Πέμπτη 17 Απριλίου 2014

ΛΑΤΡΕΜΕΝΗ ΠΟΛΗ

ΜΙΚΡΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ στο πλαίσιο του ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ "ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ" τον ΑΠΡΙΛΗ του 2014

«ΛΑΤΡΕΜΕΝΗ  ΠΟΛΗ»



 " Η Πόλη απλώνεται πάνω σε τρεις γλώσσες ξηράς -δύο στην Ευρώπη, την Επτάλοφο και την Περαία, και μία στην Ασία-που τις χωρίζουν τρεις θάλασσες...
...Η χερσόνησος της Επταλόφου είναι ένα μεγάλο τρίγωνο, που έζωνε η αδιάλοπη ταινία των βυζαντινών τειχών. Τις πλευρές του ορίζουν η παραλία της Προποντίδας (Θάλασσας του Μαρμαρά) στον νότο, η παραλία του Κερατίου στον βορρά και τα Χερσαία τείχη στα δυτικά. Στη στενότερη πλευρά της ιστορικής χερσονήσου βρίσκεται το Saray Burnu ( "Ακρωτήρι του Ανακτόρου") με το συγκρότημα του Topkapι... Εδώ, στην απόληξη του τριγώνου, οικοδομήθηκε το Τόπκαπι στη θέση της βυζαντινής ακρόπολης και η Μεγάλη Εκκκλησία. Στην απέναντι πλευρά του απλώνονται τα Χερσαία τείχη. Και στο ενδιάμεσο, παρελαύνουν οι επτά λόφοι, που κουβαλούν στη ράχη τους τις ιστορικές γειτονιές και τα μνημεία της Πόλης...''

...Ο Πρώτος Λόφος ορθώνεται από το Σαράι Μπουρνού ως τον Ιππόδρομο και την ακτή της Προποντίδας. Επάνω του βρισκόταν το αρχαίο Βυζάντιον, τη θέση του οποίου πήραν τα κεντρικότερα μνημεία της Κωνσταντινούπολης:η Ακρόπολη (σημερινό Τόπκαπι), η Αγία Σοφία, η πλατεία του Αυγουσταίου, οΙππόδρομος και το Μέγα Παλάτιον. Ο Πρώτος Λόφος αντιστοιχεί στη συνοικία Σουλτάναχμετ. Την ονομάτισε το τζαμί που οικοδομήθηκε πάνω στις κερκίδες του Ιπποδρόμου, το "Μπλε Τζαμί" των Ευρωπαίων. Πέντε από τους υπόλοιπους λόφους ορθώνονται σε παράταξη κατά μήκος του Κερατίου. Μόνο ο Έβδομος βρίσκεται στο εσωτερικό του τριγώνου, πλησιέστερα στην Προποντίδα.

Ο Δεύτερος Λόφος φιλοξενούσε το Forum του Κωνσταντίνου. Η Στήλη του Κωνσταντίνου (Τσεμπερλίτας) σώζεται στο ψηλότερο σημείο του. Στην κορυφή του βρίσκεται και το επιβλητικό μπαρόκ τζαμί Nuruosmaniye, δίπλα στην περίφημη Σκεπαστή Αγορά (Καπαλί Τσαρσί) .

Τον Τρίτο Λόφο στέφουν τα τεμένη Μπεγιαζίτ και Σουλεμάνιγιε, με τα κεντρικά κτίρια του Πανεπιστήμιου Κωνσταντινούπολης ανάμεσά τους. Οι κορυφές των τριων πρώτων λόφων συναποτελούν ενιαίο πλάτωμα, πάνω στο οποίο κτίσθηκαν τα fora και τα δημόσια κτίρια της βυζαντινής πρωτεύουσας.

Οι βόρειες πλαγιές του Δεύτερου και του Τρίτου λόφου κατηφορίζουν στον Κεράτιο και αποτελούσαν ανέκαθεν εμπορικές συνοικίες (Εμίνονου, Σίρκετζι,Ταχτάκαλε, Σουλτάνχαμαμ, Μερτζάν, Μπεγιαζίτ, Λάλελι, Άκσαραϊ, Βέφα). Κατά την Οθωμανική περίοδο γέμισαν παζάρια (Αιγυπτιακή Αγορά ή Αγορά των Μπαχαρικών, Στοά των Ανθέων) και χάνια. 

Στην κοιλάδα ανάμεσα στον Τρίτο και Τέταρτο Λόφο, που εκτείνεται από τον Κεράτιο ως την Προποντίδα και σχίζει την ιστορική χερσόνησο στα δυο βρίσκεται το Υδραγωγείο του Αυτοκράτορα Ουάλη και η λεωφόρος Ατατούρκ.

Στην κορυφή του Τέταρτου Λόφου βρισκόταν η βασιλική-μαυσωλείο των Αγίων Αποστόλων, τη θέση της οποίας πήρε το τέμενος του Πορθητή (τζαμί Φατίχ). Σήμερα φιλοξενεί τη, διαβόητη για τον θρησκευτικό σκοταδισμό της, περιφέρεια Φατίχ, όπου σώζονται-μες στον ωκεανό από τσιμεντένιες οικοδομές-συστάδες από ξύλινα κονάκια και σμαντικές βυζαντινές εκκλησίες.

Ο Πέμπτος Λόφος είναι κάπως χαμηλότερος. Στην κορυφή του βρίσκεται η Μονή Παμμακαρίστου και το τέμενος του Σελίμ. Στις απότομες πλαγιές του προς τον Κεράτιο, απλώνεται το Φανάρι, με τη Μεγάλη του Γένους Σχολή να δεσπόζει σε λοφίσκο, ακριβώς κάτω από την Παμμακάριστο και το Οικουμενικό Πατριαρχείο κρυμμένο στους πρόποδές του.

Ο Έκτος Λόφος είναι ο λόφος των Βλαχερνών, όπου και το υψηλότερο σημείο της ιστορικής χερσονήσου, 77 μέτρα, στην περιοχή της Πύλης Αδριανουπόλεως. Εδώ, στο Μπάλατ, βρισκόταν το Ανάκτορο των Βλαχερνών, ενώ στέκονται ακόμη η Μονή της Χώρας και το Ανάκτορο του Πορφυρογέννητου.

Ο Έβδομος Λόφος τέλος, είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση και ο μόνος που βρίσκεται κοντά στον Μαρμαρά. Οι Έλληνες τον αποκαλούσαν Ξηρόλοφο και καταλαμβάνει την περιοχή των Ψωμαθειών και του Γεντί Κουλέ-Επταπυργίου, περίπου το ένα τρίτο της έκτασης της Επταλόφου.

     Κατά μήκος των θαλασσίων τειχών, οι ιστορικές γειτονιές του Μαρμαρά: το Κούμκαπι, (το Κοντοσκάλι), το Αχίρκαπι.


     Βόρεια από τον Κεράτιο εκτείνεται η Περαία:το Πέραν των Βυζαντινών, η Νέα Πόλη των Οθωμανών. 

Ο  Γαλατάς είναι μια πόλη μέσα στην πόλη. Η Γέφυρα του Γαλατά τον συνδέει με την Παλιά Πόλη. Η ψαραγορά δίπλα στη γέφυρα στο Καράκιοϊ βρίσκεται στη θέση αυτή από τους μεσαιωνικούς χρόνους, και είναι γνωστή στα ελληνικά ως "Ἱχθυόσκαλα του Γαλατά". Μέσω του Γιουκσέκ Καλντιρίμ ο Γαλατάς συνδέεται με το Πέραν ή Μπέιογλου, το "Παρίσι του Βοσπόρου", με την περίφημη Ιστικλάλ ή Μεγάλη Οδό του Πέρα, την Πλατεία Τουνέλ, τα περίφημα Σκαλάκια, τοΤαξίμ ( το Σταυροδρόμι) , τα Μνηματάκια (Τεπέμπασι) και τα πασίγνωστα ελληνικά σχολεία Ζωγράφειο και Ζάππειο. Σ'αυτήν την ακτή βρίσκονται και το Τζιχανγκίρ, το Ταρλάμπασι, τα Ταταύλα, το Μακροχώρι και το Νιχώρι.

     Η εστία του ιστορικού συνοικισμού στην Ασία  περιλαμβάνει δύο ιστορικές γειτονιές με εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα: τη Χρυσούπολη-Σκούταρι ή Ουσκουντάρ, με τη Σκάλα του Μπεσίκτας και τον πύργο του Λεάνδρου, τη Χαλκηδόνα-Καντίκιοϊ, όπου και ο σιδηροδρομικός σταθμός του Χαϊντάρπασα και το Μόδι.

Στην παραλία του Βοσπόρου συναντούμε το Μπεσίκτας (Διπλοκιόνιον) ,το Ορτάκιοϊ-Κλείδα με το ανάκτορο του Μπεηλέρμπεη , το Κουρούτσεσμε(Ξηροκρήνη), το Μέγα Ρεύμα-Αρναούτκιοϊ το Ρούμελη και απέναντι το Ανάντολου Χισάρ,το Μπεμπέκ, το Μπογιατζίκιοϊ, τη Στένη το Νιχώρι-Γενίκιοϊ , τα Θεραπειά, το Μπουγιούκντερε , το Γενί Μαχαλέ, το Μακροχώρι και τον Άγιο Στέφανο.

Δεκαπέντε χιλιόμετρα νότια της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται η συστάδα των Πριγκηποννήσων:η Πρώτη, η Αντιγόνη, η Χάλκη και η Πρίγκηπος με τονΆη-Γιώργη τον Κουδουνά.

 ΜΙΚΡοσ οδηγοσ με βαση το ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ    του ΤΑΞΙΔΙΟΥ

ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ ΣΤΟ ΒΟΣΠΟΡΟ[ ξεκινώντας από την ευρωπαϊκή ακτή ]
ΝΤΟΛΜΑΜΠΑΧΤΣΕ : το πιο επιβλητικό μνημείο με πρόσοψη από λευκό μάρμαρο 248μ. . Κατασκευάστηκε επί Αβδούλ Μετζίτ Α΄ από τους Καραμπέτ Μπαλιάν και το γιο του Νικογός, ολοκληρώθηκε το 1856. Η επιδεικτική χλιδή του ερχόταν σε αντίθεση με την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκείνη την περίοδο. Ο σουλτάνος με την οικογένειά του μετακόμισε αμέσως εγκαταλείποντας το Τοπ Καπί . Προεδρική κατοικία του Ατατούρκ μετά τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ο οποίος πέθανε εδώ ( 10/11/1938 ). Πυρήνας του η μεγάλη αυτοκρατορική αίθουσα με δυο κύριες πτέρυγες που περιέχουν τις αίθουσες τελετών με το «σελαμλίκ» ( αντρικά διαμερίσματα ) στη νότια πλευρά και το χαρέμι στη βόρεια. Το εσωτερικό ήταν έργο του Γάλλου Σεσάν ( Όπερα του Παρισιού ) θυμίζοντας τα γαλλικά παλάτια στη διακόσμηση.

ΠΑΛΑΤΙ ΤΣΙΡΑΓΑΝ : ολοκληρώθηκε στα χρόνια του Αβδούλ Μεζίζ , διαδόχου του Αβδούλ Μετζίτ Α΄, το 1874. Έδρα της Β΄ Τουρκικής Βουλής από το 1909 μέχρι το 1910, όταν καταστράφηκε από μια μεγάλη πυρκαγιά, οπότε ξαναχτίστηκε ως ξενοδοχείο πολυτελείας.

