έχει την ίδια έκταση με το εσωτερικό του και είναι κλασικού ρυθμού. Ας περάσουμε λοιπόν μέσα!

Ιω. Εξαιρετικά εντυπωσιακό. Κυρίως οι θόλοι και τα ημιθόλια που κορυφώνονται στον κεντρικό θόλο. Τι ύψος περίπου να έχει;

Α. Περίπου 40 μέτρα από το δάπεδο και, όπως βλέπεις, στηρίζεται σε τέσσερις τεράστιες κολόνες που είναι απόλυτα ορατές σε αντίθεση με τους πεσσούς που στηρίζουν τον τρούλο της Αγίας Σοφίας απέναντι. 46 Πολύ εντυπωσιακή είναι και η διακόσμηση με περισσότερα από 20.000 χειροποίητα πλακάκια Ιζνίκ. Το μπλε χρώμα κυριαρχεί  σε συνδυασμό με το φυσικό φως που μπαίνει από τα βιτρό των 200 περίπου παραθύρων και τους στίχους από το Κοράνι του καλλιγράφου Γκουμπάρι.

Ιω. Πραγματικά το συνολικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από πλήρη αρμονία. Τώρα καταλαβαίνω γιατί στην Ευρώπη το λέμε «Μπλε Τζαμί»!!

Α. Πρόσεξε ακόμη το λεπτοδουλεμένο μάρμαρο του μιχράμπ, που όπως θα ξέρεις, βέβαια είναι η κόγχη προσευχής, αλλά και το μιμπάρ, σαν το δικό σας άμβωνα στο οποίο ανεβαίνει ο ιμάμης κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής προσευχής της Παρασκευής. 

Ιω. Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά. Πολλές φορές σκέπτομαι ότι η Αγία Σοφία, το εμβληματικό μνημείο του Βυζαντίου και το μεγαλόπρεπο Sultan Ahmet δεσπόζουν στην  πόλη  το ένα απέναντι στο άλλο σαν να βρίσκονται σε συνεχή διάλογο!

Α. Χαίρομαι πολύ με την εκτίμησή σου, Ιωάννη. Κι εγώ πιστεύω πως αυτά τα δύο μνημεία δε βρίσκονται σε ανταγωνιστική σχέση, αλλά συνυπάρχουν στολίζοντας την πολυπολιτισμική πρωτεύουσά μας…

47 ΙΣΤΟΡΙΑ 11η : «ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ»

Αρχές του 20ου αιώνα και ο Δημάκ περπατούσε μαγεμένος στο Καπαλί Τσαρσί , το Μεγάλο Παζάρι κατά τους Δυτικούς. Σκεφτόταν πως το αχανές αυτό συγκρότημα εγκαινιάστηκε στο Δεύτερο Λόφο το 1461 από τον Πορθητή. Αναλογιζόταν τα χάνια γύρω γύρω  όπου κατέλυαν οι έμποροι και διοχέτευαν τα καταστήματα, τους πωλητές που στέκονταν μπροστά από τις ξύλινες προθήκες τους, τα dolap, πριν από το μεγάλο  σεισμό του 1894… Ένας λαβύρινθος από δρόμους, ζωγραφισμένες στοές, αποθήκες, εργαστήρια, το Παλιό Μπεζεστένι με τους 15 τρούλους του, το Σαντάλ Μπεζεστένι του Βαγιαζίτ του Β΄, όταν το οθωμανικό εμπόριο ήταν στις δόξες του!!

48 Ο Δημάκ συνέχισε τον περίπατό του κάνοντας μια στάση στο σταθμό Σίρκετζι, εξαιρετικά μοντέρνο και κατασκευασμένο δέκα μόλις χρόνια πριν μπει ο καινούργιος αιώνας , για να υποδέχεται τους επιβάτες του Orient Express!

 49 Όταν έφτασε στο Γενί τζαμί εντυπωσιάστηκε , καθώς αυτό δέσποζε στο νότιο άκρο της Γέφυρας του Γαλατά με τους 66 διαφόρων μεγεθών τρούλους του σε πυραμιδική διάταξη, τους δύο μιναρέδες  και τη μνημειώδη αυλή με το επιβλητικό σιντριβάνι! Το βλέμμα του αιχμαλωτίστηκε, όταν μπήκε μέσα, από τα πλακίδια Ίζνικ με έμφαση στο μπλε, πράσινο και λευκό χρώμα…

50 Κατέληξε στο Μισίρ Τσαρσί, την Αγορά των Μπαχαρικών, επέκταση του Νέου Τεμένους στα μέσα του 17ου αιώνα, ώστε τα έσοδά της να του επιτρέπουν να συντηρεί τα φιλανθρωπικά του ιδρύματα. 

Μπαχαρικά από την Ινδία και τη Μέση Ανατολή μέσω της Αιγύπτου έφθαναν εδώ , στην Αιγυπτιακή Αγορά. 

Πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων !

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 51, 52

Η ομορφιά της Πόλης θα μείνει για πάντα στην ψυχή μας. Ας κλείσουμε τα μάτια και ας την ακούσουμε μαζί με τον ποιητή…

Κλείνω τα μάτια μου κ’ ακούω την Κωνσταντινούπολη

Στην αρχή φυσάει ένα ελαφρό αεράκι

Αργοσαλεύουν

Τα φύλλα στα δέντρα

Από μακριά, πολύ μακριά

Το ασταμάτητο κουδούνισμα των νερουλάδων

Κλείνω τα μάτια μου κι ακούω την Κωνσταντινούπολη

Κλείνω τα μάτια μου κι ακούω την Κωνσταντινούπολη

Η κλειστή αγορά μες στην δροσιά

Πολύβουο το Μαχμούτ πασά

Οι αυλές γεμάτες περιστέρια

Σφυροκοπήματα έρχονται απ΄τα ντόκ

Το όμορφο ανοιξιάτικο αγεράκι σκορπάει μυρωδιές ιδρώτα

Κλείνω τα μάτια μου κι ακούω την Κωνσταντινούπολη

Κλείνω τα μάτια μου κι ακούω την Κωνσταντινούπολη

Μια κοκέτα περνάει το καλντερίμι

Βρισιές , πειράγματα, τραγούδια , μουρμουρίσματα

Κάτι πέφτει απ το χέρι της στο χώμα

Μάλλον είναι ένα τριαντάφυλλο

Κλείνω τα μάτια μου κι ακούω την Κωνσταντινούπολη

53-56

***  

Οι αριθμοί στο κείμενο αντιστοιχούν στο ppt που το  συνοδεύει  και που είναι ανηρτημένο στη διεύθυνση:

http://www.slideshare.net/MZaxou/2014-36473026

Ένα ppt με φωτογραφικό υλικό και τίτλο " ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ- ΠΑΡΟΝ/ΠΑΡΕΛΘΟΝ" είναι ανηρτημένο στη διεύθυνση :  http://www.slideshare.net/MZaxou/ss-36473669