Yunanistan’da Paskalya

Yunanistan’da Paskalya

Yunan takviminde en önemli bayram olarak kabul görüp en geniş folklorik zenginliğe sahip Ortodoks Paskalya’sı (Pascha) Yunanistan’a özgündür. 

 Girit’ten Makedonya’ya kadar halk kültürünün gerek sembolik, gerekse içerik anlamda en canlı örneklerinin sergilendiği Paskalya ,ruhun ve doğanın yeniden doğuşunun müjdecisidir.

Paskalya kutlama zamanı değişebilen bir bayramdır. Kutlanması, bahar gündönümünden (ekinoks) sonraki ilk Pazar gününe denk gelir.  Yunanistan’ın tamamında Paskalya’dan önceki bir hafta Kutsal Hafta boyunca çok çeşitli adetler ve geleneklere tanık olunabilinir. Diriliş kutlaması hazırlıkları Kutsal Perşembe başlar. O gün, ev hanımları geleneksel olarak “tsorekia” adında özel kekler, bisküviler ve kırmızı boyanmış yumurtalar hazırlarlar. Yumurta yeniden doğuşu, kırmızı rengi ise İsa Mesih’in kanını sembolize eder. Geçmişte bir çok evde insanlar ilk kırmızı yumurtayı kötü ruhları uzaklaştırsın diye ikona rafına koyarlardı.

Cuma günü Kutsal Hafta’nın en kutsal günü olup, İsa Mesih’in haçtan indirilip defnedilmesine kadar olan süreci kapsayan, İsa Mesih’e olan özlemin doruk noktasıdır. Yas günü olduğu için o gün ev hanımları ev işi yapmaktan kaçınırlar. Kadınlar ve çocuklar kiliseye gidip akşam geçit töreninde yer alacak olan İsa Mesih’in tabut sehpasini çiçeklerle donatırlar. Cumartesi sabahı bayram yemeği için hazırlıklar başlar, “maghiritsa” olarak adlandırılan özel bir çorba pişirilir.

Gece yarısından az önceinsanlar kilisede toplanarak, papaz tarafından dağıtılan “Kutsal Işık” ile beyaz mumlarını yakarlar. Sonunda “İsa Mesih dirildi” ilahisinin (Christos Anesti) söylenmesiyle iyi dilekler söylenir ve insalar birbirlerini öperek selamlarlar.  İyi şans getirmesi için Kutsal Işık ile evlerinin ön kapısının üst kısmında üç defa haç işareti yaparlar. Sonra hep birlikte masanın etrafında toplanıp kırmızı yumurtalarını kırıp bir kez daha Christos Anesti söylerler. Pazar sabahı özellikle Yunanistan’ın taşra kısmında kuzu çevirme yapılır ve insanlar gece geç saatlere kadar yemek yiyip dans ederler.

Paskalya Ziyafeti
Paskalya, Yunan bayramları arasında en neşeli kutsalıdır, hem ilk baharın kutlaması açısından hem de manevi açıdan neşe kaynağıdır. Yunanlar genellikle şehirleri yığınlar halinde terk ederek Paskalya’yı taşrada kutlamayı tercih ederler, yiyecekler tüm kutlamaların odak noktasındadır.

Paskalya masası gelenek ile mevsimselliğin Yunan mutfağı üzerindeki bileşimini yansıtır. Yöresel olarak malzemeler, baharatlar ve yiyecekler farklılık gösterse de, tek bir kural mutlaka uygulanır: hiç bir şey ziyan edilmemelidir.

En tipik yiyecekler, koyun çevirme; kırmızı boyalı yumurtalar, örgülü tatlı ekmekler tsoureki ; Paskalya çorbası (magiritsa) ve kızartılmış işkembe sarması (kokoretsi)’dir.

Seyahat
Yunanistan’ı Yunan Ortodoks Paskalya’sı zamanı ziyaret etmek ziyaretçilere Yunan kırsalının ve geleneksel bayram atmosferinin keyfini çıkartma fırsatı tanır.

• İyon adası Corfu’nun Paskalya zamanında, ülkedeki en neşeli ve özgün kutlamalarını gerçekleştirirken ve şehrin filarmoni orkestrasının gün boyu süren performansını icra ederken ziyaret edilmesi idealdir.  Kutsal Cumartesi sabahı öne çıkan olaylardan biri de, pencerelerden su dolu seramik kapların “botides” parke taşı sokaklara atılmasıdır.

• Ege adası Chios’ta, Vrontados köyü sakinleri geleneksel “roket savaşı” aktivitesini gerçekleştirirler. “Diriliş”ten sonra, Vrontados gece yarısı gökyüzünü dolduran havai fişek gösterilerine sahne olur.

• Kikladik adalarından Tinos’ta Kutsal Cuma, hem Ortodoks hem Katolik cemaatlerinden üyeler, kendi kiliselerinin Kutsal Gömüt’lerini her bir gömüt kendi rotasını takip ederek limana taşıyarak orada ilahi söyleyenlere katılırlar.

ΠΗΓΗ: Turkish Greek News