ΜΕΤΖΙΝΤΙΕ ΤΖΑΜΙ ή ΜΕΓΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟ ΤΖΑΜΙ : κοντά στην αποβάθρα του Ορτάκιοϊ , από τα πιο όμορφα σημεία, στη σκιά της γέφυρας του Βοσπόρου. Κατασκευάστηκε από τους αρχιτέκτονες του Ντολμαμπαχτσέ με διαταγή του Αβδούλ Μετζίτ Α΄. Αρχιτεκτονικό στυλ νεομπαρόκ.

ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ: «Πρώτη Γέφυρα του Βοσπόρου», ενώνει τις συνοικίες Ορτάκιοϊ και Μπεηλέρμπεη. Ονομάζεται και Γέφυρα Ατατούρκ μήκος 1560μ και ύψος 64μ από την επιφάνεια της θάλασσας.

ΜΠΕΜΠΕΚ: από τις πιο δημοφιλείς και πιο πλούσιες περιοχές του Βοσπόρου. Εδώ έχτιζαν εξοχικά και παλάτια οι Οθωμανοί αριστοκράτες. Το αιγυπτιακό προξενείο που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα είναι το μόνο μεγαλειώδες χτίσμα που σώζεται. Αποτελεί την έδρα του περίφημου Πανεπιστημίου του Βοσπόρου  με εξαιρετική θέα.

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ( ΚΑΣΤΡΟ της ΕΥΡΩΠΗΣ ) :χτίστηκε από τον Μωάμεθ τον Πορθητή το 1452 ως πρώτο βήμα για την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης στο στενότερο σημείο του Βοσπόρου, ώστε να ελέγχεται ο ανεφοδιασμός των Βυζαντινών. Γεφυρώνει μια απόκρημνη κοιλάδα με δυο ψηλούς πύργους χτισμένους σε αντικριστούς λόφους κι έναν τρίτο στην ακροθαλασσιά όπου η θαλάσσια πύλη προστατεύεται με έναν πυργίσκο. Ο Μωάμεθ ο Β΄ λέγεται ότι εμπιστεύτηκε το βόρειο πύργο στο Σαρουκά πασά, το θαλάσσιο πύργο στο μέγα βεζίρη Χαλίλ πασά και το νότιο πύργο στον Ζαγανός πασά. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και διαθέτει θέατρο αρχαιοελληνικού τύπου για θεατρικές παραστάσεις.

ΓΕΦΥΡΑ ΦΑΤΙΧ ΣΟΥΛΤΑΝ ΜΕΧΜΕΤ: «Δεύτερη Γέφυρα του Βοσπόρου» ενώνει το Χισαρουστού με το Καβατζίκ στην ασιατική πλευρά. Μήκος 1510μ., φάρδος 39μ., ύψος 105μ.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ : καλή περιοχή της Πόλης με πανέμορφα σοκάκια που οδηγούν ψηλά στο λόφο και πολλές κατοικίες πλουσίων που θυμίζουν φρούρια.

ΝΕΟΧΩΡΙ ( ΓΕΝΙΚΙΟΪ ) : έντονο το ρωμέικο στοιχείο παλαιότερα όπως αποδεικνύεται από ορισμένα κτίρια, εκκλησίες, ή παλιά ρωμέικα σχολεία.

[ συνεχίζοντας στην ασιατική ακτή ]
ΠΑΛΑΤΙ ΧΙΝΤΙΒ : θερινό ανάκτορο που χτίστηκε το 1900 από τον τελευταίο χιντίβ (αντιβασιλιά ) της Αιγύπτου Αμπάς Χελμί Β΄. Ο πύργος του είναι σήμα κατατεθέν για όσους ταξιδεύουν στο Βόσπορο. Σχεδιάστηκε από τον Ιταλό Σεμινάτι με βάση μια ιταλική βίλα περιλαμβάνοντας στοιχεία αρ -νουβό και λαϊκά οθωμανικά.

ΑΝΑΝΤΟΛΟΥ ΧΙΣΑΡ ( ΚΑΣΤΡΟ της ΑΣΙΑΣ ) : χτίστηκε από τον Βαγιαζίτ στο τέλος του 14ο αιώνα ( πιθανόν μόνο το ακροπύργιο και το τείχος ) , ενώ οι υπόλοιποι πύργοι με τον πυργίσκο προστέθηκαν από τον Μωάμεθ τον Β΄. Χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο των Οθωμανών στην ασιατική πλευρά της Πόλης. Τμήματά του κατεδαφίστηκαν για να περάσει ο παραλιακός δρόμος.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΟΥΛΕΛΙ: δίπλα σε ένα όμορφο ξύλινο τέμενος, πρώτη που ιδρύθηκε στην Τουρκία το 1845 από τον Αβδούλ Μετζίτ Α΄ . Έχει υπάρξει πολιτικό λύκειο και νοσοκομείο σε καιρό πολέμου.

ΑΝΑΚΤΟΡΟ του ΜΠΕΪΛΕΡΜΠΕΪ : χτίστηκε την περίοδο 1861-1865 από τον Σαρκίς Μπαλιάν και χρησιμοποιήθηκε ως θερινή κατοικία, τόπος φιλοξενίας των μελών των βασιλικών οικογενειών και άλλων επισήμων. Ο Αβδούλ Χαμίτ έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του εδώ μετά την εκθρόνισή του έως το θάνατό του το 1918. Τριώροφο κτίριο , στο ισόγειο οι κουζίνες και τα υπηρεσιακά διαμερίσματα, ενώ στους δύο ορόφους τα αυτοκρατορικά διαμερίσματα και οι αίθουσες υποδοχής. Είναι χωρισμένο στο σελαμλίκ και στο χαρέμι.

ΚΟΥΖΓΚΟΥΝΤΖΟΥΚΙ : βρίσκεται στην περιφέρεια του Σκούταρι. Ζούσαν πολλοί ξένοι κατά την οθωμανική περίοδο ( Εβραίοι Σεφαρδίτες, Ρωμιοί και Αρμένιοι ) . Σήμερα απέμειναν τα μνημεία: δυο συναγωγές, εβραϊκό νεκροταφείο, αρμένικη εκκλησία και ελληνορθόδοξοι ναοί.

ΤΕΜΕΝΟΣ ΣΟΥΛΤΑΝ ΜΙΧΡΙΜΑΧ ( ΙΣΚΕΛΕ ΤΖΑΜΙ ) : χτίστηκε από τον Σινάν μεταξύ 1547 και 1548 για τη Μιχριμάχ Σουλτάν , αγαπημένη κόρη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς και σύζυγο του μεγάλου βεζίρη Ρουστέμ Πασά. Βρίσκεται στο κέντρο του Ουσκούνταρ. Είσοδος και εσωτερικό αρκετά καταθλιπτικά. Από την υπερυψωμένη πόρτα μπορεί κανείς να δει την πλατεία κάτω στην οποία βρίσκεται η μπαρόκ κρήνη του Αχμέτ του Γ΄ από το 1726.

ΠΥΡΓΟΣ του ΛΕΑΝΔΡΟΥ: μικρός λευκός πύργος, ορόσημο του Βοσπόρου. Στο νησάκι που βρίσκεται ο πύργος αυτός του 18ου αιώνα, υπήρχε βυζαντινό κάστρο που είχε χτίσει ο Εμμανουήλ Κομνηνός Α΄ τον 12ο αιώνα. Στα νεότερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως περιοχή αποκλεισμού σε μια επιδημία χολέρας, ως φάρος, ως τελωνείο και ως ναυτική πύλη με διόδια. Σήμερα είναι επιθεωρητήριο της τουρκικής ακτοφυλακής και είναι γνωστός ως «πύργος της κόρης» . Η ονομασία του προέρχεται από τον ελληνικό μύθο του Λεάνδρου σύμφωνα με τον οποίο αυτός προσπάθησε να περάσει κολυμπώντας τον Ελλήσποντο , για να δει την ερωμένη του Ηρώ.

*** ΓΙΑΛΙΑ του ΒΟΣΠΟΡΟΥ: στο τέλος του 17ου αιώνα πασάδες, μεγάλοι βεζίρηδες και εξέχοντες κάτοικοι της Πόλης άρχισαν να χτίζουν κομψές βίλες, «γιαλιά»  στις ακτές του Βοσπόρου ως θερινές κατοικίες. Πολλά από αυτά χτίστηκαν αργότερα πιο περίτεχνα σε ρυθμό μπαρόκ, αρ-νουβό αλλά και σε πιο μοντέρνο στυλ. Στο χτίσιμό τους αξιοποιούν στο έπακρο την προκυμαία και διατηρούν το μεγάλο καθιστικό που περιβάλλεται από πολλά υπνοδωμάτια.

ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΣ στην ΠΟΛΗ

ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΠΕΓΙΑΖΙΤ: στη βόρεια πλευρά της πλατείας μέσα από τη μαυριτανικού στυλ πύλη οδηγείται κανείς στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, το κυρίως κτίριο του οποίου είναι του 19ου αιώνα. Στο αλσύλλιό του υψώνεται ο πύργος Μπέγιαζιτ, ένα μαρμάρινο φυλάκιο της πυροσβεστικής που χτίστηκε το 1828 στο χώρο του Εσκί Σεράι, του παλατιού που πρωτοκατοίκησε ο Μωάμεθ ο Πορθητής, όταν το Βυζάντιο έπεσε στα χέρια των Οθωμανών. Τα 180 σκαλιά οδηγούν στην κορυφή του πύργου που προσφέρει πανοραμική θέα. Στην ανατολική πλευρά της πόλης βρίσκεται το τέμενος Μπέγιαζιτ, παραγγελία του Βαγιαζίτ του Β΄ ( ολοκληρώθηκε το 1506 ).

ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΩΝ: γοητευτική αυλή βιβλιοπωλών στο χώρο της βυζαντινής αγοράς βιβλίων και χάρτου.

ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ : θεμελιώθηκε από τον Σεπτίμιο Σεβήρο , ρωμαίο αυτοκράτορα κατά τον 3ο αι. π.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος επεξέτεινε τον Ιππόδρομο και συνέδεσε το «κάθισμα», το αυτοκτρτορικό θεωρείο με το γειτονικό <μέγα Παλάτιο. Είχε χωρητικότητα 100.000 ατόμων, ενώ τώρα αποτελεί τον επιμήκη δημόσιο κήπο του Ατ Μεϊντανί ( Πλατεία των Αλόγων ). Ο δρόμος που διασχίζει την πλατεία ακολουθεί σχεδόν την πορεία των διαδρόμων των αρματοδρομιών. Κάποιες αψίδες της «σφενδόνης» ( καμπύλης άκρης του Ιπποδρόμου ) ξεχωρίζουν λίγο πιο κάτω. Ο Κωνσταντίνος διακόσμησε τη «σπίνα» ( κεντρικό δρόμο του σταδίου ) με οβελίσκους και κίονες από την Αρχαία Αίγυπτο και την Ελλάδα . Στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το γραφείο τουριστικών πληροφοριών βρίσκονταν τα τέσσερα χάλκινα άλογα, έργο του Λυσίππου του 4ου αι. π.Χ, που κλάπηκαν κατά τη διάρκεια της Δ΄ Σταυροφορίας και μεταφέρθηκαν στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας. Παραμένουν σήμερα τα εξής αρχαία μνημεία: ο Αιγυπτιακός Οβελίσκος που βρισκόταν έξω από το Λούξορ, χτίστηκε το 1500 π.Χ και στέκεται σε μια βάση του 4ου αι. μ.Χ στην οποία εικονίζεται ο Θεοδόσιος ο Α΄ με την οικογένειά του στο «κάθισμα» να παρακολουθούν διάφορες εκδηλώσεις .Σήμερα πιστεύεται ότι βλέπουμε το ένα τρίτο από το αρχικό ύψος του. Δίπλα βρίσκεται η Στήλη των Όφεων πιθανόν από το 479π.Χ και μεταφέρθηκε εδώ από τους Δελφούς. Άλλος ένας οβελίσκος που σώζεται άγνωστης χρονολογίας αποκαλείται Στήλη του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου , προς τιμήν του αυτοκράτορα που τον ανέγειρε τον 10αι. ή Χάλκινη Στήλη , γιατί πιστεύεται πως κάποτε καλυπτόταν από χάλκινες πλάκες. Ακόμα μια κατασκευή που σώζεται στον Ιππόδρομο είναι η κρήνη με το  θόλο που χτίστηκε σε ανάμνηση του κάιζερ Γουλιέλμου του Β΄, όταν επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη το 1898.

ΜΕΓΑ ΠΑΛΑΤΙΟΝ : πρωτοχτίστηκε από το Μέγα Κωνσταντίνο και τους επόμενους οκτώ αιώνες αποκαταστάθηκε, εξωραϊστηκε και επεκτάθηκε από πολλούς διαδόχους του. Οι κήποι και τα περίπτερα του παλατιού ήταν απλωμένα στην πλαγιά του πρώτου λόφου προς τον Μαρμαρά όπου διακρίνονται ακόμη και σήμερα διασκορπισμένα τα ερείπια κάποιων κτιρίων του. Ήταν χωρισμένο σε πέντε βασικά τμήματα : τη Χάλκη, τη Μαγναύρα, τη Δάφνη, το Ιερόν Παλάτιον και το Παλάτι του Βουκολέοντος.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΩΣΑΪΚΩΝ: στεγάζει τα έργα που ανακαλύφθηκαν το 1935 κατά τις ανασκαφές κατά τις οποίες ήρθαν στο φως μεγάλα ψηφιδωτά δάπεδα,κίονες, κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη του ΙΕΡΟΥ ΠΑΛΑΤΙΟΥ. Τα ερείπια του κτιρίου αναγνωρίστηκαν ως η ΒΑ στοά του Περιστυλίου με τα Ψηφιδωτά ενός διαδρόμου με κιονοστοιχία που πιθανόν να οδηγούσε από τα αυτοκρατορικά διαμερίσματα στο Κάθισμα του Ιπποδρόμου. Χρονολογούνται γύρω στο 500μ.Χ και εικονίζουν άγρια και εξημερωμένα ζώα σε σκηνές κυνηγιού.

ΚΙΟΝΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: δέσποζε στο φόρουμ του Κωνσταντίνου ,είχε ύψος 35μ. και κατασκευάστηκε το 330μ.Χ στους εορτασμούς της ανακήρυξης της νέας πρωτεύουσας. Φτιαγμένη από πορφυρίτη της Ηλιουπόλεως της Αιγύπτου αποτελούσε τη βάση για ένα κιονόκρανο με το άγαλμα του Κωνσταντίνου ως Απόλλωνα το οποίο καταστράφηκε σε μία καταιγίδα το 1106μ.Χ. Το 416 π.Χ οι 10 πέτρινοι σπόνδυλοι του κίονα ενισχύθηκαν με μεταλλικούς δακτυλίους τους οποίους ανανέωσε ο σουλτάνος Μουσταφά ο Γ΄ το 1071μ.Χ και έκτοτε η στήλη είναι γνωστή στα τουρκικά ως «Τσεμπερλίτας» ( στήλη των δακτυλίων ). Αναφέρεται και ως Καμένη Στήλη , γιατί υπέστη ζημιές από διάφορες πυρκαγιές.

ΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΤΑΥΡΟΥ: 700 μ δυτικά του φόρου του Κωνσταντίνου η Μέση οδός έφτανε στο Φόρο του Ταύρου ή του Θεοδοσίου. Την πλατεία αυτή είχε χτίσει το 390 π.Χ ο Θεοδόσιος έχοντας ως πρότυπό του το Φόρουμ του Τραϊανού στη Ρώμη. Στο μέσον της πλατείας του Ταύρου ο Θεοδόσιος ύψωσε έναν κίονα με ανάγλυφες παραστάσεις και μεγαλειώδη σπειροειδή ανέλιξη. Στην κορυφή του τοποθέτησε τον ασημένιο έφιππο ανδριάντα του ο οποίος γκρεμίστηκε λόγω του σεισμού του 480 π.Χ. Στη νότια διακλάδωση της Μέσης μετά τη διακλάδωση του Καπιτωλίου δέσποζε η πλατεία του Βοός η οποία πήρε το όνομά της από το ορειχάλκινο άγαλμα βοδιού το οποίο είχε μεταφερθεί από την Πέργαμο.

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΕΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΒΑΚΧΟΥ ( ΜΙΚΡΗ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ) : θεμελιώθηκε από τον Ιουστινιανό το 527 μ.Χ και ολοκληρώθηκε το 536 μ.Χ. Το όνομα της Θεοδώρας αναφέρεται στην αναθηματική επιγραφή στο γείσο και μάλλον ήταν συνιδρύτρια του ναού. Το σχέδιο του ναού είναι ένα ακανόνιστο οκτάγωνο εγγεγραμμένο σε ένα πολύ ασύμμετρο ορθογώνιο. Μετατράπηκε σε τζαμί το 1503 από τον Χουσεϊν Αγά , αρχιευνούχο του Βαγιαζίτ του Β΄. Ο Χουσεϊν Αγάς πρόσθεσε την πύλη με τα έξι αψιδώματα στην είσοδο του κτιρίου καθώς και το μεντρεσέ που καταλαμβάνει τις άλλες τρεις πλευρές της αυλής.

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ: Το λιμάνι του Θεοδοσίου χτίστηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο αμέσως μετά την ίδρυση της πόλης, με τη χορηγία του ευγενούς Ελευθερίου, από τον οποίο πήρε και το πρώτο του όνομα, «Ελευθέριον». Αργότερα, ο Θεοδόσιος το επέκτεινε, μετατρέποντας το σε ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα λιμάνια της πόλης. Στους κάβους του έδεναν πλοία που μετέφεραν αγαθά από όλες τις κτήσεις της αυτοκρατορίας από την Ανατολή ως τη Δύση. Μια μεγάλη καταιγίδα, βύθισε τον 9ο αιώνα μ.Χ όλα τα πλοία που ήταν δεμένα στο λιμάνι, με αποτέλεσμα να παραμείνουν θαμμένα στον πυθμένα του για περισσότερα από 1000 χρόνια. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τα σκαριά τους, αλλά και μεγάλο μέρος των εμπορευμάτων τους, που μεταφέροντας σε μεγάλα πήλινα κιούπια. Τα 37 ναυάγια βυζαντινών πλοίων, τα οποία διατηρούνται ολόκληρα και σε καλή κατάσταση, τα περισσότερα εμπορικά, καθώς και κάποιες πολεμικές τριήρεις βρέθηκαν βυθισμένα στην υγρή άμμο που κάποτε αποτελούσε τον πυθμένα του λιμανιού. Μια επίσης εντυπωσιακή ανακάλυψη όμως περίμενε τους αρχαιολόγους λίγα μέτρα πιο βαθιά: έξι μέτρα από την επιφάνεια, βρέθηκαν νεολιθικά ευρήματα. Είναι η πρώτη φορά που βρέθηκαν νεολιθικά ευρήματα μέσα στα τείχη της πόλης, η οποία αποκτάει πλέον 8.000 χρόνια συνεχούς Ιστορίας.Το νεολιθικό χωριό είχε χτιστεί περίπου τέσσερα χιλιόμετρα μακριά από τη θάλασσα του Μαρμαρά. Μόνο που τότε δεν ήταν θάλασσα, αλλά λίμνη κι ο Βόσπορος ήταν απλώς ποτάμι. Το 7.000 π.Χ, όμως, το επίπεδο του νερού αυξήθηκε απότομα, το χωριό πλημμύρισε και παρέμεινε κάτω από το νερό χιλιάδες χρόνια.
ΠΑΛΑΤΙ  ΒΟΥΚΟΛΕΟΝΤΟΣ: έβλεπε στο ομώνυμο λιμανάκι που εξυπηρετούσε όσους ζούσαν στο Μέγα Παλάτιον. Έχει απομείνει η «λότζια» με τα τρία της παράθυρα πλαισιωμένα από μαρμάρινα κουφώματα και το σκελετό ενός τεράστιου θολωτού δωματίου πίσω τους. Χαμηλότερα από τον πύργο δυτικά της κατεστραμμένης πρόσοψης του παλατιού διακρίνονται τα απομεινάρια ενός αριστουργηματικού σκαλιστού υπέρθυρου , τμήματος της θαλάσσιας πύλης του Βουκολέοντα.
ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ ΜΑΧΜΟΥΤ Β΄ : οκτάγωνο μαυσωλείο αυτοκρατορικού ρυθμού (βάσει της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής ), χτίστηκε το 1838 ένα χρόνο μετά από το θάνατο του σουλτάνου Μαχμούτ του Β΄. Στο εσωτερικό κίονες κορινθιακού ρυθμού χωρίζουν τους τοίχους που είναι γεμάτοι σύμβολα ευημερίας και νίκης.

ΚΛΕΣΤΗ- ΣΚΕΠΑΣΤΗ  ΑΓΟΡΑ/ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΖΑΡΙ : ένας λαβύρινθος από δρόμους και ζωγραφισμένες στοές, μικρομάγαζα όλων των ειδών, αποθήκες, εργαστήρια, υπαίθριους πάγκους και χάνια, εστιατόρια, τσαγερίες, καφενεία… Κατασκευάστηκε από τον Μωάμεθ λίγο μετά την Άλωση. Το Παλιό Μπεζεστένι είναι ένα κτίριο που σώζεται από την εποχή του Μωάμεθ. Τότε όπως και τώρα χρησίμευε για να στεγάσει τα πολύτιμα εμπορεύματα, έχει ορθογώνιο σχήμα και καλύπτεται με 15 τρούλους σε τρεις σειρές των πέντε, χωρισμένες από 4 ζευγάρια πελώριες κολόνες. Πιο κάτω βρίσκεται το Σαντάλ Μπεζεστένι , μια ψηλοτάβανη αίθουσα σκεπασμένη με 20 τρούλους σε 4 σειρές των 5 το οποίο οικοδομήθηκε πιθανότατα στη διάρκεια της βασιλείας του Βαγιαζίτ του Β΄ λόγω της μεγάλης αύξησης του οθωμανικού εμπορίου. Η αγορά έχει μεγαλώσει από την εποχή του Μωάμεθ κι έχει ξαναχτιστεί μετά από πυρκαγιές, σεισμούς κλπ.

ΧΑΝΙΑ ( γενικά ) : αμέτρητα στο κέντρο της Πόλης παρείχαν στέγη στους ταξιδιώτες, στα ζώα και στα εμπορεύματά τους. Τα πιο χαρακτηριστικά ήταν τμήματα του συγκροτήματος ενός τεμένους. Αποτελούνταν από διώροφα ή τριώροφα κτίσματα γύρω από μια αυλή. Η είσοδος ήταν μια μεγάλη πύλη που ασφαλιζόταν τη νύχτα. Στη σημερινή εποχή έχασαν , τα περισσότερα, τη λειτουργικότητά τους και μετατράπηκαν σε μικρές βιοτεχνίες και εργαστήρια.

ΧΑΝΙ ΒΑΛΙΝΤΕ : το μεγαλύτερο χάνι στην Πόλη , χτίστηκε το 1651 για την Κεσέμ , μητέρα του σουλτάνου Μωάμεθ του Δ΄ .

ΜΠΟΥΓΙΟΥΚ ΓΕΝΙ ΧΑΝ: σε στυλ μπαρόκ κρυμμένο πίσω από μια εντυπωσιακή πύλη. Χτίστηκε το 1764 και έχει τρία επίπεδα με στοές. Η είσοδος είναι στο ανώτερο επίπεδο όπου μεταξύ των εμπορευμάτων περιλαμβάνονται  εντυπωσιακά κλουβιά με πουλιά.          
                                                                                                                                                                   ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ : η πρώτη εκκλησία χτίστηκε κοντά στο ΜΙΛΙΟΝ , εγκαινιάστηκε το 360 στα χρόνια του Κωνσταντίου του Β΄ και ονομαζόταν «ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ». Καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε από τον Θεοδόσιο Β΄ για να καταστραφεί στα χρόνια του Ιουστινιανού κατά τη διάρκεια της Στάσης του Νίκα τον Ιανουάριο του 532 μ.Χ. Ο μηχανικός Ανθέμιος και ο αρχιτέκτονας Ισίδωρος επόπτευσαν την ανοικοδόμηση της εκκλησίας έχοντας στη διάθεσή τους μεγάλο αριθμό  εξειδικευμένου προσωπικού , εργατών και αφθονία πολυτελών οικοδομικών υλικών. Εγκαινιάστηκε τελικά στις 27/12/537 μ.Χ. Ανήκει στο μεταβατικό τύπο της βασιλικής μετά τρούλου με εσωνάρθηκα και εξωνάρθηκα στα δυτικά. Βόρεια και νότια του εσωνάρθηκα υπάρχουν στεγασμένοι διάδρομοι που οδηγούν στα υπερώα. Ο ναός έχει διαστάσεις 78 επί 72 χωρίς τους νάρθηκες , ενώ ο τρούλος που κυριαρχεί έχει διάμετρο 33 και ύψος από το δάπεδο 62μ.Ο ναός έχει υποστεί διάφορες καταστροφές και αντίστοιχες επισκευές στο πέρασμα των αιώνων. Στα βυζαντινά χρόνια γύρω από την εκκλησία υπήρχαν και άλλα συναφή οικοδομήματα: στα Δ στεγασμένο αίθριο με μια πηγή στο κέντρο, στα Β το μεγαλύτερο από τα δύο Βαπτιστήρια και στη ΒΑ γωνία ένα σκευοφυλάκιο. Στη ΝΑ γωνία της εκκλησίας ένας διάδρομος τη συνέδεε με το Μεγάλο Παλάτιο. Ήταν ο καθεδρικός ναός της πρωτεύουσας όπου γίνονταν αυτοκρατορικές στέψεις αλλά και λαμπρές τελετές παρουσία των αυτοκρατόρων κατά τη διάρκεια των μεγάλων θρησκευτικών τελετών. Το 1453 μετατράπηκε σε τζαμί και τότε προστέθηκαν οι 4 μιναρέδες. Αργότερα έγιναν και άλλες παρεμβάσεις. Από το 1935 λειτουργεί ως μουσείο.

ΜΠΛΕ ΤΖΑΜΙ: πήρε το όνομά του από τα20.000 περίφημα μπλε πλακίδια Ισνίκ που κοσμούν το εσωτερικό του και είναι ένα από τα διασημότερα κτίσματα του κόσμου. Ο σουλτάνος Αχμέτ Α΄ παρήγγειλε το τέμενος σε μια περίοδο κατά την οποία η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρακμή. Χτίστηκε από τον αυτοκρατορικό αρχιτέκτονα Μεχμέτ Αγά από το 1609 μέχρι το 1616 ο οποίος συνδύασε οθωμανικά και βυζαντινά στοιχεία. Η επιθυμία του Σουλτάνου ήταν να συναγωνιστεί την παρακείμενη μεγαλοπρεπή Αγία Σοφία. Τα υπερβολικά πολυτελή σχέδια προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις την εποχή εκείνη ειδικά , επειδή ένα τέμενος με 6 μιναρέδες θεωρήθηκε ιερόσυλη απόπειρα ανταγωνισμού της αρχιτεκτονικής της Μέκκας.

ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΡΩΞΕΛΑΝΗΣ: χτίστηκαν από τον Σινάν το 1556 για τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή και πήραν το όνομά τους από τη σύζυγό του Ρωξελάνη. Είναι το μοναδικό οθωμανικό χαμάμ της πόλης που μπορεί κανείς να μελετήσει τη δομή του τόσο στο αντρικό όσο και στο γυναικείο τμήμα των λουτρών τα οποία στην προκειμένη περίπτωση είναι πανομοιότυπα κι έχουν τις εισόδους τους σε αντικριστά σημεία του κτιρίου.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ :μεγάλη υπόγεια δεξαμενή. Οι στοές από την άλλη πλευρά του Ιπποδρόμου διανοίχτηκαν επί Ιουστινιανού το 532 μ.Χ για να καλυφθούν οι ανάγκες του Μεγάλου Παλατιού. Η στέγη της κινστέρνας στηρίζεται σε 336 κολόνες καθεμιά από τις οποίες έχει ύψος 8μ. Στο αριστερό άκρο , στη γωνία, δυο κολόνες στηρίζονται σε βάσεις που έχουν το σχήμα της κεφαλής της Μέδουσας.

ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ ΤΩΝ 1001 ΚΙΟΝΩΝ: χρονολογείται από τον 4ο αι. μ.Χ και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη υπόγεια δεξαμενή μετά τη βασιλική κινστέρνα. Οι θόλοι από τούβλο σε σχέδιο ψαροκόκαλου στηρίζονται σε 264 μαρμάρινους κίονες ( το 1001 είναι υπερβολή).

ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ : χρονολογείται από τον 6ο αι. αλλά είναι το τρίτο κτίσμα που ανεγέρθηκε στον αρχαιότερο χώρο , ίσως χριστιανικής λατρείας στην Κωνσταντινούπολη. Μέσα σε μια δεκαετία από  την Άλωση συμπεριλήφθηκε στο συγκρότημα του Τοπ Καπί και χρησιμοποιήθηκε ως οπλοθήκη. Στο εσωτερικό σημαντικό είναι το «σύνθρονον» που αποτελείται από 5 σειρές στασιδίων γύρω από την αψίδα όπου καθόταν ο κλήρος που χοροστατούσε στη λειτουργία. Από πάνω δεσπόζει ένας απλός μαύρος ψηφιδωτός σταυρός σε χρυσό φόντο από την εποχή των εικονοκλαστών. Στο πίσω μέρος του ναού υπάρχει το περιστύλιο όπου κείτονταν οι σωροί των αυτοκρατόρων του Βυζαντίου μέσα σε πορφυρές σαρκοφάγους.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: στεγάζει μια από τις πλουσιότερες συλλογές κλασικών αντικειμένων στον κόσμο αλλά και θησαυρούς από την προκλασική περίοδο. Ανεγέρθηκε υπό την επίβλεψη του Οσμάν Χαμιντί Μπέη  στο τέλος του 19ου αι. για να στεγάσει τα ευρήματά του. Η νέα τετραώροφη πτέρυγα του μουσείου άνοιξε το 1991.

ΑΓΟΡΑ ΑΡΚΑΔΙΟΥ : τελευταία πλατεία κατεβαίνοντας τη Μέση οδό προς το νότο προς τη Χρυσή Πύλη των θριάμβων . Εκεί ο Αρκάδιος είχε ανορθώσει ένα γιγάντιο μνημειώδη κίονα πάνω στον οποίο είχε τοποθετήσει τον ανδριάντα του. Ο ανάγλυφος διάκοσμος που ανελισσόταν με σπειροειδή διάταξη γύρω από το γιγάντιο κυλινδρικό κίονα αναφερόταν στον ξεσηκωμό των κατοίκων του Βυζαντίου το 399μ.Χ εναντίον του Γότθου Γαϊνά που είχε ως αποτέλεσμα την απαλλαγή του Βυζαντίου από τη γοτθική λαίλαπα.

ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ ΜΩΚΙΟΥ :  βρίσκεται στον Έβδομο Λόφο που ήταν γνωστός στους Έλληνες ως Ξερόλοφος, όπου σύμφωνα με την παράδοση συγκεντρωνόταν ο λαός για να προσευχηθεί για βροχή σε περιόδους ανομβρίας. Η κινστέρνα πήρε το όνομά της από την εκκλησία του Αγίου Μωκίου που βρίσκεται στην περιοχή. Σύμφωνα με την παράδοση η κινστέρνα ήταν έργο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α΄ (306-337), αλλά όπως αποδείχτηκε πρόκειται για κτίσμα του ύστερου 5ου ή του πρώιμου 6ου αιώνα, ίσως επί βασιλείας του αυτοκράτορα Αναστάσιου (491-518). Οι διαστάσεις στο εσωτερικό της κινστέρνας είναι στην κάτοψη περίπου 125 μ. x 175 μ., οι τοίχοι έχουν πάχος 6μ., και το βάθος της ήταν περίπου 10-15 μ. Επί Οθωμανών η κινστέρνα μετονομάστηκε σε Altimermer («Τα έξι μάρμαρα»), ονομασία που κατά πάσα πιθανότητα αναφερόταν στις έξι μαρμάρινες κολώνες που σηματοδοτούσαν την είσοδο σε αυτή. Πρόσφατα, η δεξαμενή μετατράπηκε σε χώρο αναψυχής, το γνωστό ως Εκπαιδευτικό Πάρκο του Fatih.

ΜΟΝΗ ΛΙΒΟΣ ( ΦΕΝΑΡΙ-ΙΣΑ ΤΖΑΜΙ ) :Η Μονή τοῦ Λιβός , που ονομάζεται και Μονή της Παναχράντου , ήταν αυτοκρατορική , γυναικεία καί χρησίμευε ως τόπος ταφής .Ο ναός της Θεοτόκου πρωτοχτίστηκε από τον Κωνσταντίνο Λίβα, αξιωματούχο στην υπηρεσία του αυτοκράτορα Λέοντος ΣΤ' του Σοφού (886-912 μ.Χ.) και αργότερα του Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου (913-959 μ.Χ.). Εγκαινιάστηκε το 908. Στα τέλη τοῦ 13ου αι. η Θεοδώρα, σύζυγος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου ( 1261-1282 μ.Χ.), πρόσθεσε στο χώρο της Μονῆς νέο ναό αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Το κτιριακό συγκρότημα έπαθε μεγάλη καταστροφή στις πυρκαγιές του 1622 καί του 1917. Αναστηλώθηκε την τελευταία εικοσαετία. Ίχνη ψηφιδωτών σώζονται ακόμη στο νότιο τοίχο. Ο ναός σήμερα ταυτίζεται με το Φεναρί - Ισά Τζαμί.

ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΥΡΙΩΤΙΣΣΑ ( ΚΑΛΕΝΤΕΡΧΑΝΕ ΤΖΑΜΙ ) : χρονολογείται από τέλος του 12ο αι. χτισμένη πάνω στα ερείπια προγενέστερου βυζαντινού οικοδομήματος. Είναι σταυροειδής με βαθείς κυλινδρικούς θόλους πάνω από τους βραχίονες του σταυρού κι έναν κεντρικό τρούλο με 16 αυλακώσεις. Διατηρεί ακόμη την περίτεχνη μαρμάρινη επένδυσή του καθώς και όμορφο ανάγλυφο διάκοσμο. Ακόμα ανακαλύφθηκαν πολλά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Σε αυτές περιλαμβάνεται μια σειρά νωπογραφιών με τη ζωή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν την εποχή της Φραγκοκρατίας. Αφαιρέθηκαν κατά τη μετατροπή της εκκλησίας σε τζαμί και μερικές από αυτές βρίσκονται σήμερα στο αρχαιολογικό μουσείο.

ΝΑΟΣ ΣΩΤΗΡΑ ΠΑΝΤΕΠΟΠΤΗ : ιδρύθηκε την περίοδο 1085-1090 από την αυτοκράτειρα Άννα Δαλασσίνα, μητέρα του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Μετατράπηκε σε τζαμί αμέσως μετά την Άλωση. Για ένα διάστημα λειτούργησε ως «ιμαρέτ» του γειτονικού Τεμένους Φάτιχ με αποτέλεσμα να γίνει γνωστό ως Εσκί ( Παλαιό ) Ιμαρέτ Τζαμί. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βυζαντινού ναού με δωδεκάπλευρο τρούλο και διακοσμητική πλινθοδομή με τυφλές αψίδες και περιζώματα με μοτίβα μαιάνδρων κλπ.  

ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ( ΜΟΛΑ ΖΕΫΡΕΚ ΤΖΑΜΙ ): βρίσκεται στον Τέταρτο λόφο. Πολυσύνθετο κτίσμα που απαρτιζόταν από ένα μοναστήρι με δυο εκκλησίες κι ανάμεσά τους ένα παρεκκλήσι. Χτίστηκε κατά την περίοδο 1120-1136. Το μοναστήρι και η νότια εκκλησία ιδρύθηκαν από την αυτοκράτειρα Ειρήνη, σύζυγο του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού μετά το θάνατο της οποίας ο Ιωάννης ανήγειρε μια άλλη εκκλησία προς τιμήν της Αγίας Ελεούσας. Όταν τελείωσε κι αυτή αποφάσισε να ενώσει τις δύο εκκλησίες σε μία, αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Αυτή η τελευταία προοριζόταν για νεκρικό παρεκκλήσι της αυτοκρατορικής δυναστείας των Κομνηνών. Πρώτη ενταφιάστηκε εκεί η Ειρήνη, ενώ ο ίδιος αναπαύτηκε στο παρεκκλήσι μετά το θάνατό του. Το μοναστήρι από τα διασημότερα του Βυζαντίου περιελάμβανε νοσοκομείο, άσυλο φρενοβλαβών και ξενώνα για ηλικιωμένους.

ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΤΟΥ ΟΥΑΛΗ: κατασκευάστηκε από τον αυτοκράτορα Ουάλη το 375 μ.Χ .Επισκευάστηκε τόσο από τους αυτοκράτορες όσο και από τους Οθωμανούς. Σημαντικά αποκαταστάθηκε από τον Μουσταφά τον Β΄ το 1697 και χρησιμοποιείτο μέχρι τα τέλη του 19ου αι. Αποτελείται από δύο σειρές αψίδες τη μια πάνω στην άλλη. Το μήκος του ήταν 1 χλμ. και το μέγιστο ύψος του 18,5 μ. Γεφυρώνει την κοιλάδα και δίνει μια μεγαλειώδη ρωμαϊκή όψη στον ορίζοντα.

ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΣΗ:"Μέση οδος" ονομαζόταν ο δρόμος που ξεκινούσε απο το Μίλλιον  (εκει ηταν η Αγία Σοφία, ο Ιππόδρομος, το Αυγουσταίο, τα Λουτρά του Ζευξίππου) και περνούσε από τον Φόρο (αγορά) του Κωνσταντίνου, το Τετράπυλον, τον Φόρο του Θεοδοσίου (ή του Ταύρου), τον Φόρο του Βοός, τον Φόρο του Αρκαδίου, την Παλαιά Χρυσή Πύλη των τειχών του Κωνσταντίνου, περνούσε από το Σίγμα και έφτανε μέχρι την Ξυλόκερκον [Πύλη] που λεγόταν και «Δευτέρα Στρατιωτική». Ονομάστηκε προφανώς έτσι γιατί χώριζε στη μέση την Κωνσταντίνου Πόλη. Είναι φανερό ότι ήταν ο πιο κεντρικός και πολυσύχναστος δρόμος της Κωνσταντίνου Πόλης. Άρα ό,τι γινόταν ή λεγόταν στη Μέση, "εν Μέση οδώ", δημοσιοποιείτο αμέσως.

ΜΟΝΗ ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ( ΦΕΤΙΧΙΕ ΤΖΑΜΙ ) :ο κύριος ναός χτίστηκε από έναν ευγενή τον Ιωάννη Κομνηνό και τη γυναίκα του την Άννα Δουκίνα. Στέγαζε το ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο κατά την περίοδο 1456-1486. Το 1591 ο Μουράτ Γ΄ τον μετέτρεψε σε ισλαμικό τέμενος με το όνομα Φετιχιέ Τζαμί ( «Τέμενος της Νίκης» ) σε ανάμνηση των κατακτήσεών του στη Γεωργία και στο Αζερμπαϊτζάν. Εκείνη την εποχή το κτίριο αλλοιώθηκε ριζικά προκειμένου να δημιουργηθεί μια αίθουσα προσευχής με το μεγαλύτερο δυνατό χώρο, η οποία αργότερα χωρίστηκε από το παρεκκλήσι για να λειτουργήσει μόνο αυτή ως τζαμί , ενώ το παρεκκλήσι μετατράπηκε σε μουσείο για να στεγάσει όσα ψηφιδωτά είχαν απομείνει. Τα ψηφιδωτά ανάγονται στα πρώτα χρόνια του 14ου αι.

ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ( ΚΑΡΙΓΙΕ ΤΖΑΜΙ ) : η Μονή της Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί, υπήρξε ελληνικό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 16ο αιώνα. Από το 1958 λειτουργεί ως μουσείο. Η μονή χτίστηκε στη θέση της σημερινής συνοικίας Εντιρνέ Καπού, νότια του Κεράτιου κόλπου και σε κοντινή απόσταση από τα Θεοδοσιανά τείχη. Το μνημείο σήμερα είναι γνωστό με το όνομα ΜουσείοΧώρας.
«Χωρίον» ή «Χώρα» έλεγαν οι Βυζαντινοί την έξω των χερσαίων τειχών πεδινή γη και η ονομασία της μονής οφείλεται μάλλον στην ύπαρξη παλαιότερου ναού έξω από τα τείχη του Κωνσταντίνου Α'. Όταν ο Θεοδόσιος Β΄ έχτισε τα νέα τείχη της Κωνσταντινούπολης, η μονή διατήρησε τον παραδοσιακό προσδιορισμό «εν τη Χώρα», παρά το γεγονός πως ανήκε στον περίβολο των οχυρώσεων.
Η πρώιμη ιστορία της μονής δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα. Η παράδοση που τη συνοδεύει τοποθετεί την ίδρυσή της τον 6ο αιώνα από τον άγιο Θεόδωρο, ενώ έχει αποδοθεί και στον Κρίσπο, γαμπρό του αυτοκράτορα Φωκά (7ος αι.). Σήμερα έχει αποδειχθεί πως ο ναός χτίστηκε το διάστημα 1077-81 από την πεθερά του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού Μαρία Δούκαινα, στη θέση παλαιότερων κτισμάτων που χρονολογούνται τον 6ο και 9ο αιώνα. Υπέστη σοβαρή φθορά, πιθανώς εξαιτίας σεισμού, και επισκευάστηκε το 1120 από τον Ισαάκιο Κομνηνό. Ο Θεόδωρος Μετοχίτης συνέβαλε στην ανακαίνισή της (1316-21) και ήταν υπεύθυνος για την προσθήκη του εξωνάρθηκα, του νότιου παρεκκλησίου, καθώς και για το διάκοσμο του ναού που περιλάμβανε αξιόλογα ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Επιπλέον, κληροδότησε στη μονή σημαντική περιουσία, χτίζοντας παράλληλα νοσοκομείο και δωρίζοντας σε αυτή την αξιόλογη συλλογή βιβλίων του, με αποτέλεσμα να προσελκύσει αργότερα σημαντικούς λογίους. Η μονή μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος με εντολή του μεγάλου βεζίρη του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄(1481-1512) και έγινε γνωστό ως Καριγιέ Τζαμί. Σημαντικό μέρος της διακόσμησης του ναού καταστράφηκε. Το 1948 τέθηκε σε εφαρμογή πρόγραμμα αναστήλωσης του μνημείου και από το 1958 λειτουργεί ως μουσειακός χώρος. Πάνω από την μεγάλη θύρα από την οποία εισέρχονταν από τον εσωτερικό νάρθηκα στο ναό, βρίσκεται η εικόνα του Θεοδώρου του Μετοχίτη,  μωσαϊκό, που δείχνει τον Μετοχίτη να προσφέρει στον εν θρόνω καθισμένο Σωτήρα Χριστό το σχέδιο του ναού. Ο ναός είχε δύο νάρθηκες τους οποίους κοσμούσαν μωσαϊκά και τοιχογραφίες του Θεόδωρου Μετοχίτη. Τα μωσαϊκά του δεύτερου νάρθηκα είναι έξι ημικύκλια που απεικονίζουν τον Χριστό να θεραπεύει ποικίλες ασθένειες. Επίσης πάμπολλες εικόνες διακοσμούν τους τρούλους και τους τοίχους. Οι εικόνες είναι από τις ωραιότερες Βυζαντινές. Τα χρώματα είναι έντονα, οι αναλογίες των μελών αρμονικές και η έκφραση των προσώπων φυσική. Ο μεσαίος τρούλος έχει μία ρωγμή που τον διασχίζει. Στο εσωτερικό του ναού διασώζονται διάφορα μάρμαρα αρμονικής συναρμογής. Οι Οθωμανοί έχουν καλύψει μερικές επιφάνειες με ασβέστη.


ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ ΤΟΥ ΑΕΤΙΟΥ: η παλαιότερη από τις τρεις ρωμαϊκές δεξαμενές της πόλης και μικρότερη από τις τρεις  ανοιχτές κινστέρνες. Το αρχικό της βάθος ήταν 13-15 μ. Είχε αχρηστευτεί κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, μετατράπηκε σε κήπο με βότανα και σήμερα είναι αθλητικό στάδιο.



ΤΟΠΚΑΠΙ: το παλάτι  χτίστηκε από τον Μωάμεθ τον Β ΄ ανάμεσα στο 1459 και 1465 ως κύρια κατοικία του. Επρόκειτο για μια σειρά από  περίπτερα γύρω από τέσσερις μεγάλες αυλές – ήταν οι τέσσερις εκδοχές των  σκηνών στις οποίες κατοικούσαν Οθωμανοί νομάδες . Το παλάτι χρησιμοποιούνταν ως κυβερνητικό κέντρο και είχε μια σχολή στην οποία εκπαιδεύονταν οι στρατιώτες και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Τον 16ο αι. , όμως, η κυβέρνηση μεταφέρθηκε στην Υψηλή Πύλη. Ο σουλτάνος Αβδούλ Μετζίτ Α΄ εγκατέλειψε το Τοπκαπί και εγκαταστάθηκε στο Ντολμαμπαχτσέ. Το 1924 άνοιξε στο κοινό ως μουσείο.

ΚΙΟΝΑΣ ΤΩΝ ΓΟΤΘΩΝ: γρατινένιος μονόλιθος ύψους 15 μέτρων που στην κορφή του έχει ένα κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανο. Στη βάση του έχει σύντομη λατινική επιγραφή : FORTUNAE REDUCI OB DEVICTOS GOTHOS ( Η ΤΥΧΗ ΜΑΣ ΞΑΝΑΓΥΡΙΣΕ ΧΑΡΗ ΣΤΗ ΝΙΚΗ ΤΩΝ ΓΟΤΘΩΝ ). Θα πρέπει να βρισκόταν στο κέντρο του Μικρού Θεάτρου στημένη εκεί από τον Σεπτίμιο Σεβήρο  λίγο μετά το 200μ.Χ.

ΣΟΥΛΕΪΜΑΝΙΓΙΕ: το πιο σημαντικό τέμενος της Κωνσταντινούπολης αποτίει φόρο τιμής στον αρχιτέκτονά του , το μεγάλο Σινάν και είναι μνημείο αφιερωμένο στον ιδρυτή του τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. Χτίστηκε στον Κεράτιο πάνω από τα ερείπια του παλιού παλατιού Εσκί Σαράι το διάστημα 1550-1557. Όπως και τα άλλα αυτοκρατορικά τεμένη της πόλης δεν ήταν απλά ένας τόπος λατρείας, αλλά και «κιουλιέ», δηλαδή φιλανθρωπικό ίδρυμα. Το τέμενος περιβάλλεται από το πρώην νοσοκομείο του, την κουζίνα, τις σχολές, το καραβανσεράι και τα λουτρά. Φρόντιζε για τη σίτιση χιλίων και πλέον απόρων της πόλης, μουσουλμάνων, χριστιανών και Εβραίων.

ΤΖΑΜΙ ΦΑΤΙΧ: μια ευρύχωρη εξωτερικά αυλή περιβάλλει αυτό το μεγάλο μπαρόκ τέμενος το τρίτο μεγάλο κτίσμα που οικοδομήθηκε στο σημείο αυτό. Πρώτος ήταν ο ναός των Αγίων Αποστόλων όπου ενταφιάστηκαν οι περισσότεροι βυζαντινοί αυτοκράτορες. Όταν ο Μωάμεθ ο Πορθητής ήρθε εδώ για να χτίσει ένα τέμενος , τα ερείπια του ναού συμβόλιζαν τη θέση όπου έπρεπε να γίνει η οικοδόμηση. Το πρώτο τέμενος Φάτιχ κατέρρευσε το 1766 λόγω σεισμού και μεγάλο μέρος αυτού που υπάρχει σήμερα είναι έργο του Μεχμέτ Ταχίρ Αγά, αυτοκρατορικού αρχιτέκτονα του Μουσταφά του Γ΄. Γύρω από την αίθουσα προσευχής σώζονται οι 8 κορανικές σχολές , μεντρεσέ και ο ξενώνας. Τα μόνα τμήματα του τεμένους του Μωάμεθ που σώθηκαν είναι οι 3 θύρες της αυλής, η κρήνη των καθαρμών, η πύλη της αίθουσας προσευχής και στο εσωτερικό το μιχράμπ. Ο τάφος του Μωάμεθ και της γυναίκας του Γκιουλμπαχάρ βρίσκεται πίσω από την αίθουσα προσευχής. Πρόκειται για χώρο εξαιρετικά ιερό.

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ ΠΑΖΑΡΙ/ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ  (ΜΙΣΙΡ ΤΣΑΡΣΙΣΙ) :  κομψό κτίριο σε σχήμα ορθής γωνίας που πλαισιώνει τις δύο πλευρές του πάρκου δίπλα στο Γενί Τζαμί. Χτίστηκε με χρήματα που πληρώθηκαν ως τέλη σε αιγυπτιακές εισαγωγές και ήταν διάσημο για τα μπαχαρικά και τα φαρμακευτικά του βότανα. Υπάρχουν συνολικά 88 θολωτά μικρομάγαζα καθώς και ένα μικροσκοπικό τζαμί  μέσα στο χώρο.

ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ : άρχισε να χτίζεται το 1597 για τη Σαφιέ, μητέρα του Μωάμεθ του Γ΄ , αλλά οι εργασίες σταμάτησαν, γιατί ο σουλτάνος πέθανε και η Σαφιέ έχασε τη θέση ισχύος. Ολοκληρώθηκε το 1663, αφού ανέλαβε τα σχέδια η Τουρχάν Χατιτζέ , μητέρα του Μωάμεθ Δ΄. Το τέμενος κάποτε είχε νοσοκομείο, σχολείο και δημόσια λουτρά. Τα τιρκουάζ, μπλε και λευκά πλακίδια που κοσμούν το εσωτερικό του είναι από Ιζνίκ και χρονολογούνται από τα μέσα του 17ου αιώνα. Πιο εντυπωσιακά είναι τα τόξα με τα πλακίδια και η κορανική ζωφόρος που κοσμεί το κατώφλι ανάμεσα στην αυλή και την αίθουσα προσευχής. Στη γωνία στο αριστερό άκρο της επάνω γαλαρίας βρίσκεται το θεωρείο του σουλτάνου που συνδέεται με τα προσωπικά του διαμερίσματα.

ΛΟΥΤΡΑ ΤΣΑΓΑΛΟΓΛΟΥ: χτίστηκαν με διαταγή του σουλτάνου Μαχμούτ του Δ΄ το 1741 και τα έσοδά τους προορίζονταν για τη συντήρηση της βιβλιοθήκης του στην Αγία Σοφία. Οι χώροι ανδρών και γυναικών έχουν εισόδους από διαφορετικούς δρόμους. Κάθε τμήμα αποτελείται από 3 χώρους: το «τζαμεκάν», την αίθουσα εισόδου, το «σουγουκλούκ», το ενδιάμεσο δωμάτιο  και το «χαμαρέτ», την κύρια αίθουσα λουτρού με τη μεγάλη μαρμάρινη πλάκα για μασάζ στο κέντρο.

ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΙΡΚΕΤΖΙ: κατασκευάστηκε για να υποδεχτεί το πολυαναμενόμενο ΟΡΙΑΝ ΕΧΠΡΕΣ από την Ευρώπη. Επίσημα εγκαινιάστηκε το 1890. Είναι σχέδιο του Γερμανού αρχιτέκτονα Γιάσμουντ και ενσωματώνει με επιτυχία στοιχεία από διάφορες αρχιτεκτονικές παραδόσεις της Κωνσταντινούπολης. Πέτρες και τούβλα βυζαντινού στυλ συνδυάζονται με πύλες σε εσοχές σελτζουκικού στυλ και μουσουλμανικές αψίδες γύρω από τα παράθυρα.

ΝΤΟΛΜΑΜΠΑΧΤΣΕ

ΑΡΑΒΙΚΟ ΤΕΜΕΝΟΣ (ΑΡΑΠ ΤΖΑΜΙ ): οι Άραβες από τους οποίους πήρε το όνομά του το τέμενος ήταν Μαυριτανοί πρόσφυγες από την Ισπανία. Πολλοί εγκαταστάθηκαν στο Γαλατά, αφού εκδιώχθηκαν από την Ανδαλουσία μετά την πτώση της Γρανάδας το 1492. Ο ναός των Αγίων Παύλου και Δομήνικου , που χτίστηκε στο α μισό του 14ου αι. από δομηνικανούς μοναχούς τους δόθηκε για να τον χρησιμοποιήσουν ως τέμενος. Είναι ένα ασυνήθιστο κτίσμα : μια μεγάλη εντυπωσιακή  γοτθική εκκλησία με τετραγωνισμένο ψηλό καμπαναριό που σήμερα χρησιμοποιείται ως μιναρές.

ΜΠΕΙΟΓΛΟΥ ( ΠΕΡΑΝ ) : Β του Κεράτιου όπου ζούσαν οι ξένοι κάτοικοι της πόλης. Πρώτοι έφτασαν οι Γενοβέζοι. Ως ανταμοιβή για τη βοήθειά τους στην ανάκτηση της πόλης από τους Λατίνους το 1261 τους δόθηκε η περιοχή του Γαλατά. Κατά την οθωμανική περίοδο Εβραίοι από την Ισπανία, Άραβες, Έλληνες και Αρμένιοι δημιούργησαν εδώ κοινότητες. Από το 16ο αι. οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις ίδρυσαν πρεσβείες εδώ για να προασπίσουν τα συμφέροντά τους στα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

 ΙΣΤΙΚΛΑΛ ( ΜΕΓΑΛΗ ΟΔΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΑΝ ) : πεζοδρομημένη λεωφόρος, κύρια οδική αρτηρία του Μπέιογλου. Πλαισιώνεται από πολυκατοικίες του 19ου αι. και πρώην ευρωπαϊκές πρεσβείες με μεγαλειώδεις πύλες και προσόψεις που από το 1923 μετατράπηκαν σε προξενεία. Απομονωμένες παραμένουν οι εκκλησίες που εξυπηρετούσαν τις κοινότητες του Πέραν.
 ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΙΣΤΙΚΛΑΛ
 ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑΞΙΜ : εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο της πόλης πήρε το όνομά της από τους αγωγούς υδροδότησης από τα βόρεια τμήματα της πόλης που από εδώ διοχέτευαν το νερό σε άλλες περιοχές ( ταξίμ = διανομή ). Εδώ και το μνημείο της Δημοκρατίας αφιερωμένο στην ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1923.
ΖΑΠΠΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ : ιδρύθηκε το 1875 με χορηγία του εθνικού ευεργέτη Κωνσταντίνου Ζάππα ως Παρθεναγωγείο. Το κτίριο που το σχολείο στεγάζεται σήμερα αποπερατώθηκε το 1885 από τον αρχιτέκτονα Ιωάννη Ιωαννίδη.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ : η μεγαλύτερη ελληνορθόδοξη εκκλησία της Πόλης ,άνοιξε τις πύλες της στις 14/9/1880.
ΖΩΓΡΑΦΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ : το έργο κατασκευής ανατέθηκε στον Περικλή Φωτιάδη και εγκαινιάστηκε στις 19/9/1893. Κατά τον πρώτο αιώνα λειτουργίας του 10.000 παιδιά φοίτησαν στο Δημοτικό , Γυμνάσιο ή Λύκειο του Ζωγραφείου.
ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ : οικοδομήθηκε στα 1909. Παραμένει το μοναδικό κτίριο του ελληνικού δημοσίου στην Πόλη. Από το 2003 χρησιμοποιείται ως κατοικία του Γενικού Προξένου και ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ: ανήκε επί οθωμανικής αυτοκρατορίας στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, αργότερα αγοράστηκε από την οικογένεια Σισμάνογλου. Στεγάζει για 90 περίπου χρόνια την Ελληνική Πρεσβεία και στη συνέχεια το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας.
ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ : κατασκευάστηκε το 1725, κατεδαφίστηκε και ξαναχτίστηκε το 1906-1912 από την ιταλική κοινότητα της Πόλης που εκείνη την εποχή αριθμούσε 40.000 μέλη. Έξοχο δείγμα νεογοτθικής αρχιτεκτονικής.
ΝΑΟΣ ΕΙΣΟΔΙΩΝ  ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ( ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΑ ) :ο παλαιότερος σύγχρονος ορθόδοξος ναός της Πόλης από το 1804, ανακατασκευάστηκε δύο φορές κατά τον 19ο αι. Επιβλητική πεντάκλιτη βασιλική με ξεχωριστό ξυλόγλυπτο τέμπλο.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΡΑ : το παλιό ξενοδοχείο Bristol χτισμένο το 1893 από τον Αχιλλέα Μανούσο. Οι μόνιμες συλλογές  περιλαμβάνουν μέτρα και σταθμά της Ανατολίας, πλακάκια, κεραμικά και πίνακες οριενταλιστών ζωγράφων.
ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ : πέτρινος πύργος που δεσπόζει στο Μπέιογλου με τα 67 μέτρα ύψος. Κατασκευάστηκε το 1348 από τους Γενοβέζους ως οχυρωματικό έργο. Έχει χρησιμοποιηθεί ως προφυλάκιο και φυλακή.
PERA PALACE HOTEL: το πιο γνωστό ξενοδοχείο στην Κωνσταντινούπολη με πολυάριθμους επώνυμους πελάτες ( Κεμάλ Ατατούρκ, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αγκάθα Κρίστι… ). Χτίστηκε από το 1892 μέχρι το 1895 από τον αρχιτέκτονα Αλεξάντερ Βαλορί ο οποίος συνδύασε νεοκλασικά και οθωμανικά στοιχεία στο εντυπωσιακό αυτό κτίριο με το πολυτελές εσωτερικό.
GALATASARAY LISESI : ο τρίτος παλιότερος εκπαιδευτικός οργανισμός της Κωνσταντινούπολης, ιδρυθέν το 1481 από το σουλτάνο Μπέγιαζιντ Β΄. Εντυπωσιακό κτίριο με υψηλής ποιότητας παρεχόμενη εκπαίδευση. Στους κόλπους του γεννήθηκε το 1905 ένα λαοφιλέστατο αθλητικό σωματείο περισσότερο γνωστό για το αθλητικό τμήμα του.



ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ :περιτειχισμένο συγκρότημα στο Φανάρι , έδρα του Οικουμενικού πατριαρχείου από τις αρχές του 17ου αι. Η κύρια είσοδος είναι κλειστή σε ανάμνηση του  Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ που απαγχονίστηκε εδώ στο ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Πατριαρχικός Ναός μεταφέρθηκε στον Άγιο Γεώργιο  μετά από πολλές  περιπέτειες μετά την Άλωση. Χρονολογείται από το  1720 και είναι μια τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο νάρθηκα στα δυτικά. Χωρίζεται από το ιερό με ψηλό και πλούσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στα δεξιά του ναού ,όπως μπαίνουμε στο Πατριαρχείο βρίσκεται το Πατριαρχικό Κατάλυμμα και η μεγαλοπρεπής Αίθουσα του Θρόνου. Δεξιά από την έξοδο συναντάμε τη Μαράσλειο Σχολή.  Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ο 27ος στη σειρά κ.κ. Βαρθολομαίος.

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΑΣ ( ΓΚΙΟΥΛ ΤΖΑΜΙ ) : πιστεύεται ότι χτίστηκε από τον Βασίλειο τον Α΄. Είναι σταυροειδής με τρούλο και διαθέτει πλάγια κλίτη με υπερώα. Οι πεσσοί που υποβαστάζουν τον τρούλο είναι αποσυνδεδεμένοι από τους τοίχους και οι γωνίες πίσω τους σχηματίζουν διώροφες κόγχες. Ο κεντρικός τρούλος και τα τόξα που τον στηρίζουν είναι οθωμανικές κατασκευές όπως και τα περισσότερα παράθυρα.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΧΟΛΗ: το κόκκινο σχολείο, επιβλητικό κτίριο ,έργο του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Δημάδη εγκαινιάσθηκε το 1882 και είναι κατασκευασμένο από γαλλικό κόκκινο τούβλο που αποτελεί το βασικό υλικό κατασκευής του. Δεσπόζει στον πέμπτο λόφο της Πόλης και σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε το 1514 από τον Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο , τον πρώτο μετά την Άλωση με το όνομα «Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή». Στο τριώροφο κτίριο  με εμβαδόν μεγαλύτερο των 3000τ.μ υπάρχουν πολλές αίθουσες διδασκαλίας, γυμναστήρια, μαγειρείο, τραπεζαρία και μια μεγαλοπρεπής αίθουσα τελετών.

ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΥ ΜΟΥΧΛΙΟΥ : μοναδικός ελληνορθόδοξος ναός του 13ου αι. της Πόλης που παραμένει στους κόλπους της ελληνικής κοινότητας από τη βυζαντινή εποχή. Με διάταγμα του Μωάμεθ του Πορθητή δε μετατράπηκε σε τέμενος. Πήρε το όνομά του από την Μαρία Παλαιολογίνα που τον ίδρυσε, μια νόθα βυζαντινή πριγκίπισσα που παντρεύτηκε το Μογγόλο χάνη Χαλαγκού και έζησε μαζί του στην Περσία επί 15 χρόνια. Μετά τη δολοφονία του συζύγου της επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου έχτισε αυτή την εκκλησία και έζησε ως καλόγρια μέχρι το θάνατό της. Ο μεγαλύτερος θησαυρός του ναού είναι το όμορφο μωσαϊκό που αναπαριστά τη Θεοτόκο την Παμμακάριστο.

ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΥ ( ΤΕΚΦΟΥΡ ΣΑΡΑΪ ) : η μόνη αίθουσα που υπάρχει σήμερα έχει όμορφη τριώροφη πρόσοψη σε βυζαντινό στυλ διακοσμημένη με κόκκινα τούβλα και λευκό μάρμαρο με αψιδωτές πύλες στο ισόγειο και δυο σειρές παράθυρα που βλέπουν στην αυλή. Η ακριβής περίοδος κατασκευής του δεν έχει εξακριβωθεί . Η τεχνική εναλλαγής της πέτρας με τρεις σειρές από τούβλα είναι χαρακτηριστική του 10ου αι. , ενώ τα γεωμετρικά σχέδια συνηθίζονταν τον 14ο αι. Πιθανόν χτίστηκε ως παράρτημα του Παλατιού των Βλαχερνών. Αυτά τα δύο παλάτια ήταν κύριες αυτοκρατορικές κατοικίες τους δύο τελευταίους αιώνες πριν την Άλωση. Κατά τη βασιλεία του Αχμέτ του Γ΄ ( 1703-1730 ) εγκαταστάθηκαν στο παλάτι οι τελευταίοι αγγειοπλάστες Ιζνίκ.

ΠΑΛΑΤΙ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ: οι απαρχές του παλατιού φτάνουν στο 500 μ.Χ, όταν αποτελούσε τόπο περιστασιακό  διαμονής των αυτοκρατορικών επισκεπτών. Τον 12ο αι. οι Κομνηνοί το ανοικοδόμησαν και το μετέτρεψαν σε μεγαλειώδες παλάτι. Στα ερείπιά του σήμερα περιλαμβάνονται ένας πύργος στα χερσαία τείχη, γνωστός ως Φυλακή του Ανεμά, μια ταράτσα ανατολικά και ένας άλλος πύργος νότια της ταράτσας γνωστός ως πύργος του Ισαάκ Αγγέλου.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ: είναι από τα γνωστότερα ιερά της Παναγίας και ένα από τα σημαντικότερα Ορθόδοξα προσκυνήματα της Πόλης. Βρίσκεται στις Βλαχέρνες, στην περίφημη αυτή συνοικία της Κωνσταντινούπολης, όπου εκτός του ναού υπήρχε και βασιλικό παλάτι.
Ο Ναός έγινε γνωστός από την παλαιότατη και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών που παριστάνει την Θεοτόκο όρθια δεομένη με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό, έχοντας στο στήθος της εγκόλπιο με τον Ιησού. Είναι η υπέρμαχος Στρατηγός, που σε ανάμνηση της βοήθειας της Θεοτόκου προς τους υπερασπιστές του Βυζαντίου γράφηκε ο γνωστός σε όλους Ακάθιστος Ύμνος. Από Βυζαντινούς συγγραφείς μαθαίνουμε για το απαράμιλλο κάλλος του Ναού, καθώς και τα άπειρα θαύματα της Παναγίας.
Το ιερό των Βλαχερνών το αποτελούσαν τρία κτίρια: Η κεντρική εκκλησία, το παρεκκλήσιο των λειψάνων και το «λοῦσμα». Η εκκλησία είχε το σχήμα της ξυλόστεγης τρίκλιτης βασιλικής.
Το παρεκκλήσιο των λειψάνων ή παρεκκλήσιο της Αγίας σορού ήταν κυκλικό κτίσμα με νάρθηκα, που βρισκόταν στα νότια του ιερού του ναού. Φιλοξενούσε, εκτός από τα λείψανα, το ωμοφόριο της Θεοτόκου, το πέπλο της και την Τιμία Ζώνη.
Τὸ «λοῦσμα» επικοινωνούσε με το παρεκκλήσιο. Τὸ λοῦσμα στεγαζόταν με θόλο και οι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι με εικόνες. Σε ειδική κόγχη βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας. Στη δεξαμενή κατέβαινε κάθε Παρασκευή ο αυτοκράτορας και λουζόταν.
Ο Ναός της Παναγίας των Βλαχερνών ιδρύθηκε από την αυτοκράτειρα Πουλχερία και το σύζυγό της Μαρκιανό μεταξύ 450-453. Επί Λέοντος Α΄ του Θρακός (457-474) ο ναός ολοκληρώθηκε και απέκτησε λάμψη, ιδιαίτερα με τη δημιουργία του «αγίου λούσματος» και του αγιάσματος. Τότε χτίστηκε κα το παρεκκλήσιο της Αγίας σορού για να δεχτεί το ωμοφόριο και την Τίμια Ζώνη της Θεοτόκου, που μεταφέρθηκαν από την Παλαιστίνη το 473,  με αποτέλεσμα ο ναός να γίνει το κυριότερο προσκυνηματικό κέντρο της Θεοτόκου στην Πόλη. Το ίδιο συνέβη και με την Αχειροποίητο εικόνα του Σωτήρος (το γνωστό Άγιο Μανδήλιο), το οποίο μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον Ρωμανό τον Πρεσβύτερο από την Έδεσσα της Συρίας. Την ίδια περίοδο αφιερώθηκαν στο ναό σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως κτήματα.
 Ο Ιουστινιανός επί της βασιλείας του θείου του Ιουστίνου Α΄ (518-527) τροποποίησε και τελειοποίησε το αρχικό οικοδόμημα. Στον τύπο της βασιλικής υψώθηκε τρούλος, στηριγμένος σε ημικύκλιο που σχημάτιζαν οι κίονες. 
 Το γνωστότερο και σπουδαιότερο γεγονός είναι η σωτηρία της Πόλης κατά το 626 όταν πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα των Αβάρων. Η εικόνα της Βλαχερνίτισσας λιτανεύτηκε στις επάλξεις από το γιο του απουσιάζοντος Ηρακλείου, τον πατριάρχη Σέργιο (610-638) και το λαό. Η πολιορκία λύθηκε, η Πόλη σώθηκε και η σωτηρία αποδόθηκε στην Παναγία. Σύσσωμος ο λαός οδηγήθηκε με την εικόνα στον ιστορικό ναό όπου αγρύπνησε ψάλλοντας τον ΑκάθιστοΎμνο.
Στη διάρκεια της Εικονομαχίας επί Κωνσταντίνου ΄, επειδή ήταν το λατρευτικό κέντρο των Ορθοδόξων, παράλληλο με την Αγία Σοφία (π.χ. κάθε Παρασκευή γινόταν ολονύχτιες αγρυπνίες των πιστών αφιερωμένες στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας) το εικονογραφικό πρόγραμμα καταστράφηκε.
Το 843, με τη λήξη της Εικονομαχίας, από το ναό των Βλαχερνών ξεκίνησε η γιορτή της Ορθοδοξίας, που καθιερώθηκε για το θρίαμβο των εικόνων.  Μετά το 1204 καταλαμβάνουν το ναό των Βλαχερνών οι Λατίνοι μέχρις ότου ο Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης (1222-1254) τον εξαγόρασε από τους Καθολικούς.
Από τις μαρτυρίες που σώθηκαν ο ναός των Βλαχερνών ήταν δίπλα στον Κεράτιο, έξω από τα τείχη. Για να προστατευτεί ο Ηράκλειος περιτείχισε το χώρο. Όταν αργότερα ιδρύθηκε το Παλάτι των Βλαχερνών, πιο πάνω από το ναό στη πλαγιά του λόφου, Παλάτι και ναός επικοινωνούσαν με σκάλα και εδική θύρα. Οι αυτοκράτορες συχνά παρακολουθούσαν τις λειτουργίες και ανάλογο ήταν και το ενδιαφέρον τους για το ναό της Παναγίας για τον οποίο εκδήλωναν με κάθε τρόπο το σεβασμό και την πίστη τους. Είναι γνωστό πως στις εκστρατείες έφεραν μαζί τους μία εικόνα της Βλαχερνίτισσας.
Κατά τον Φραντζή ο Ιερός Ναός κάηκε από κάποια αρχοντόπουλα που προσπαθούσαν ν να πιάσουν περιστέρια το 1434, λίγο πριν την άλωση, ενώ σώθηκε μόνο ο χώρος του αγιάσματος.
 Ύστερα από την πυρκαγιά του 1434 και την Άλωση, τα πάντα ερειπώθηκαν και ερημώθηκαν. Η φήμη και ο πλούτος του ιερού εξαφανίστηκαν. Η περιοχή περιήλθε με την Άλωση στους Οθωμανούς μέχρι το 1858. Τη χρονιά αυτή η περιοχή του αγιάσματος αγοράστηκε από την Ορθόδοξη συντεχνία των γουναράδων.
ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ( ΜΠΑΛΙΚΛΙ ): είναι γνωστό ως Μπαλικλί στα τουρκικά από τα ψάρια ( «μπαλίκ» ) που κολυμπούν στη λιμνούλα της ιερής πηγής. Η εκκλησία χτισμένη από τον Ιουστινιανό καταστράφηκε σε σεισμό και αντικαταστάθηκε από μια μικρότερη η οποία ξαναχτίστηκε αρκετές  φορές τόσο στη βυζαντινή όσο και στην οθωμανική περίοδο. Το σημερινό οικοδόμημα χρονολογείται απ΄οτο 1833. Το πανάρχαιο αγίασμα διατηρείται στο ιερό μαζί με τα ψάρια από όπου πήρε το όνομά του. Το ελληνικό νεκροταφείο του Μπαλικλί είναι ένα από τα αρχαιότερα της Π¨ολης και πολλοί μητροπολίτες και πατριάρχες είναι θαμμένοι εκεί.

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ: ολόκληρος ο ναός αποτελείται από σίδερο ακόμα και οι κίονες του εσωτερικού και τα κλίτη του. Κατασκευάστηκε στη Βιέννη το 1871 , μεταφέρθηκε με πλοίο στον Κεράτιο και συναρμολογήθηκε στην ακτή. Ο ναός ήταν απαραίτητος στη βουλγαρική παροικία που είχε αποσχιστεί από τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου το οποίο βρισκόταν λίγο πιο πάνω. Σήμερα χρησιμοποιείται από την κοινότητα αυτή. Οι τάφοι των πρώτων Βουλγάρων Πατριαρχών κοσμούνται ακόμη με άνθη.

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΣΤΟΥΔΙΟΥ: από την αρχαιότερη εκκλησία της Κωνσταντινούπολης απομένει ο σκελετός των εξωτερικών τοίχων. Ο ναός ολοκληρώθηκε το 463 από τον Στούδιο , Ρωμαίο πατρίκιο που υπηρέτησε και πρόξενος επί αυτοκράτορα Μαρκιανού ( 450-457 ). Αρχικά ήταν συνδεδεμένος με το πιο ισχυρό μοναστήρι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και στα τέλη του 8ου αι. ήταν πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο υπό τη διοίκηση του μοναχού Θόδωρου ο οποίος ενταφιάστηκε στον κήπο του ναού. Το ιερότερο κειμήλιο που φυλασσόταν στο ναό προτού το πάρουν οι στρατιώτες της Δ΄ Σταυροφορίας ήταν η κεφαλή του Ιωάννη Βαπτιστή. Ο αυτοκράτορας επισκεπτόταν το ναό κάθε χρόνο στις 29 Αυγούστου, στην επέτειο του αποκεφαλισμού του Βαπτιστή. Το 15ο αι. ο ναός στέγασε ένα πανεπιστήμιο και μετατράπηκε σε τέμενος. Εγκαταλείφθηκε το 1894, όταν έπαθε ζημιές από σεισμό. Ο ναός είναι βασιλική με αψίδα στο ανατολικό άκρο, το νάρθηκα και το προαύλιο. Η είσοδος με τα κορινθιακά κιονόκρανα και το γλυπτό επιστύλιο και γείσο είναι εκπληκτική.

ΤΑ ΤΕΙΧΗ : τα χερσαία τείχη με τις μνημειώδεις πύλες και τους πύργους διασχίζουν το κέντρο της πόλης από το Γεντικουλέ στη θάλασσα του Μαρμαρά ως τον Κεράτιο κόλπο.
ΤΑ ΘΕΟΔΟΣΙΑΝΑ ΤΕΙΧΗ : αλυσίδα των διπλών τειχών με τις 11πύλες και τους 192 πύργους προστάτευε τα χερσαία σύνορα της Κωνσταντινούπολης για πάνω από χίλια χρόνια. Εκτείνονταν σε απόσταση 6,5 χλμ. από τη θάλασσα του Μαρμαρά ως τον Κεράτιο. Είναι χτισμένα από κόκκινο τούβλο που εναλλάσσεται με κομμάτια ασβεστόλιθο. Χτίστηκαν μεταξύ 412 και 422μ.Χ κατά τη βασιλεία του Θεοδοσίου Β΄. Το 447, 54 πύργοι καταστράφηκαν λόγω σεισμού, αλλά ξαναχτίστηκαν αμέσως υπό την απειλή της άφιξης του Αττίλα του Ούννου. Αργότερα τα τείχη αντιστάθηκαν σε πολιορκίες Αράβων, Βουλγάρων ,Ρώσων και Τούρκων. Ακόμα και οι στρατιές της Δ΄ Σταυροφορίας το μόνο που κατάφεραν ήταν να περάσουν τις επάλξεις στον Κεράτιο. Τελικά τα τείχη πέρασε ο Μωάμεθ ο Πορθητής. Οι Οθωμανοί σουλτάνοι που τον διαδέχτηκαν τα διατήρησαν σε καλή κατάσταση ως τα τέλη του 17ου αι.
Ο Μωάμεθ ο Πορθητής είχε στρέψει τα βαρύτερα κανόνια του εναντίον των πυλών του Ρωμανού και του Χαρσίου. Επί Οθωμανών η πρώτη έγινε γνωστή ως Τόπκαπι, δηλ. Πύλη του Κανονιού. Η Πύλη του Χαρσίου σήμερα αποκαλείται Εντιρνέκαπι.
ΚΑΣΤΡΟ ΓΕΝΤΙΚΟΥΛΕ: το «Κάστρο με τους Εφτά Πύργους» είναι χτισμένο στο νότιο τμήμα των Θεοδοσιανών τειχών. Οι εφτά πύργοι συνδέονται με χοντρά τείχη, ώστε να σχηματίζεται πεντάπλευρη οχύρωση. Το σημερινό κάστρο περιλαμβάνει τόσο βυζαντινά όσο και οθωμανικά στοιχεία. Οι δύο τετραγωνισμένοι μαρμάρινοι πύργοι, που είναι ενσωματωμένοι στα χερσαία τείχη, κάποτε βρίσκονταν κάτω από τη Χρυσή Πύλη, τη θριαμβική είσοδο στο μεσαιωνικό Βυζάντιο που χτίστηκε από το Θεοδόσιο Β΄. Από εδώ έμπαιναν στην πόλη οι αυτοκρατορικές πομπές κατά την ανακήρυξη των νέων αυτοκρατόρων ή κατά τον εορτασμό κάποιας επιτυχημένης εκστρατείας. Όταν πρωτοχτίστηκε η Πύλη ήταν διακοσμημένη με γλυπτά, όπως ένα άγαλμα της Νίκης, τέσσερις χάλκινους ελέφαντες και  μια εικόνα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β΄. Το 15ο αι. ο Μωάμεθ ο Πορθητής πρόσθεσε τους τρεις στρογγυλούς πύργους που δεν είναι μέρος των χερσαίων τειχών και τα συνδετικά τείχη. Μπαίνοντας στο εσωτερικό ο πύργος από αριστερά είναι γνωστός ως « πύργος των επιγραφών» ( γιαζιλί κουλέ ). Χρησιμοποιούνταν ως φυλακή στην οποία κρατούνταν ξένοι και όσοι έχαναν την εύνοια του Σουλτάνου. Αυτοί έγραφαν τα ονόματά τους , ημερομηνίες και άλλα στοιχεία στους τοίχους. Στο κάστρο Γεντικουλέ, κάτω από τη Χρυσή Πύλη γίνονταν εκτελέσεις.

Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΡΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΠΥΛΟΥ: ανακαλύφθηκε το 1935 κάτω από την ελληνική εκκλησία του Αγίου Μηνά στη Σαμάτυα. Τώρα χρησιμοποιείται ως ξυλουργείο, ενώ ο ημικυκλικός διάδρομος γύρω από την κόγχη του ιερού του παλιού ναού βρίσκεται στο διπλανό καφενείο. Οι δύο άγιοι, πάνω από τα λείψανα των οποίων χτίστηκε η εκκλησία, μαρτύρησαν κατά την περίοδο του διωγμού των χριστιανών από τον αυτοκράτορα Δέκιο το 250 -1 .Η κρύπτη αποτελεί μια μεγάλη θολωτή κατασκευή που θυμίζει τους θολωτούς τάφους των Μυκηνών, μόνο που είναι φτιαγμένη από τούβλα αντί για πέτρα με την εξαιρετική υστερο-ρωμαϊκή αρχιτεκτονική του 4ου και 5ου αι.


 





1 σχόλιο: